Jalolobod aeroporti (Afgʻoniston)
Jalolobod aeroporti (pushtucha: د جلال اباد هوايي ډګر; (IATA:
JAA , ICAO:
OAJL ), shuningdek,
Nangarhor aeroporti nomi bilan ham tanilgan, Kobul-Jalolobod yoʻli yonida, Afgʻonistonning Nangarhor viloyatining markazi boʻlgan Jaloloboddan taxminan 3 milya (4.8 km) janubi-sharqda joylashgan. Bu Afgʻoniston Transport va fuqaro aviatsiyasi vazirligi tasarrufidagi ichki aeroportdir va nafaqat Nangarhor, balki qoʻshni Kunar, Nuriston va Lagʻmon viloyatlari aholisiga ham xizmat koʻrsatadi. Mudofaa vazirligi tomonidan harbiy maqsadlarda ham foydalaniladi. Aeroport va uning atrofida xavfsizlik Afgʻoniston milliy xavfsizlik kuchlari tomonidan taʼminlanadi.
Jalolobod aeroporti dengiz sathidan 1,840 feet (561 m) balandda joylashgan, taxminan 7,260 by 140 feet (2,213 m × 43 m) oʻlchamdagi bitta asfalt uchish-qoʻnish yoʻlagi bor. Bundan tashqari, kamida 18 ta vertolyot maydonchasi, bir qator angarlar va harbiy maqsadlarda foydalaniladigan binolar mavjud. Afgʻonistonning Jalolobodga eng yaqin boʻlgan boshqa yirik jamoat aeroportlari gʻarbda qoʻshni Kobul viloyatidagi Kobul xalqaro aeroporti va janubda Xost viloyatidagi Xost aeroportidir.
Jalolobod aeroporti oʻtmishda AQSh Qurolli kuchlari va fuqarolik pudratchilar tomonidan foydalanilgan. Ular Fenty ilgʻor operatsiyalar bazasidan (inglizcha: Forward Operating Base Fenty) tashqarida ishlagan. Ilgari aeroportdan Xavfsizlikka ko‘maklashish xalqaro kuchlari (ISAF) va keyinchalik „Qatʼiy qoʻllab-quvvatlash missiyasi“ (RSM) aʼzolari ham foydalangan.
Tarixi
Aeroport faoliyati 1950-yillarda Afgʻonistonni qirol Zohirshoh boshqargan paytda boshlangan. U 1960-yillarda Qoʻshma Shtatlar yordami bilan modernizatsiya qilingan. 1980-yillardagi muvaffaqiyatsiz Sovet-Afgʻon urushi paytida Sovet Ittifoqi fuqarolik aeroportini harbiy havo bazasiga aylantirdi. 1989-yilda Afgʻoniston Muvaqqat hukumati Jalolobod aeroportidagi jangda aeroportni egallashga harakat qildi. Ular muvaffaqiyatsizlikka uchradi va hukumat kuchlari tomonidan siqib chiqarildi. Bu yaqinda NATO kuchlari tomonidan Tolibon bilan oʻn yillik muvaffaqiyatli urushi davomida kengaytirildi.
Yangi Jalolobod aeroporti
Transport va fuqaro aviatsiyasi vazirligi maʼlumotlariga koʻra, Nangarhor viloyatining Kuz Kunar tumanida yangi aeroport quriladi.
Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar
Jalolobod aeroporti faqat ichki reyslarni amalga oshiradi. Transport va fuqaro aviatsiyasi vazirligi maʼlumotlariga koʻra, „har haftada uch-toʻrtta reys amalga oshiriladi“. 2021-yil avgustidan 2022-yilning iyuliga qadar Jalolobod aeroportida Afg‘oniston Harbiy-havo kuchlari va BMT agentliklari tomonidan boshqariladigan aviakompaniyalardan tashqari hech qanday muntazam aviakompaniyalar ishlamagan.
Baxtsiz hodisalar va falokatlar
2010-yilgi jangarilar hujumi
2010-yil 30-iyun kuni bomba oʻrnatilgan mashina ishga tushirildi va isyonchilar aeroportga bostirib kirishdi. Tolibon matbuot kotibi Zabiullo Mujohidga koʻra, Tolibon javobgarlikni oʻz zimmasiga olgan boʻlib, 32 afgʻon va afgʻon boʻlmagan xavfsizlik kuchlarini oʻldirgan. NATO maʼlumotlariga koʻra, sakkiz nafar Tolibon halok boʻlgan, bir afgʻon va bir koalitsiya aʼzosi yaralangan .
2015-yilgi samolyot halokati
2015-yil 2-oktyabr kuni Jalolobod aeroportidan havoga ko‘tarilganidan ko‘p o‘tmay Lockheed C-130 harbiy samolyoti qulashi oqibatida 11 kishi, jumladan, 6 nafar Amerika harbiysi, 5 nafar yo‘lovchi va 3 nafar mahalliy fuqaro halok bo‘ldi.
Yana qarang
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org