Kotodama

Kotodama yoki kototama (yaponcha: 言霊) yaponlarning tasavvufiy kuchlar soʻz va ismlarda yashaydi, degan eʼtiqodini bildiradi. Ingliz tilidagi tarjimalar orasida „tilning ruhi“, „tilning kuchi“, „kuchli soʻz“, „sehrli soʻz“ va „muqaddas tovush“ nusxalari mavjud. Kotodama tushunchasi tovushlar ob’yektlarga sehrli taʼsir koʻrsatishi mumkinligini, marosim soʻzlaridan foydalanish atrof-muhitga, tanamizga, ongimizga va ruhimizga taʼsir qilishi mumkinligini taxmin qiladi.

Asosi

Yaponcha kotodama birikmasi rendakuda dama sifatida aytiladigan koto y „soʻz; nutq“ soʻzlarini birlashtiradi. Bundan farqli olaroq, ovozsiz kototama talaffuzi, ayniqsa, Oomoto dinida Onisaburo Deguchi tomonidan ommalashtirilgan kototamagaku (言霊学, „kotodama oʻrganish“) ga tegishli. Bu soha yapon godzyuon fonologiyasini soʻzlar va maʼnolarning mistik asosi sifatida ibroniycha Kabbalaga oʻxshatib olishgan.

Jang sanʼati

Kototama yoki kotodama, masalan, kiai-dan foydalanishda yapon jang sanʼati uchun ham asosiy hisoblanadi. Aykido asoschisi va Deguchi shogirdi Morihei Ueshiba oʻz taʼlimoti uchun kototamadan maʼnaviy asos sifatida foydalangan. William Gleasonning aytishicha, Ueshiba „kototama printsipi asosida aykidoni yaratgan“ va undan iqtibos keltiradi: „Aikido — bu kototama bilan shugʻullanishning eng yaxshi usuli. Bu inson oʻzining kim ekanligini aniqlash asl tabiatini anglash va yakuniy erkinlikni topish vositasidir“. 1983-yilda Kototama printsipi Ueshibaning shogirdi Mutsuro Nakazono aykidoda kototama ahamiyati haqida kitoblarida yozgan.

Teng ma'nolik

Boshqa madaniyatlarda mantra, yanling, mana va logotiplar kabi kotodama bilan o'xshashlik mavjud bo'lsa-da, baʻzi yaponiyaliklar "soʻz ruhi" yapon tiliga xos deb hisoblashadi. Yaponiyaning mumtoz nomlaridan biri bu kototama no sakiwau kuni (言霊の幸わう国, “sirli tillar saodat olib keladigan mamlakat”), ibora Man'yōshūda paydo bo'lgan.

Manbalar

Havolalar

uz.wikipedia.org