Lava (Ramayana)
Lava (sanskritcha: लव) va uning egizak akasi Kusha Ram va Sitaning bolalari edi. Ularning tarixi Ramayana hind eposida bayon etilgan. Lava onasi singari oq-oltin teriga ega edi, Kusha esa otasi kabi qora teriga ega edi.
Lava uning nomi bilan atalgan Lavapuriga (zamonaviy Lahor) asos solgan deb taxmin qilinadi.
Tugʻilish va bolalik
Ramayananing birinchi bobida Balakanda Valmiki oʻz shogirdlari Lava va Kushaga Ramayanani gapirib berganini eslatib oʻtdi. Ammo ularning tugʻilishi va bolaligi Uttar Kandaning soʻnggi bobida keltirilgan, bu Valmikaning asl asari hisoblanmaydi. Afsonaga koʻra, Ayodxya kiyimlarini yuvuvchi Sita sodiqligiga shubha qilayotganini eshitgandan keyin Rama shubhali boʻlib qolganini bilganida homilador Qirolicha Sita Ayodxya qirolligini tark etadi. Keyin u Tamsa daryosi boʻyida joylashgan Valmiki ashramida panoh topdi. Sita ashramda egizak oʻgʻil, Lava va Kushani dunyoga keltirdi. Ular Shaxzoda Valmika rahbarligida harbiy mahoratga oʻrgatilgan va ular ham qirol Rama tarixini oʻrganishgan.
Ashvamedha Yajna
Rama tomonidan oʻtkazilgan Ashvamedha Yajna paytida, donishmand Valmiki Lava va Kusha bilan birga kiymini alishtirgan Sita bilan marosimda ishtirok etdi.
Lava va Kusha Ramayana-ni katta auditoriya oldida kuylashdi. Lava va Kusha Sitaning surguni haqida gapirganda, Ramaning uragi ezildi va keyin Valmiki hammaga Sitani koʻrsatdi. Xijolat va qaygʻu bilan qoplangan Sita yerni, oʻz onasini (Bxumi) chaqirdi va uni olib ketishni soʻradi va yer ochilganda u gʻoyib boʻldi. Keyin Rama Lava va Kusha uning bolalari ekanligini bilib qoldi.
Boshqa bir versiyaga koʻra, Lava va Kusha qurbonlik otini olib, Rama aka-ukalarini va ularning armiyasini magʻlub qiladi va Rama ular bilan jang qilish uchun kelganida, maharishi Valmiki aralashdi va keyin Sita oʻgʻillariga otasi Rama ekanligini aytib berdi va Valmiki bolalarga Ayodxia aholisiga Sita qurbonligi haqida Ramayana qoʻshigʻini aytishlarini aytdi Ayodxia odamlaridan Sita buzilgan qiyofasini yuvish uchun hatto boy Lankani (Ravana oroli) ham qurbon qilgan.
Qoʻshimcha tarix
Lava va Kusha otasi Ramadan keyin hukmdorlar boʻlishdi. Ular mos ravishda Lavapuri va Kusasthali (zamonaviy Titlagarx) shaharlarini qurdilar.
Kushavati Ramayana eposida aytilganidek, Koshal Qirolligidagi shaharga aylandi. Shoh Koshali, Rama, oʻgʻli Lavani Shravasti va Kusha Kushavati shahriga oʻrnatdi.
Manbalar
uz.wikipedia.org