Jeffrey Hoffman
Jeffrey Alan Hoffman (inglizcha: Jeffrey Alan Hoffman, tugʻ. 1944-yil 2-noyabr) — NASA astronavti. U kemada parvoz boʻyicha mutaxassis sifatida beshta kosmik parvozni amalga oshirgan: STS-51D (1985, „Discovery“), STS-35 (1990, „Kolumbiya“), STS-46 (1992, „Atlantis“), STS-75 (1996, „Kolumbiya“), shuningdek toʻrtta kosmik yurishni amalga oshirgan.
Tugʻilish va taʼlim
Hoffmanning otasi, ortoped-jarroh Burton Hoffman (1920-yil) Rossiyadan kelgan yahudiy muhojirlar, Samuil va Eva Hoffmanlar oilasidan chiqqan. U 1944-yil 2-noyabrda Nyu-Yorkning Bruklin shahrida tugʻilgan, lekin u oʻsha shtatning Skarsdeyl shahrini oʻzining vatani deb biladi, 1962-yilda oʻrta maktabni shu yerda tugatgan. U Amerika skautlari harakatining faol aʼzosi edi. 1966-yilda u Massachusets shtatining Amherst shahridagi Amherst kollejini astronomiya boʻyicha bakalavr darajasini olgan. 1971-yilda Garvard universitetida astrofizika fanlari doktori ilmiy darajasini oldi. 1988-yilda esa Rays universitetida materialshunoslik boʻyicha magistrlik darajasini olgan.
Parvozlardan oldin
Jeffrey 1972—1975-yillarda Buyuk Britaniyaning Lester universitetida ishlagan. U geofizik raketalar uchun foydali yuklarni ishlab chiqdi — rentgen nurlarida oy tutilishini kuzatish uchun va rentgen nurlarini maxsus oynaga qaratib, Qisqichbaqa tumanligini kuzatish uchun. Shuningdek, u Yevropa EXOSAT sunʼiy yoʻldoshi uchun rentgen apparatlarini yaratishda ishtirok etgan. 1975-1978- yillarda Massachusets texnologiya instituti qoshidagi Koinot tadqiqotlari markazining astrofizika tadqiqot markazida ishlagan. 1977-yil avgust oyidan boshlab u HEAO-1 orbital observatoriyasida gamma-nurlanish va qattiq rentgen nurlaridan foydalangan holda tajribalarda qatnashdi. U, shuningdek, SAS-3 sunʼiy yoʻldoshidan olingan maʼlumotlarni qayta ishlash va tahlil qilish bilan shugʻullangan.
Kosmik mashgʻulotlar
1978-yil 16-yanvarda Jeffrey 8-chi qabulda NASA astronavtlar guruhiga qabul qilindi. Umumiy kosmik tayyorgarlik kursini (OKP) oʻtdi va 1979-yil avgust oyida astronavtlar boʻlimiga parvoz mutaxassisi sifatida oʻqishga kirdi. Kaliforniyaning Downey shahridagi parvozlarni simulyatsiya qilish laboratoriyasida navigatsiya va parvozlarni boshqarish tizimlarini sinovdan oʻtkazgan. Shuningdek, u orbital bosqichni manevr qilish va barqarorlashtirish tizimi ustida ishladi. U yuk omboridan sunʼiy yoʻldoshlarni uchirish tartib-qoidalarini ishlab chiqishda ham ishtirok etgan. Undan tashqai, Jeffrey STS-5 qoʻllab-quvvatlash ekipajining aʼzosi boʻlgan va STS-8 va STS-82 parvozlarida ekipaj bilan aloqa operatori boʻlgan.
Kosmik parvozlar
U 1986-yil mart oyida ishga tushirilishi kerak boʻlgan Kolumbiya kemasi STS-61E ekipajiga parvoz boʻyicha mutaxassis etib tayinlangan. Ammo Challenjer shattl halokati tufayli reys bekor qilindi.
Umumiy EVA davomiyligi: 25 soat 12 daqiqa. Kosmik parvozlarning umumiy davomiyligi 50 kun 11 soat 59 minut. 1996-yilda u kosmonavtlar boʻlimining foydali yuk va hayotni taʼminlash tizimlari boʻlimiga rahbarlik qilgan. 1997-yil iyul oyida esa Jeffer kosmonavtlar korpusidan nafaqaga chiqdi.
Parvozlardan keyin
Hoffman 1997-yil iyulidan 2001-yil avgustigacha Parijdagi NASAning Yevropa vakili sifatida ishlagan. 2001-yil avgust oyida NASA orqali u Massachusets texnologiya institutiga yuborildi, u yerda Aeronavtika va astronavtika kafedrasida professor boʻlib ishladi va keyinchalik rahbarlik ishiga oʻtdi.
Mukofotlar
Mukofotlangan: 5 ta „Kosmik parvoz uchun“ medali (1985, 1990, 1992, 1993 va 1996-yillar),
2 marta — „Ajoyib xizmatlari uchun“ medali,
2 marta — „Buyuk xizmatlari uchun“ medali (NASA), V. M. Komarov nomidagi Xalqaro aviatsiya federatsiyasining diplomi. (1991)
Xalqaro aviatsiya federatsiyasining Sergey Korolev diplomi (1994).
Manbalar
uz.wikipedia.org