John D. Olivas
John Olivas (talaffuzi: Jon Olivas 1966-yil 25-mayda Kaliforniya, Shimoliy Hollywoodda tugʻilgan,) — amerikalik muhandis va sobiq NASA astronavti . Olivas ikkita kosmik kemada, STS-117 va STS-128 missiyalarida uchgan. U ikkala missiyada 34 soat 28 daqiqa davomida EVA ni amalga oshirdi.
2013-yilda Olivas El-Pasodagi Texas universitetiga Koinot xavfsizligi va missiyani taʼminlash boʻyicha, tadqiqotlarni rivojlantirish markazi (CASSMAR) direktori sifatida qoʻshildi va kampusdagi kosmik tashabbuslarni nazorat qiladi.
Shaxsiy hayoti
Olivas Shimoliy Hollywoodda (Kaliforniya) tugʻilgan, El Pasoda (Texas) oʻsgan. 1989-yilda El Pasodagi Texas universitetida mashinasozlik boʻyicha bakalavr darajasini, Xyuston universitetida mashinasozlik boʻyicha fan magistri darajasini olgan. Olivas 1996-yilda Rays universitetida mashinasozlik va materialshunoslik boʻyicha doktorlik dissertatsiyasini yoqladi.
NASAdagi martabasi
NASA 1998-yilda Olivasni astronavt nomzodi sifatida tanladi. Olivas kosmonavtlarni tayyorlash boʻyicha: brifinglar va ekskursiyalar, koʻplab ilmiy va texnik brifinglar, Shuttle va Xalqaro kosmik stansiya tizimlarida intensiv oʻqitish, fiziologik tayyorgarlik va T-38 parvoziga tayyorgarlik koʻrish, shuningdek, suv va choʻlda omon qolish usullarini oʻrganishni oʻz ichiga olgan mashgʻulotlarda qatnashgan. 1999-yildan 2002-yilgacha u Robototexnika boʻlimida maxsus maqsadli epchil manipulyator roboti va mobil transporter uchun rahbar sifatida tayinlangan. 2002-yildan 2005-yilgacha u orbitada kemalarni taʼmirlash uchun materiallar, asboblar va texnikalarni ishlab chiqishga qaratilgan tadqiqot ishlarini qoʻllab-quvvatlagan. 2002-yil iyul oyida Olivas Aquarius suv osti laboratoriyasida NEEMO 3 missiyasi davomida akvanavt sifatida xizmat qildi. 2005-yil aprel oyida u NEEMO 8 missiyasida ekipaj aʼzosi sifatida tanlangan. 2006-yilda Olivas Koinot stansiyasi filialining apparat integratsiyasi boʻlimining rahbari boʻlib ishlagan.
Kosmik parvoz tajribasi
STS-117
STS-117 Atlantis (2007-yil 8-22-iyun) 118-Shuttle missiyasi va Xalqaro kosmik stantsiyaga tashrif buyurgan 21-missiya boʻlib, XKS ga batareyalar va tegishli uskunalarni yetkazib berdi. Olivas Ikki kosmik yurish davomida 14 soat 13 daqiqa EVA tajribasini toʻpladi. STS-117 13 kun 20 soat 20 daqiqada 5,8 million mildan ortiq masofani bosib oʻtib, Kaliforniyaning Edwards havo kuchlari bazasiga qaytib keldi.
Havolalar
Manbalar
uz.wikipedia.org