Kloto

Kloto , shuningdek Klofo (qadimgi yunoncha: Κλωθώ — „yigirayotgan“; lotincha: Clotho yoki Klotho) — qadimgi yunon mifologiyasida taqdir maʼbudasi boʻlgan uchta Moira opa-singillarining eng kichigi. Kloto hayot ipini yigiradi va taqdirning barqaror, sokin yoʻlining timsolini ifodalaydi (uning singlisi Laxesis bu ipning uzunligini oʻlchaydi va boshqa opasi Atropos bu ipni kesadi). Platon Klotoni oq libosda baland stulda oʻtirgan, boshiga gulchambar qoʻygan, zaruriyat urchugʻida ip yigirayotgan va hozirgi kun haqida kuylayotgan deb tasvirlangan.

Kloto, opa-singillari singari, afsonaning bir versiyasiga koʻra (arxaik) — maʼbuda Nyuktaning qizi, tungi zulmatning timsoli (u moiradan tashqari oʻlim, uyqu, qasos maʼbudasi Nemezida va nizo maʼbudasi Erida ham edi), boshqalarga koʻra — Zevs va Femidaning qizlari. Aflotunga koʻra, Kloto va uning opa-singillari zaruriyat (muqarrarlik, taqdir) maʼbudasi Anankening qizlari boʻlib, u dunyo urchugʻini aylantiradi.

Rim mifologiyasida Moiralarga Parklar va maʼbuda Klotoga — inson hayotining ipini aylantirgan maʼbuda Nona (lotincha: Nona) oʻxshatilgan.

Kloto, opa-singillari kabi, turli sanʼat asarlarida tez-tez uchraydigan qahramondir. Rassomlar odatda Klotoni qoʻlida urchuq ushlagan qattiqqoʻl qiz sifatida tasvirlashgan, baʼzan esa uni va opa-singillarini kampir sifatida tasvirlashgan.

Kloto maʼbudasi sharafiga 1868-yilda kashf etilgan asosiy kamar asteroidiga (97) Kloto (97 Klotho) nomi berilgan. Shuningdek, 1997-yilda kashf etilgan, tananing insulinga sezgirligini tartibga soluvchi transmembran oqsil „kloto“ (Klotho) maʼbuda sharafiga nomlandi; haddan tashqari ifodalanganda umr koʻrishning ortishi, kam ifodalanganda esa qisqarishi sababli shunday nom berilgan.

Yana qarang

Manbalar

Adabiyotlar

uz.wikipedia.org