Kaya Kallas
Kaya Kallas — estoniyalik huquqshunos, siyosat va davlat arbobi. 1977-yil 18-iyundan Estoniyada tavallud topgan. 2021-yil 26-yanvardan boshlab Estoniya Bosh vaziri vazifasini bajarmoqda.
Islohotlar partiyasi raisi. Estoniya parlamenti (2011-2014, 2019-2021) tarkibida Yevroparlament aʼzosi bo‘lgan.
Biografiya
U 1977-yil 18-iyunda Tallin shahrida tugʻilgan. Kaya Kallas Islohotlar partiyasining sobiq raisi va Yevrokomissiya sobiq vitse-prezidenti Siim Kallasning qizi. Ota-bobolari Stalin davrida Sibirga surgun qilingan.
1995-yilda Kaya Kallasyuridk fakultetga oʻqishga topshirdi va talaba boʻldi. U 1999-yilda Tartu universitetining yuridik fakultetini huquqshunoslik yo‘nalishi bo‘yicha bakalavr darajasini tamomlagan, shundan so‘ng u Yevropa va Estoniya raqobat huquqi bo‘yicha ixtisoslashgan advokat bo‘lib ishlagan (advokat sifatida faoliyat yuritishini 2011-yilda tugatgan). 1996-yildan beri u teatr direktori yordamchisi sifatida ham professional ravishda ishlagan. 2007-yilda u Эстонскую школу бизнеса[en] oʻqishga kirdi va u yerda 2010-yilda iqtisodiyot boʻyicha EMBA (Biznes boshqaruvi magistri) darajasini oldi.
Kaya Kallas eston, ingliz, rus, fin va fransuz tillarini biladi.
Siyosiy martaba
2010-yilda Kallas Estoniya islohotlar partiyasiga qoʻshildi va 2011-yilda 7157 ovoz bilan Estoniya parlamentiga (Riigikogu) saylandi. Estoniya parlamentida (2011-yildan 2014-yilgacha) u iqtisodiy masalalar qoʻmitasini boshqargan.
2014-yilgi saylovlarda Yevropa parlamenti uchun kurashayotgan Kallas 21 498 ovoz oldi. Yevropa Parlamentida Kallas Sanoat, tadqiqot va energetika qoʻmitasida ishlagan va Ichki bozor va isteʼmolchilar huquqlarini himoya qilish qoʻmitasining muqobil aʼzosi boʻldi. U Yevropa Ittifoqi-Ukraina parlament hamkorligi qoʻmitasi delegatsiyasi raisining oʻrinbosari, shuningdek, Yevronest Parlament Assambleyasi delegatsiyasi va AQSh bilan aloqalar boʻyicha delegatsiya aʼzosi boʻldi.
2017-yilning 13-dekabrida Islohotlar partiyasi raisi Xanno Pevkur 2018-yil yanvarida o‘z nomzodini qo‘ymasligini eʼlon qildi va uning o‘rnini Kallas egallashini taklif qildi. 15-dekabr kuni u bu taklifni qabul qildi va partiya rahbari saylovida ishtirok etishga rozi boʻldi. 2018-yil 14-aprelda Kallas Islohotlar partiyasi raisi lavozimini egalladi.
2019-yil 3-mart kuni bo‘lib o‘tgan parlament saylovida u 20 083 ovoz to‘plab, yana deputatlik nomzodini qo‘lga kiritdi, bu esa nomzodlar orasida eng yaxshi natija hisoblanadi. Islohotlar partiyasi saylovlarda 28,9 % ovoz bilan g‘alaba qozondi va Riigikoguda 34 o‘rinni qo‘lga kiritdi. 5-aprel kuni Estoniya prezidenti Kersti Kalyulayd Kallasni bosh vazir lavozimiga nomzod qilib ko‘rsatib, yangi hukumat tuzishni taklif qildi.
2021-yil 26-yanvarda u Estoniyaning birinchi ayol bosh vaziri bo‘ldi. Shunisi eʼtiborga loyiqki, Kallas hukumatidagi 14 vazirdan 7 nafari ayollardir, bu Estoniya uchun rekorddir va hukumat ishga kirishgan paytda Estoniya prezidenti ham ayol Kersti Kaljulaid edi.
Rossiyaning 2022-yilda Ukrainaga bostirib kirishi 24-fevralda boshlanganidan keyin Estoniya boshqa ittifoqchilar bilan birgalikda NATOning 4-moddasini amalga oshirdi. Kallas Ukrainani siyosiy va moddiy yordam bilan qoʻllab-quvvatlashga vaʼda berdi. 2022-yil apreliga kelib, Estoniya yalpi ichki mahsulotining aholi jon boshiga 0,8 % harbiy texnika Ukrainaga o‘tkazildi. Kallas Estoniyada ham, xorijda ham urushda Ukrainani qoʻllab-quvvatlovchi yetakchi ovoz sifatida maqtovga sazovor boʻlgan. Ukrainaning Yevropa Ittifoqiga qoʻshilishini qatʼiy qoʻllab-quvvatladi va bu „maʼnaviy burch“ ekanligini taʼkidladi.
Manbalar
uz.wikipedia.org