Johor
Johor (malaycha: Johor:جوهور) — Malayziyadagi sultonlik, Malayziyaning federal shtati, JH kodli, maʼmuriy markazi Joxor-baru. Senay — undagi yagona xalqaro aeroportiga ega.
Geografiya
Johor hududi boʻyicha beshinchi va aholi soni boʻyicha Malayziya shtatlari orasida ikkinchi oʻrinda turadi. Malay yarim orolining janubiy qismida joylashgan. Shtatning eng baland nuqtasi Gunung Ledang togʻidir (1276 m). Sohilining uzunligi taxminan 400 km. Iqlimi ekvatorial, mussonli. Yiliga oʻrtacha 1778 mm yogʻingarchilik yogʻadi, oʻrtacha harorat: 26 - 28 ° Cni tashkil qiladi.
Tarixi
Johor nomi forscha "jovhar", "gavhar" "qimmatbaho tosh" soʻzlaridan kelib chiqqan. Sultonlik 16-asr boshlarida Malakkaning oxirgi sultoni Sulton Mahmudshohning oʻgʻli tomonidan portugal bosqinchilaridan qochganidan soʻng asos solgan. Sultonlik Riau va Paxang arxipelagini egallab, u yerda noib tayinlanadi va Johor imperiyasiga aylanadi. Johor doimiy ravishda portugallarga qarshi hujumlar uyushtirdi, lekin Malakkani qaytarib ololmadi. Portugaliyaning 130 yillik hukmronligi davomida portugallar boʻgʻozni nazorat qilishga toʻsqinlik qildilar.
1641-yilda Johor gollandlar bilan ittifoq tuzdi, shundan soʻng gollandlar Malakkani egallab olishdi. Kelajakda Johor zaiflashdi va hokimiyatni yoʻqotdi, shuningdek, fuqarolar nizolaridan azob chekdi.
1864 - 1895 yillarda hokimiyat tepasiga Sulton Abu Bakar keldi, u oʻzining mohir rahbarligi va inglizlar va Singapur bilan munosabatlardagi puxta oʻylangan siyosati bilan mamlakat farovonligi va gullab yashnashiga erishdi. U "Yangi Johorning otasi" unvonini oldi.
1914 yildan boshlab mamlakatda ingliz maslahatchisi Kempbell ishlay boshladi.
Johor Bahru Malakka yarim orolida Ikkinchi Jahon urushi paytida Malaya hujumi paytida yaponlar tomonidan bosib olingan oxirgi shahar edi. Bu yerdan turib yapon generali Tomoyuki Yamashita Singapurni qoʻlga kiritish operatsiyasini boshqargan.
Johor 1948 yilda 1957-yilda mustaqillikka erishgan Malaya federatsiyasi tarkibiga kirdi.
Johor sultonlari
Ma'muriy bo'linishi
Shtat 10 ta tumanga boʻlingan:
Aholisi
2000-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, shtat aholisi 2,75 million kishini tashkil etdi: 54% malaylar, 35% xitoylar, 7% hindlar, 4% boshqalar. 2010-yildagi hisob-kitoblarga koʻra, aholi soni 3 348 283 kishi, oʻrtacha zichligi 176,35 kishi. /km².
Yirik shaharlar
Johorda tavallud topgan taniqli shaxslar
Faktlar
Eslatmalar
Adabiyotlar
Havolalar
uz.wikipedia.org