Kino terapiya

Kino terapiya tibbiy va ruhiy salomatlik muammolarida qoʻllanadigan sanʼat, musiqa va raqs terapiyasi kabi ekspressiv terapiya shaklidir. Bundan tashqari, u oʻz-oʻziga yordam berish shakli sifatida ham qoʻllaniladi. Kino terapiyasi filmlardan terapiya sifatida foydalanish haqida birinchi boʻlib doktor Gari Solomon tomonidan yaratilgan va ommalashtirilgan.

Taʼrifi

Kino terapiya Segenning tibbiy lugʻatida quyidagicha taʼriflangan:

Terapevtik vositalar sifatida filmlardan, xususan, videolardan foydalanadigan terapiya yoki oʻz-oʻziga yordam koʻrsatish shakli. Kino terapiya filmlar odamlarga qanday taʼsir qilishini oʻrganishga va maʼlum filmlarni ongli ravishda tomosha qilish orqali shifo va oʻsish katalizatoriga ega boʻlish mumkin. Kino terapiya insonga filmlardagi tasvir, syujet, musiqa va boshqalarning psixikaga taʼsiridan tushuncha, ilhom, hissiy boʻshash yoki yengillik va tabiiy oʻzgarish uchun foydalanish imkonini beradi. Psixoterapiyaning bir qismi sifatida ishlatiladigan kino terapiya anʼanaviy terapevtik tamoyillarga asoslangan innovatsion usuldir.[1]

Kino terapiyaning bir necha turlari mavjud boʻlib, ular turli darajadagi oʻyin-kulgi va terapevtik ahamiyatga ega. Popkorn kinoterapiyasi, birinchi navbatda, kinoda oʻyin-kulgi boʻlib, bu hissiy ozodlikka olib kelishi mumkin. Uygʻotuvchi kino terapiyasi odamlarga hikoyalar va film qahramonlari bilan bogʻlanishga yordam beradi. Bu jarayonda ular „oʻzlari haqida chuqurroq maʼlumotga ega boʻlishadi“. Katartik kino terapiyasi odamga oʻz his-tuygʻulariga kirishga yordam beradi, masalan, agar u ruhiy tushkunlikda boʻlsa va bu psixoterapiyaning dastlabki bosqichida qoʻllanilishi mumkin.

Umumiy koʻrinishi

Kino terapiya tibbiy, ruhiy salomatlik va hayotni boshqarish uchun kino yoki filmlardan foydalanishdir. U oʻz-oʻziga yordam berish va mahbuslarni reabilitatsiya qilishda yordam berish uchun ishlatilgan. Kino terapiya va uning tarafdorlari tomonidan insonning fikrlari, his-tuygʻulari va hayotiy voqealarni boshqarish qobiliyatini oʻzgartirish uchun aytilgan. Ayrim qamoqxonalarda odamlarga ularni jinoyat sodir etishga va aybdor deb topishga nima sabab boʻlganini tushunishga yordam berish uchun filmlardan foydalaniladi.

Filmni tomosha qilgandan soʻng, filmga boʻlgan munosabatingizni baholash tavsiya etiladi, masalan: Film sizga nima uchun yoqdi yoki yoqmadi? Siz kimni jozibali va yoqimsiz deb topdingiz? Filmda kimga koʻproq oʻxshashni xoxladingiz?

Psixoanalist va psixiatr doktor Bryus Skalaryuning soʻzlariga koʻra, sanʼat, musiqa va raqs terapiyasi kabi kino terapiya anʼanaviy terapiya doirasida qoʻllaniladigan qoʻshimcha terapiya vositasidir.

Kinoterapiya (bir soʻz) turli filmlardan foydalangan holda ayollar uchun oʻz-oʻziga yordam berish shakli sifatida Nensi Peske va Beverli Uestning kulgili seriyalari orqali ommalashgan. Kinoterapiya „Romantika klassikasi“ (keyinchalik „Ayollar oʻyin-kulgi“)dagi xuddi shu nomdagi telekoʻrsatuvni yaralishiga sababchi boʻlgan.

Filmlar

Kino terapiyasi toifalari va filmlariga misollar:

Boshqa toifalarga xurofot bilan kurashish, bolalik travması, ovqatlanish buzilishi, oʻz joniga qasd qilish, oilaviy muammolar va munosabatlar, yoʻqotish, psixologik triller, gey va lesbiyan munosabatlari kiradi.

Klinik natijalar

Filmlarni tomosha qilish uchun kasalxonaning izolyatsiya qilingan palatalarini tark etishning koʻngilochar qiymatidan tashqari, bemorning tuzalishi „oʻzini yaxshi his qiladigan“ yoki bemorni kuldiradigan filmlarni koʻrish orqali yaxshilanadi, deb koʻproq ishoniladi.

Adams va MakGuayr (1986) uzoq muddatli tibbiy muassasada yashovchi keksa fuqarolar kulgili filmlarni tomosha qilgandan keyin kamroq ogʻriq his qilishlarini va hazilsiz filmni tomosha qilgan nazorat guruhiga qaraganda kamroq rejadan tashqari dori-darmonlarni talab qilishlarini aniqladilar. Biroq, Adams va MakGuayr ishtirokchilar kundalik ishining bir qismi sifatida qoʻshimcha terapiyada qatnashganmi yoki yoʻqmi, muhokama qilishmadi. Ehtimol, qoʻshimcha davolash usullari ogʻriqni kamaytirishga yordam bergan boʻlishi mumkin va agar ular qoʻshimcha davolash usullarini nazorat qilmagan boʻlsa, tadqiqotning ichki haqiqiyligiga tahdid solishi mumkin.

Dumtrache (2014) guruh sharoitida kinoterapiyadan foydalanish va uning yoshlardagi tashvishlarni kamaytirishda samaradorligini aniqlash maqsadida tadqiqot oʻtkazdi. U nazorat guruhidagilar va kinoterapiya guruhidagilar oʻrtasida xavotirning sezilarli darajada pasayishini aniqladi.

Gari Solomon, PhD, MPH, MSW va The Motion Picture Prescription and Reel Therapy muallifi, televideniye yoki kino filmlarini koʻrish „psixotik kasalliklarga chalinganlardan tashqari koʻpchilik odamlarga ijobiy taʼsir koʻrsatishi mumkin“ deya taʼkidlagan.

Eg ̆eci & Gencöz tomonidan olib borilgan tadqiqot shuni koʻrsatdiki, faqat filmlarni tomosha qilish tushuncha va oʻzgarishlarni keltirib chiqarmaydi. Biroq, terapevtik seansdan keyin oʻtkazilganda, ishtirokchiga „filmlar oʻrtasidagi idrok etilgan aloqalar va ishtirokchilarning oʻzaro munosabatlari muammolari nazariy jihatdan oʻzgarishlarga olib kelishi kutilgan bosqichlardan oʻtishga imkon beradi“ (2017). Bu topilmalar shuni koʻrsatadiki, turli muammolarga yordam berish uchun aniqlangan baʼzi filmlarni tomosha qilish aslida terapevtik oʻzgarishlarni keltirib chiqarmaydi. Biroq, keyingi chuqur terapiya seanslarini oʻtkazish hissiy bogʻlanish va filmning baʼzi jihatlarini aniqlash orqali tushunishni osonlashtirishi mumkin, bu esa terapevtga hissiy xulq-atvor oʻzgarishini tekshirish va targʻib qilish imkoniyatini beradi.

Dasturlar

MediCinema

MediCinema Buyuk Britaniyada joylashgan roʻyxatdan oʻtgan xayriya tashkiloti boʻlib, u kasalxona binolarida kinoteatrlar joylashtiradi va bemor kasalxonada boʻlgan vaqtida bemorlar, parvarish qiluvchilar va oila aʼzolari uchun filmlar namoyish etadi. Birinchi marta1999-yilda Londondagi Sent-Tomas kasalxonasi oʻrnatilgan edi. Bu odamlarga oʻyin-kulgi uchun alohida xona va palatalarni tark etishga imkon beradi.

Boshqa komplekslardan yana biri Headley Courtdagi Mudofaa tibbiy reabilitatsiya markazi. Britaniya qirollik legionining salomatlik va farovonlik boʻyicha direktori Syu Frit shunday dedi: „Reabilitatsiya nafaqat katta jismoniy qiyinchilik, balki ruhiy tiklanishni ham oʻz ichiga oladi.“

Chikagodagi harakatlanuvchi tasvir instituti

Chikago Harakatlanuvchi Tasvir Instituti (CIMI) depressiya, amneziya, shizofreniya va boshqa psixiatrik kasalliklar bilan terapevtik yordam koʻrsatadigan shaxslarga terapiya vositasi sifatida filmlar yaratishdan foydalanadi. CIMI ijrochi direktori Joshua Flandersning soʻzlariga koʻra, filmlarni yozish, ishlab chiqarish va rejissyorlik qilish „psixologik kasalliklari boʻlgan odamlarga maʼlum miqdorda terapiya, tashkil etish va tartibni taʼminlaydi va bu terapevtga ularning bemorlari hayotidagi ziddiyatlarni koʻrishga yordam beradi“. Natija kino ijodkorining dunyosini koʻrish imkonini beradi va „katta yutuqlar“ga olib keldi.

Film va videoga asoslangan terapiya

Joshua Li Koen, "Psixoterapiya sifatida video va kino yaratish: tadqiqot va amaliyot " (2015-yilda Routledge tomonidan nashr etilgan) muallifi va hammuallifi, kino va videoga asoslangan terapiyani shakllantirishda hamkorlikni yoʻlga qoʻyishga yordam berdi. Terapiyaning ushbu shakli filmlarni tomosha qilish haqidagi kino terapiyadan farqli oʻlaroq, mijozlar bilan filmlar suratga olishdir. Doktor Koen, shuningdek, 1997-yilda Kolorado kollejida doktor Sulaymon uchun seminar oʻtkazdi. Doktor Koen doktor Sulaymonning kinoterapiya kontsepsiyasiga asoslanish uchun qilgan ishlaridan ilhomlangan. Doktor Koen terapevtik maqsadlarda filmlar yaratish yoʻllarini izlay boshladi va oxir-oqibat kino va videoni psixoterapiyaning bir qismi sifatida ishlatgan olimlar ishlarini qidirdi. Keyin u ushbu mavzu boʻyicha nomzodlik dissertatsiyasini yozdi va oxirida yuqorida tilga olingan ilmiy kitobni nashr etdi.