Kotor qo‘zg‘oloni
Kotor qoʻzgʻoloni (
Kattator qoʻzgʻoloni ) — 1- 3-fevral kunlari Kotor portida (Adriatik qirgʻogʻi, Chernogoriya) Avstriya-Vengriya floti dengizchilari qoʻzgʻoloni.
Qoʻzgʻolon 1918-yil 1-fevralda Kotor koʻrfazida „Sent-Jorj“ kreyserida gʻalayon koʻtarilishi va qizil bayroq koʻtarilishi bilan boshlandi. Keyinchalik qoʻzgʻolonchilarga yana 42 ta kema ekipajlari (taxminan 6 ming dengizchi) va port ishchilari qoʻshildi. Qoʻzgʻolonchilarning asosiy qismi imperiyaning milliy ozchiliklari — slovenlar, serblar, xorvatlar, chexlar, vengerlarga tegishli edi. Qoʻzgʻolonga F.Rush, M.Brnicevich, A.Grabar va E.Shishgorichlar boshchilik qildilar. Sudlarda inqilobiy qoʻmitalar tuzildi. Qoʻzgʻolonni bostirish qoʻmondoni kontr-admiral Miklos Horti (millati boʻyicha venger, veng.: Miklós Horthy) Avstriya-Vengriya floti qoʻmondoni lavozimiga flotning ishdan boʻshatilgan admirali Maksimilian Nyegovan (millati boʻyicha xorvat, xorvatcha: Maximilian Njegovan).
Qoʻzgʻolonchilar Sovet Rossiyasi hukumati takliflari asosida zudlik bilan tinchlik oʻrnatishni, Avstriya-Vengriya imperiyasi xalqlarining oʻz taqdirini oʻzi belgilash huquqini va demokratik hukumatni yaratishni talab qildilar. 3-fevral kuni bir nechta suv osti kemalari Poul dengiz bazasidan koʻrfazga yaqinlashdi va piyodalar quruqlikdan portga oʻtkazildi. Shu kuni qoʻzgʻolon bostirildi, 800 ga yaqin kishi hibsga olindi, rahbarlar otib tashlandi.
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org