KT o'pka angiogrammasi
KT oʻpka angiogrammasi (
CTPA ) oʻpka arteriyalarining tasvirini olish uchun kompyuter tomografiyasi (KT) angiografiyasidan foydalanadigan tibbiy diagnostika apparatidir.. Uning asosiy qoʻllanilishi oʻpka emboliyasini (PE) tashxislashdir. Bemor uchun minimal invaziv xususiyatga ega boʻlganligi sababli, PE tashxisida tasvirlashning afzal koʻrilgani boʻib, tomir ichiga yuborish orqali skaynerlanadi.
Zamonaviy MDCT (koʻp detektorli KT) skanerlari qisqa vaqt ichida yetarli darajada aniqlikdagi tasvirlarni etkazib berishga qodir, shuning uchun CTPA endi oʻpka emboliyasi diagnostikasi uchun oltin standart sifatida toʻgʻridan-toʻgʻri oʻpka angiografiyasi kabi oldingi tekshirish usullarini almashtirdi.
Bemorga injektorli nasos yordamida yuqori tezlikda oʻz ichigan olgan kontrast moddani vena ichiga yuboriladi. Rasmlar pulmoner arteriyalarda radio-shaffof kontrastning maksimal intensivligi bilan olinadi. Buni bolus kuzatish yordamida amalga oshirish mumkin.
Oddiy CTPA tekshiruvi oʻpka tomirlarini toʻldiradigan kontrastni koʻrsatadi va yorqin oq rangda koʻrinadi. Har qanday massa toʻldirish nuqsonlari, masalan, emboliya, kontrast oʻrnida qorongʻi boʻlib koʻrinadi va oʻpkaga qon quyilishi kerak boʻlgan boʻshliqni toʻldiradi/toʻsib qoʻyadi.
Diagnostikada foydalanish
CTPA 1990-yillarda ventilyatsiya/perfuzion skanerlash (V/Q skaneri) ga muqobil sifatida joriy qilingan, bu oʻpka qon tomirlarining radionuklid tasviriga tayanadi. Bu oʻpka emboliyasi uchun juda sezgir va oʻziga xos tahlil sifatida qabul qilinadi.
CTPA odatda faqat oʻpka emboliyasiga klinik jihatdan tahlil aniq boʻlmaganda taqdirda tavsiya qilinadi. Agar PE ehtimoli past deb hisoblansa, D-dimer deb ataladigan qon tahlili soʻralishi mumkin. Agar bu salbiy boʻlsa va PE xavfi ahamiyatsiz deb hisoblansa, CTPA yoki boshqa skanerlar odatda bajarilmaydi. Koʻpgina bemorlar CTPA talab qilinishidan oldin koʻkrak qafasi rentgenogrammasini oʻtkazishadi.
CTPA kichikroq emboliyalarni oʻtkazib yuboradi degan dastlabki xavotirdan soʻng, 2007-yilda CTPA ni V/Q skanerlash bilan taqqoslagan tadqiqot CTPA V/Q skanerlash bilan solishtirganda uzoq muddatli asoratlar xavfini oshirmasdan koʻproq emboliyalarni aniqladi. Kamroq nurlanish dozasi zarur boʻlganda ham AV/Q skanerlash tavsiya etilishi mumkin.
CTPAda oʻtkir emboliyalar taxminan 5 va 65 Hounsfild birliklari (HU) oraligʻida oʻzgarib turadigan radiodansiyatlarda topilgan, surunkali emboliyalar esa taxminan 30 va 150 gacha boʻlgan
Angiopulmonografiya — oʻpka qon tomilarini holatini baholashda ishlatiladigan, asosiy diagnostik usul xisoblanadi. Qon tomiriga oʻzida yod saqlovchi kontrastli modda kiritiladi. Bu moddani oʻziga xos xussiyatga ega boʻlib, rentgen nurlarini yutadi va rentgen tasvirida yaqqol koʻrinadi.
Mutaxassislar bunday tasvirlarga qarab, oʻpka qon tomirlarida oʻzgarishlarni aniqlashadi.
Bu metod 2 turga umumiy va selektiv angiopulmonografiyalarga ajratiladi. Umumiy angiopulmonografiyada kontrast vosita oʻpka arteriyasining oʻziga kiritiladi. Va shu yoʻl bilan kichik qon aylanish doirasining barcha qon tomirlari tasvirga tushadi.
Selektiv usul bilan oʻpka arteriyasining faqat bitta tarmogʻiga kontrast modda kiritiladi shu yoʻl bilan faqat bitta oʻpka yoki uning boʻlagini qon oqimi holati baholanadi.
Angiopulmonografiyaga koʻrsatmalar. Qanday kasalliklarda bu usul qoʻllaniladi
Angiopulmonografiya qarshi koʻrsatmalar
Diagnostik muolajaga tayyorgarlik
Tadqiqotga tayyorgarlik jarayonida tekshiruv oʻtkaziladi:
Foydalanilgan adabiyotlar
uz.wikipedia.org