Jim Gray (kompyuter bilimdoni)
Jeyms Nikolas Grey ( talaffuzi: Jeyms Abel Grey) (1944-2012-yilda sirtdan vafot etgan deb eʼlon qilingan) amerikalik kompyuter olimi boʻlib, 1998-yilda „ maʼlumotlar bazasi va tranzaksiyalarni qayta ishlash boʻyicha tadqiqotlarga qoʻshgan ulkan hissasi va tizimni joriy etishdagi texnik yetakchiligi uchun“ Tyuring mukofotiga sazovor boʻlgan.
Dastlabki yillari va shaxsiy hayoti
Gray San-Fransiskoda oʻqituvchi Ann Emma Sanbrailo va AQSH armiyasida boʻlgan Jaems Able Grayning (talaffuzi: Jeyms Abel Grey) ikkinchi boʻlib tugʻilgan farzandi; oilasi Rimga, Italiyaga koʻchib oʻtdai, u yerda Gray hayotining koʻp qismini oʻtkazdi; u ingliz tilidan oldin italyancha gapirishni oʻrgangan. Keyin oilasi Virginiaga koʻchib oʻtdi va u yerda toʻrt yilni oʻtkazdi, Grayning ota-onasi ajrashgandan, soʻng u onasi bilan San-Fransiskoga qaytib keldi. Uning otasi, havaskor ixtirochi, yozuv mashinkalari uchun lenta patroni dizaynining patentladi, bu unga katta royalti oqimini keltirdi.
Harbiy havo kuchlari akademiyasiga qabul qilish rad etilgandan soʻng, u 1961-yilda Berkli Kaliforniya universitetiga birinchi kursda oʻqishga kirdi. Kollejga pul toʻlashga yordam berish uchun u General Dynamics kompaniyasida kooperativ boʻlib ishladi va u yerda Monro kalkulyatoridan foydalanishni oʻrgandi. Kimyo fanidan olgan baholaridan tushkunlikka tushib, u Berklini olti oyga tark etdi va sanoatda tajriba ortirganidan soʻng qaytib keldi, keyinchalik u bu yillarni „dahshatli (dreadful)“ deb taʼrifladi. Gray 1966-yilda muhandislik matematikasi (matematika va statistika) boʻyicha bakalavr darajasini qoʻlga kiritdi.
Uylanganidan keyin Gray rafiqasi Loretta bilan xotinining vatani boʻlgan Nyu-Jersi shtatiga koʻchib oʻtdi; Gray oʻqituvchi boʻlib ishga kirdi va Multicsning bir qismi boʻlishi kerak boʻlgan raqamli simulyatsiya ustida ishlaydigan Bell Labsda ish oldi. Bellda u haftada uch kun ishlagan va ikki kun Nyu-York universitetining Courant institutida magistratura talabasi sifatida oʻqigan. Bir yildan soʻng ular bir necha oy sayohat qilib, Berkliga qayta joylashishdi, u yerda Gray oʻzining maslahatchisi Michael A. Harrison (talaffuzi: Maykl A. Xarrison) bilan aspiranturaga oʻqishga kirdi. 1969-yilda fan nomzodi ilmiy darajasini oldi dasturlash tillarida, keyin IBM uchun ikki yillik Postdoktorlik tadqiqot amalga oshirdi.
Berklida Gray va Lorettaning qizi bor edi, keyin ular ajrashishdi. Ikkinchi marotaba oila qurdi. Uning ikkinchi xotini Donna Carnes (talaffuzi: Donna Karnes) edi.
Tadqiqotlari
Gray oʻz karerasini asosan IBM, Tandem Computers hamda DEC kabi qator sanoat kompaniyalarida tadqiqotchi, dasturiy taʼminot dizayneri sifatida davom ettirdi. U 1995-yilda Microsoft kompaniyasiga qoʻshildi va 2007-yilda dengizda yoʻqolguniga qadar ushbu kompaniyaning texnik xodimi boʻlib oʻz faoliyatini yuritgan.
Gray bir nechta asosiy maʼlumotlar bazasi va tranzaktsiyalarni qayta ishlash tizimlariga hissa qoʻshgan. IBMning System R butun dunyoda standartga aylangan SQL relyatsion maʼlumotlar bazalarining kashshofi boʻlgan. Microsoft uchun Gray TerraServer-AQSH va Skyserverda ishlagan.
Uning eng mashhur yutuqlari quyidagilardan iborat:
U Virtual Earthni ishlab chiqishda yordam berdi. U shuningdek Conference on Innovative Data Systems Research hammuassislaridan biri edi.
Gʻoyib boʻlishi
Tajribali dengizchi Gray 40fut (12m) yelkanli qayiq. 2007-yil 28-yanvarda u San-Fransisko yaqinidagi Farallon orollariga onasining kulini sochish uchun qisqa muddatli yolgʻiz sayohatidan qaytmadi. Ob-havo ochiq edi va qayiqning favqulodda holatini koʻrsatuvchi avtomatik radio mayoqidan hech qanday favqulodda qoʻngʻiroq olinmadi va hech qanday signal aniqlanmadi.
Samolyotlar, vertolyotlar hamda qayiqlar yordamida Sohil xavfsizlik xizmatining toʻrt kunlik qidiruvida hech narsa topmadi. 2007-yil 1-fevralda DigitalGlobe sunʼiy yoʻldoshi hududni skanerdan oʻtkazdi va minglab tasvirlar Amazon Mechanical Turkga joylashtirildi. Grayning talabalari, ham kasblari, barja doʻstlari hamda butun dunyo boʻylab kompyuter olimlari “Jim Gray guruhi”ni tuzib, bu tasvirlarni maslahatlar orqali topish uchun oʻrganishdi. 16-fevralda bu qidiruv toʻxtatildi va murakkab uskunalar yordamida soha mutahasislari tomonidan suv osti qidiruvi 31-mayda yakunlandi.
Kaliforniya universiteti, Berkli va Gray oilasi 2008-yil 31-mayda hurmatga sazovor boʻlishdi. Microsoft kompaniyasining WorldWide Telescope dasturi Grayga bagʻishlangan. 2008-yilda Microsoft Viskonsin shtatining Madison shahrida Jim Gray nomi bilan atalgan tadqiqot markazini ochdi. 2012-yil 28-yanvarda Gray qonuniy oʻlik deb eʼlon qilindi.
Jim Grey Science mukofoti
Har yili Microsoft Research kompaniyasi maʼlumotlarni koʻp talab qiladigan hisoblash sohasiga katta hissa qoʻshgan tadqiqotchiga Jim Gray Science mukofotini taqdim etadi. Mukofot oluvchilar Science sohasiga qoʻshgan innovatsion, fundamental hissalari uchun tanlanadi. Oldingi sovrindorlar orasida Alex Szalay (talaffuzi: Aleks Szalay)(2007), Carole Goble (talaffuzi: Kerol Gobl)(2008), Jeff Dozier (2009), Phil Bourne (talaffuzi: Fil Born) (2010), Mark Abbott (talaffuzi: Mark Abbott) (2011), Antony John Williams (talaffuzi: Antoni Jon Uilyams) (2012) va doktor David Lipman (talaffuzi: Devid Lipman) (2013) bor.
Yana qarang
Eslatmalar
Ushbu sahifada ushbu roʻyxatga kiritish uchun „pastki alfa“ guruhiga havolalar mavjud emas.
Manbalar
uz.wikipedia.org