Jorhat
Jorhat — (JOR-haht) Hindistonning Assam shtatidagi muhim markaziy shaharlaridan biri.
Etimologiyasi
Jorhat („Jor“ — egizak va „Hat“ — bozor) ikki bozor yoki mandi (yegulik, ovqat nomi) kabi maʼnolarni anglatadi, yaʼniki Bhugdoi daryosining qarama-qarshi qirgʻogʻida mavjud boʻlgan „Masorhaat“ va „Sovkihat“ nomli bozorlari joylashgan yeri bilan bogʻliq hisoblanadi.
Tarixi
Jorhat qirollik homiyligida rejalashtirilgan shahar sifatida Ahom qirolligining soʻnggi poytaxti boʻlgan. Britaniya hukmronligi davrida koʻpincha „Jorehaut“ deb yozilgan. 1794-yilda Ahom qiroli Gaurinath Singha poytaxtni Sivasagardan Rangpurga keyin Jorehatga koʻchirdi. Ahom qirolligi tomonidan koʻplab poytaxt atrofida Rajmao Pukhuri yoki Borpukhuri, Buragohain Pukhuri, Bolia Gohain Pukhuri, Kotoki Pukhuri va Mitha Pukhuri kabi shaharlar qurilgan. Bu shahar gullab-yashnagan va savdo megapolisi boʻlgan, ammo 1817-yil va 1824-yilda Devid Skott va kapitan Richard boshchiligida Britaniya qurolli kuchlarining kirib kelishi va Birmaning Assamga bosqini natijasida vayron qilingan.
1885-yilda Jorehaut viloyati temir yoʻli ishga tushadi. Vaqt oʻtishi bilan bu choy sanoatining tez oʻsishiga yordam beradi.
Geografiyasi
Jorhat quyidagi manzilida joylashgan 26°45′N 94°13′E / 26.75°N 94.22°E / 26.75; 94.22 G O.
Munitsipalitet 9 kvadrat kilometr maydonni egallaydi, hozirda taxminan 1,53 lakh aholiga ega. Tuman 2,851 kvadrat kilometr (1,101 kvadrat milya) ni tashkil qiladi va 1991-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra 870,000 aholiga ega edi. Aholi zichligi oʻsha paytda har kvadrat kilometrga 306 kishi (793/kv.m) toʻgʻri kelgan. Aholiga nisbat 1000 erkakka 913 ayol.
Demografiyasi
Jorhat Munitsipal Kengashining (oʻsish hududini qamrab olgan) 2011-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra 1,26,736 aholiga ega edi.
Shahardagi o‘rtacha savodxonlik darajasi 2011-yilda 91,39% ni, bundan jinslar nisbati boʻyicha, erkaklar va ayollar savodxonligi mos ravishda 93,63% va 88,99% ni tashkil etgan va bu shtatdagi eng yuqori koʻrsatkichlardan biridir. Jorhatdagi jami savodxonlar 182 600 kishi bo‘lib, ulardan erkaklar va ayollar mos ravishda 96 806 va 85 794 kishini tashkil qiladi.
Jorhat shahri aholisining 87,49 foizini hindular, 10,50 foizini musulmonlar va 0,62 foizini nasroniylar tashkil etadi.
Tili
Jorhat shahrida asosan 70,08%, bilan Assam tili ustunlik qiladi, bengal tilida esa 12,27% aholi soʻzlashadi. Hind (11,60%) va Bhojpuri (1,01%) tillarida Gang tekisliklaridan kelgan muhojirlar, savdogarlar va mardikorlar gaplashadi. Shahardagi boshqa kichik tillar qatoriga Marvari, Sadri, Santali, Sora va Odia tillari kiradi, ularda jami aholining 5,04% muloqot qiladi.
Madaniyati
Jorhat zamonaviy Assam jamiyatining sanʼat, madaniyat va anʼanalari sohalarida oʻz hissasini qoʻshgan. 1896-yilda Jorhat teatri shaharning baʼzi taniqli odamlari tomonidan madaniy tadbirlar va dramalarni namoyish etish uchun tashkil etilgan. Chandrakanta Handique Bhawan, Asam Sahitya Sabha shtab-kvartirasi 1926-yilda tashkil etilgan. Jorxat ijodkor yozuvchilar, tarixchilar va jurnalistlarni yetishtirgan. Birendra Kumar Bhattacharya, Hindistonning eng oliy adabiyot mukofoti — Jnanpith mukofotini qoʻlga kiritgan birinchi Jorhatlik edi.
Tuman sudi
Yuqori Assamning Jorhat okrugi va sessiyalari sudyasi 1948-yil 15-noyabrda tashkil etilgan va 1953-yil 1-aprelda doimiy faoliyat koʻrsata boshlagan. Assam vodiysi, Yuqori Assam tumanlari, Jorhat okrugi tuman va sessiyalar sudyasining birinchi faxriy mukofoti sovrindori janob SK Das, MA, BL boʻlgan. Hozirgi vaqtda okrugning hududiy yurisdiktsiyasi 2 (ikki) boʻlinma, xususan, Majuli boʻlinmasi va Titabar kichik boʻlimlariga kengaytirilgan. Hammasi boʻlib, tuman va sessiya sudyasi va bosh sudya sudyasi va turli darajadagi sud xodimlaridan iborat 15 ta suddan iborat boʻlgan. Tuman va sessiyalar sudyasi bosh sudyalar sudi majmuasi bilan birgalikda Jorhat shaharning qoq markazida joylashgan. Hozirda tuman va sessiyalar sudyasi rahbari Shri Mridul Kumar Kalita hisoblanadi. Hozirgi bosh sudya sudyasi Jorhat, barcha jinoiy sudlarning boshligʻi Shri Vijay Kumar Singxdir.
Taʼlim va tadqiqot muassasalari
Tadqiqot institutlari
Universitetlar
Texnik institutlar
Loyihalash instituti
Tibbiyot institutlari
Kadrlar tayyorlash instituti
Kollejlar
Maktablar
Sport
Jorhat stadioni Assamdagi eng qadimgi stadion boʻlib, 1950-yilda tashkil etilgan. U koʻplab Ranji Trophy oʻyinlariga mezbonlik qilgan. Ushbu maydonda har yili ATPA Shield tarixiy futbol turniri oʻtkaziladi. Professional futbol klubi Jorhat Town Club stadiondan oʻz uyi sifatida foydalanadi.
Taniqli odamlar
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org