John Barber
John Barber (1734—1793) – ingliz ixtirochisi. U Nottingemshirda tugʻilgan, ammo 1760-yillarda Nuneaton hududidagi koʻmir konlarini boshqarish uchun Warwickshirega koʻchib oʻtgan. Bir muncha vaqt u Hartshill va Nuneaton oʻrtasidagi Camp Hilldagi uylardan birida yashagan va keyinchalik Attleboroughda yashagan. U 1766—1792 yillarda bir nechta ixtirolarni patentladi, ulardan eng diqqatga sazovori gaz turbinasi edi. Garchi bu patentdan amaliy hech narsa chiqmagan boʻlsa-da, Barber gaz turbinasini batafsil tasvirlab bergan birinchi odam boʻlgan va hozirgi kunda avtomobillarda Barberning gaz trubinasidan keng foydalaniladi.
Barberning gaz trubinasi
1791-yilda Barber patent oldi (Buyuk Britaniya patenti № 1833 – Issiqlik kuchini olish va qoʻllash va vhkz. Harakatni taʼminlash va metallurgiya operatsiyalarini osonlashtirish uchun yonuvchanlikni oshirish usuli) unda barcha muhim xususiyatlar mavjud boʻlgan muvaffaqiyatli gaz turbinalaridan biri boʻlgan. „Aravalarni otsiz harakatga keltirish“ usuli sifatida rejalashtirilgan Barberning dizayni zanjir bilan boshqariladigan, pistonli gaz kompressorini, yonish kamerasini va turbinani oʻz ichiga olgan.
Barber gaz turbinasi yogʻoch, koʻmir, neft yoki boshqa moddalardan olingan gazni yoqish uchun ishlatilgan va u yerdagi trubina qizdirilgan, u yerdan gazlarni qabul qiluvchi trubinaga uzatilgan va sovutilgan. Keyin havo va gaz turli silindrlarda siqilib, yonish kamerasiga quyilgan. U yerda ular yondirilib, keyin issiq gaz aralashmasining bosimi gʻildirak gʻildiragiga qarshi aylangan.
Merosi
Angliyada Sir Frank Whittle 1930-yilda reaktiv harakat uchun gaz turbinasi dizaynini patentladi. Ushbu dvigatel 1937-yilning aprel oyida birinchi maratoba muvaffaqiyatli amaliyotga tadbiq etilgan. Uning gazni harakatga keltirish nazariyasi boʻyicha dastlabki ishi Jon Barberning gaz trubinasiga asoslangan edi.
Manbalar
uz.wikipedia.org