Josef Gangl
Josef „Sepp“ Gangl (1910-yil 12-sentyabr — 1945-yil 5-may) — Vermaxtning nemis mayori va Avstriya qarshilik koʻrsatish qahramoni. U 1945-yil 5-mayda Tiroldagi Itter qal’asida vafot etdi. U Vermaxt askarlari, AQSh armiyasi va fransuz asirlari bilan birga 17-SS Panzer Grenadier diviziyasining
Götz von Berlichingen qoʻshinlariga qarshi Itter qal’asini himoya qilishda qatnashgan va bu jarayonda hayotini yoʻqotgan. U natsistlar rejimiga qarshi Avstriya qarshilik koʻrsatishning urush qahramoni sifatida esga olinadi.
Hayoti
Yoshligi
Josef Gangl 1910-yilda Bavariya Qirolligining Obertraubling shahrida tugʻilgan, Qirollik Bavariya davlat temir yoʻllari xodimining oʻgʻli va sobiq doʻkon sotuvchisi. U bolaligida oila Yuqori Bavariyadagi Peissenberg shahriga koʻchib oʻtdi, u erda Josefning ukalari tugʻildi.
Reichswehr
1928-yil 1-noyabrda Gangl Nyurnbergdagi 7-artilleriya polkida professional askar sifatida faoliyatini boshlash uchun keyinchalik 100 000 kishi bilan cheklangan Reyxsverga qoʻshildi. Ulmdagi 5-artilleriya polkida xizmat qilish uchun 1929-yil sentyabrgacha u yerda qoldi.
Avstriyadagi qarshilik
Wörglga kelganidan bir necha kun oʻtgach, Gangl Alois Mayr boshchiligidagi Avstriya qarshiliklarining mahalliy guruhi bilan bogʻlandi. Qarshilik jangchilariga maʼlumot va qurol-yarog‘ yetkazib berdi. Iogan Gihlning Vörglni amerikaliklarga qarshi oxirigacha himoya qilish (koʻpriklarni buzish va yoʻllarni toʻsish) toʻgʻrisidagi buyrugʻining bajarilishini oldini olish, shuningdek, taniqli fransuz asirlarini yaqin atrofdagi Itter qal’asidan ozod qilish toʻgʻrisida qaror qabul qilindi. Biroq, Nideraudorfdagi Giehl jangovar guruhining bir qismi 1945-yil 3-mayda AQShning 12-zirhli diviziyasi tomonidan hujumga uchradi va katta talofat koʻrdi. Von Hengl oʻz qoʻshinlarini Wörgl va Itterdan olib chiqib ketdi, shundan soʻng Vaffen-SS boʻlinmalari koʻchib oʻtdi. Bu orada Vörglning koʻplab aholisi allaqachon derazalarga oq bayroqlarni osib qoʻygan edi. Geynrix Himmlerning buyrugʻiga koʻra, bunday uyning barcha erkaklari otib tashlangan. Gangl, Mayr kabi, oʻz askarlari bilan repressiyalardan aholini himoya qilish uchun oʻz joyida qolishni oʻzining majburiyati deb bildi. NebelWerfer 83-polkidagi oʻn nafar oʻrtoqlari bilan birga u Henglsning chekinish haqidagi buyrugʻiga qarshi Wörglda qoldi.
1945-yil 4-may kuni soat 11:00 da chexiyalik oshpaz Andreas Krobot Itter qal’asidan velosipedda kelgan Ganglga oldiga u yerdagi mahbuslar uchun zudlik bilan yordam soʻrab keldi, chunki Vaffen-SSning qal’aga hujumi yaqin edi. Oʻz odamlarini „Koʻtarilish“ (oʻz joniga qasd qilish/himmelfahrt) qoʻmondonligida qurbon qilishni istamagan va ularni tiriklayin oʻtkazishga vaʼda bergan Gangl oq bayroqli amerikaliklar tomon haydab, yordam soʻrashga majbur boʻldi. 8 km uzoqlikdagi Kufshteynda u kapitan
John C. „Jack“ Lee qoʻmondonligi ostida Amerika razvedka boʻlinmasi bilan uchrashdi. Ular birgalikda 14 AQSh askari va Gangl va uning oʻn nafar sobiq artilleriyachisi bilan Itter qal’asiga koʻchib oʻtishdi. Gangl yana Alois Mayrni yordamga chaqirdi, shundan soʻng yana ikkita Wehrmacht askari va yosh qarshilik jangchisi Hans Valtl qal’a tomon yoʻl oldi. Jangda ozod qilingan fransuz asirlari ham qatnashgan. 5-may kuni ertalab „Götz von Berlichingen“ 17-SS Panzer Grenadier diviziyasidan taxminan 100-150 kishi hujum qildi. Gangl Fransiyaning sobiq bosh vaziri Paul Reynaudni otishma chizig‘idan olib chiqishga urinayotganda snayper tomonidan o‘ldirilgan. Soat 16:00 atrofida AQShning 142-piyoda polkining yordam boʻlinmasi qal’aga yetib keldi va qamalchilarni magʻlub etib, 100 ga yaqin SS askarini asirga oldi. Itter qal’asi uchun jang AQSH armiyasi va Vermaxt birgalikda jang qilgan ikki jangdan biri, ikkinchisi „Kovboy“ operatsiyasi edi.
Mukofotlar
Oʻlimdan keyingi eʼtiroflar
Gangl oʻlimidan soʻng Avstriya qarshilik qahramoni sifatida sharaflandi. Vörgldagi koʻchaga uning nomi berilgan. Bundan tashqari, uning sharafiga Ganglning mahalliy qarshilikka qoʻshilishi va Itter qal’asida saqlanayotgan asirlarni ozod qilish haqida oʻyma bilan kichik yodgorlik yaratilgan. Ushbu yodgorlikda u „Sepp Gangl“ deb ataladi va u „35 yoshida qahramonlarcha oʻlgan“ deb taʼkidlangan.
Shvetsiyaning Sabaton metall guruhi Tirol Alp togʻlaridagi jang haqida „Soʻnggi jang“ deb nomlangan qoʻshiq tayyorladi.
Manbalar
uz.wikipedia.org