Lazuryevskiy Georgiy

Georgiy Vasilyevich Lazuryevskiy (1906-yil 6-may, Toshkent, Turkiston oʻlkasi, Rossiya imperiyasi – 1987-yil 20-sentyabr) – sovet olimi, tabiiy birikmalar kimyosi boʻyicha mutaxassis, Moldaviya SSR Fanlar akademiyasining birinchi aʼzolaridan biri.

Biografiya va martabasi

Georgiy Lazuryevskiy 1906-yilda Turkistonda tugʻilgan. Toshkentdagi Oʻrta Osiyo universitetida (hozirgi Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston Milliy universiteti) tahsil olgan va uni 1930-yilda tugatgan. Soʻngra 1953-yilgacha shu yerda ishlashda davom etgan.

1953–1959-yillarda Kishinyov universitetida ishladi, mohiyatan organik va bioorganik kimyo Moldaviya maktabining asoschisi boʻldi. 1950-yillarning oxirida Moldaviya SSR Fanlar akademiyasining Kimyo institutini tashkil etishda qatnashgan. 1959-yilda u yerda tabiiy birikmalar kimyosi laboratoriyasini tashkil etdi va 1959-yildan 1975-yilgacha steroidlar va izoprenoidlar kimyosi laboratoriyalariga boʻlingunga qadar (keyinchalik efir moylari kimyosi laboratoriyalariga aylantirildi) rahbarlik qildi. 1991-yilda oʻsish regulyatorlari kimyosi laboratoriyasi yana terpenoidlar kimyosi laboratoriyasi bilan birlashdi, 1961–1965-yillarda esa institutga rahbarlik qildi.

1961-yil avgust oyi boshida Moldaviya SSR Fanlar akademiyasining haqiqiy aʼzosi etib saylangan. 1963–1969-yillarda akademiyaning bosh ilmiy kotibi, 1968–1972-yillarda uning vitse-prezidenti lavozimida faoliyat yurutgan.

Professor Lazuryevskiyning asosiy ishlari oʻsimlikning ikkilamchi metabolitlari, ayniqsa, terpenoidlar, steroidlar va alkaloidlarning tuzilishini oʻrganishga bagʻishlangan. Saraton kasalligini davolash uchun birikmalarni izlashda u steroid glikozidlarning tuzilishi va ularning antitumor faolligi oʻrtasidagi bogʻliqlikni koʻrsatdi.

2006-yil 11-mayda ASM Kimyo instituti binosida akademik Lazuryevskiyning 100 yilligiga bagʻishlangan yodgorlik lavhasi ochildi.

Mukofotlari

Georgiy Lazuryevskiy Mehnat Qizil Bayroq ordeni va Hurmat Belgisi ordeni bilan taqdirlangan.

Manbalar

uz.wikipedia.org