Lang Ping
"Jenny" Lang Ping (xitoycha: 郎平 ; oʻqilish: Láng Píng 1960-yil 10-dekabrda tugʻilgan) — xitoylik sobiq voleybolchi va Xitoyning ayollar milliy voleybol jamoasining hozirgi bosh murabbiyi. U Amerika Qoʻshma Shtatlari ayollar milliy voleybol jamoasining sobiq bosh murabbiyi hamdir. Oʻyinchi sifatida Lang Ping 1984-yilgi yozgi Olimpiada o'yinlarida ayollar voleyboli boʻyicha eng qimmat oʻyinchi sovrinini qoʻlga kiritdi.
2002-yilda Lang Ping Massachusets shtatining Holyok shahridagi Voleybol shon-shuhrat zaliga kiritildi. U 2008-yilda oʻz vatanida boʻlib oʻtgan Pekin Olimpiadasida AQSh ayollar terma jamoasiga murabbiylik qildi. Keyinchalik Lang 2016-yilgi Rio Olimpiadasida oltin medalni qoʻlga kiritgan Xitoy ayollar terma jamoasiga murabbiylik qildi va voleybol tarixida oʻyinchi sifatida ham, murabbiy sifatida ham Olimpiada oltin medalini qoʻlga kiritgan birinchi shaxs boʻldi.
Lang 2020-yilda suratga olingan „Leap (Sakrash)“ biografik filmidagi bosh qahramon sifatida gavdalantirilgan, uning filmdagi obrazini aktrisa Gong Li oʻynagan.
Shaxsiy hayot
Lang Ping Tyantszinda tugʻilgan. U 1987-yildan 1995-yilgacha xitoylik sobiq gandbolchi „Frank“ Bai Fan bilan birgalikda yashagan. 1992-yilda ularning Lydia Lang Bai ismli qizi dunyoga kelgan, Lydia Lang Bai Stenford universiteti voleybol jamoasida oʻynaydi va Leap filmida Lang Pingning yoshlik davrini gavdalantirgan. Lang Ping Xitoy Ijtimoiy fanlar akademiyasining professori Van Yuchengga turmushga chiqqan.
1987-yilda Lang New-Mexiko universitetida voleybol boʻyicha yordamchi murabbiy sifatida oʻqish hamda xizmat qilish uchun turmush oʻrtogʻi Bai bilan Los-Anjelesga koʻchib oʻtdi. Uning koʻchib oʻtish sabablari haqida soʻralganda, Lang Ping „oddiy hayotda yashab koʻrishni istayotganini“ aytdi. U AQShda 15 yildan ortiq yashaganligiga qaramay, Xitoy fuqaroligini saqlab qolgan.
Sportdagi faoliyati
„Temir bolgʻa“ laqabli Lang Ping 1984-yilda Kaliforniyaning Los-Anjeles shahrida boʻlib oʻtgan Yozgi Olimpiada oʻyinlarida Qoʻshma Shtatlar jamoasi ustidan gʻalaba qozonib, oltin medalni qoʻlga kiritgan Xitoy terma jamoasi aʼzosi edi. U, shuningdek, 1982-yilda Peruda boʻlib oʻtgan jahon chempionati tojini ham qoʻlga kiritgan va 1981 va 1985-yillarda jahon chempionligiga sazovor boʻlgan jamoa aʼzosi edi. Xitoyning voleybol boʻyicha ayollar terma jamoasi Lang Ping faoliyati davomida bir necha bor jahon chempionligini qoʻlga kiritgan. Lang jamoada tashqi hujumchi pozitsiyasida oʻynagan. U 1981-yildan 1986-yilgacha Xitoyda yilning eng yaxshi oʻnta sportchisidan biri deb tan olingan.
Xitoyda ahamiyati
1980-yillarda Xitoy ayollar voleybol jamoasining muvaffaqiyatidagi asosiy roli tufayli Lang madaniy timsol sifatida koʻrilgan va zamonaviy Xitoy sport tarixidagi eng hurmatli odamlardan biri hisoblanadi. Lang Ping Xitoy uchun ilk jahon chempionlaridan biri sifatida esga olinadi.
Murabbiylik
Lang 1987—1989 va 1992—1993-yillarda Nyu-Meksika universitetida yordamchi murabbiy lavozimida ishlagan.
1995-yilda Lang Ping Xitoy terma jamoasi bosh murabbiyi boʻldi va natijada u murabbiylik qilgan jamoa 1996-yilda Atlantada (Jorjiya) boʻlib oʻtgan yozgi Olimpiya oʻyinlarida kumush medal va 1998-yilda Yaponiyada boʻlib oʻtgan jahon chempionatida ikkinchi oʻrinni egalladi. Lang Ping sogʻligʻi sababli 1998-yilda Xitoy terma jamoasidan isteʼfoga chiqdi. Keyingi yili u Italiya professional voleybol ligasida bosh murabbiylik lavozimini egalladi va u yerda katta muvaffaqiyatlarga erishdi, turli unvonlar va bir necha bor yilning eng yaxshi murabbiyi mukofotini qoʻlga kiritdi. U 1996-yilda FIVB yilning eng yaxshi murabbiyi etib tan olindi.
Lang Ping 2005-yilda AQSh terma jamoasi murabbiyi boʻldi. Lang jamoani 2008-yilgi Olimpiada oʻyinlariga puxta tayyorladi, u yerda AQSh terma jamoasi oʻz mamlakatida Xitoy bilan toʻqnash keldi. AQSh terma jamoasi Xitoyni 3:2 hisobida magʻlub etdi. Keyingi oʻyinga esa Xitoy va AQSh prezidentlari Hu Jintao va George Bushlar oʻyinga tashrif buyurishdi. Oʻyinni birgina Xitoyda 250 million tomoshabin tomosha qildi. Jamoa finalda Braziliyaga 3:1 hisobida yutqazib, kumush medalni qoʻlga kiritdi. Lang Ping oilasi bilan koʻproq vaqt oʻtkazish uchun Xitoy jamoasiga murabbiylik qilishni istayotganini aytib, oʻsha yil oxirida klub bilan tuzilgan shartnomasi tugashiga ruxsat oldi. U 2013-yilda ikkinchi marta Xitoy ayollar milliy voleybol terma jamoasi bosh murabbiyi boʻldi va 2015-yili Yaponiyada boʻlib oʻtgan jahon chempionatida gʻoliblikni qoʻlga kiritdi. 2014-yilda Lang Ping FIVB jahon chempionatida 24 jamoa orasida yagona ayol bosh murabbiy sifatida ishtirok etdi.
2016-yil 21-avgust kuni Lang Ping Xitoy terma jamoasini 2016-yilgi Rio Olimpiadasida oltin medalga sazovor boʻlishida xissa qoʻshdi. Ushbu gʻalaba bilan Lang Ping 1984-yil Los-Anjelesda Xitoy terma jamoasi tarkibida va Rio-2016da Xitoy terma jamoasi bosh murabbiyi sifatida Olimpiada oʻyinlarida oltin medalni qoʻlga kiritgan erkak va ayol oʻyinchilar orasidagi voleybol tarixidagi birinchi shaxs boʻldi. 2019-yil 29-sentyabrda Xitoy jahon chempionati chempionligini himoya qilish uchun barcha oʻn bir oʻyinni oʻtkazib yuborganidan soʻng, Lang Ping ham voleybolchi(1981, 1985) va murabbiy sifatida ketma-ket jahon chempionati chempionliklarini qoʻlga kiritgan birinchi shaxs sifatida tan olindi(2015, 2019).
Murabbiylik faoliyati Mukofotlar
Jismoniy shaxslar
Milliy terma jamoa
Oʻyinchi sifatida
Murabbiy sifatida
Manbalar
uz.wikipedia.org