Kuchaytirgichlar asosiy xarakteristika va parametrlari

---

Parametrlari

---

Kuchaytirgichlarning turlari koʻp boʻlishiga qaramay, ular umumiy xarakteristika va parametrlarga ega. Asosiy parametrlardan biri kuchaytirish koeffitsiyentidir. U kuchaytirgich chiqishida qaysi bir kattalik (tok, kuchlanish yoki quvvat) asosiy boʻlishiga qarab aniqlanadi va mos nom bilan ataladi. Masalan, chiqish kuchlanishning kirish kuchlanishiga nibati





K

U


=



U

2



U

1






{\displaystyle K_{U}={\frac {U_{2}}{U_{1}}}}


kuchlanish boʻyicha kuchaytirish koeffitsiyenti deyilsa, chiqish tokining kirish tokiga nisbati





K

I


=



I

2



I

1






{\displaystyle K_{I}={\frac {I_{2}}{I_{1}}}}


tok boʻyicha kuchaytirish koeffitsiyenti deb ataladi.

Quvvat boʻyicha kuchaytirish koeffitsiyenti esa, kuchaytirilayotgan signalning chiqish quvvatining kirish quvvatiga nisbati bilan aniqlanadi





K

P


=



P

2



P

1






{\displaystyle K_{P}={\frac {P_{2}}{P_{1}}}}


Amalda kuchlanish boʻyicha kuchaytirish koeffitsiyentidan keng foydalaniladi. Shuning uchun uni oddiy qilib kuchaytirish koeffitsiyenti deb ataladi va „U“ belgi tushirib yoziladi.

Umuman olganda kuchaytirgichning chiqish kuchlanishi kirish kuchlanishidan faqat amplituda bilan emas, balki fazasi bilan ham farq qiladi, shu sababli kuchaytirish koeffitsiyenti kompleks kattalik boʻlib, chastotaga ham bogʻliqdir




K
(
ω
)
=

|

K
(
ω
)

|

⋅

e

i
ϕ
(
ω
)




{\displaystyle K(\omega )=\left|K(\omega )\right|\cdot e^{i\phi (\omega )}}


bunda,




|

K
(
ω
)

|



{\displaystyle \left|K(\omega )\right|}

 — kuchaytirish koeffitsiyentining moduli.




ϕ
(
ω
)
=

ϕ

2


−

ϕ

1




{\displaystyle \phi (\omega )=\phi _{2}-\phi _{1}}

 — kirish va chiqish kuchlanishlari orasidagi faza farqi. Koʻpincha kuchaytirish koeffitsiyenti „bell“ degan birlikda oʻlchanadi. Bu chiqish va kirish quvvatlari nisbatining oʻnli logarifmasi birga teng boʻlgan kattalikdir.

Quvvat boʻyicha kuchaytirish koeffitsiyenti bellarda quyidagicha oʻlchanadi





K

P


[
b
e
l
l
]
=
l
g



P

2



P

1




=
l
g

K

P




{\displaystyle K_{P}[bell]=lg{\frac {P_{2}}{P_{1}}}=lgK_{P}}


Bell juda katta miqdir hisoblanadi. Shuning uchun uning oʻndan biri detsibell (db) ishlatiladi





K

P


[
d
b
]
=
10
l
g



P

2



P

1




=
10
l
g

K

P




{\displaystyle K_{P}[db]=10lg{\frac {P_{2}}{P_{1}}}=10lgK_{P}}

Xarakteristikasi

---

Kuchaytirgich xarakteristikasi 4 guruhga ajratiladi:

Bu xarakteristikalardan birinchi va ikkinchi guruh xarakteristikalari eng katta ahamiyatga ega. Ular kuchaytirgichning oʻtish va statsionar xarakteristikalaridir.

Buzilishlar

---

Agar kuchaytirgichning chiqish kuchlanishining spektri uning kirish kuchlanishi spektriga mos tushsa, signal buzilmagan boʻladi, bunda:

Agar bu shartlardan birortasi bajarilmay qolsa, kuchaytirgich signalni buzib kuchaytirgan boʻladi. Kuchaytirgichlardagi buzilishlar chiziqli va nochiziqli boʻladi.

Chiziqli buzilishlar chastotaviy, fazaviy va oʻtish buzilishlariga boʻlinadi. Nochiziqli buzilishlar esa amplitudaviy xarakteristikasi orqali aniqlanadi.

Manbalar

---

uz.wikipedia.org