Jack Hills




Jek tepaliklar Oʻrta Gʻarbiy Avstraliyadagi bir qator tepaliklar hisoblanadi. Ular hozirgi kunga qadar topilgan eng qadimgi yer yuzidagi materialning manbai sifatida koʻrsatiladi: taxminan 4,39 milliard yil oldin paydo boʻlgan Hadean tsirkonlari mavjud. Ushbu tsirkonlar Hadean davridagi Yerdagi sharoitlarni chuqurroq oʻrganishga imkon beradi. 2015-yilda u yerdagi 4,1 milliard yillik jinslarda „ biotik hayot qoldiqlari“ topilgan. Tadqiqotchilardan birining fikricha, “Agar Yerda hayot nisbatan tez vujudga kelganidan keyin u koinotda keng tarqalgan boʻlishi mumkin."

Geografiyasi



Ular Murchison daryosining janubida, Murchison Shire va Mikatharra Shir chegarasida va taxminan 800 kilometr (500 mi). Pert shimolida joylashgan.

Geologiyasi



Jack tepaliklar Gʻarbiy Avstraliyaning Yilgarn Kratonidagi Narryer Gneys terranida joylashgan boʻlib u 80 kilometr (50 mi) tashkil etadi. Burmalangan va metamorfizimga uchragan suprakrustal jinslarning uzun shimoli-sharqqa yoʻnaltirilgan kamari yaqqol koʻzga tashlanadi.

Allyuvial fan - delta yotqiziqlari sifatida talqin qilingan choʻkindi silisiklastik jinslar asosiy litologiya hisoblanadi. Kichik metamorfik ultrametamorfik jinslar ketma-ketlikda uchraydi. Umumiy ketma-ketlik odatda bir nechta deformatsiyalar va yana bir nechta metamorfik epizodlarni boshdan kechirgan granulit gneys deb ataladi. Narryer Gneiss Terrane protolit yoshi oʻzgaruvchan, lekin odatda 3,6 Ga (milliard yil)dan ortiq deb hisoblanadi.

Yer yuzidagi eng qadimgi tsirkonlar




Ushbu jinslarda yoshi 4 milliard yildan ortiq boʻlgan detrital tsirkonlar va Erawandoo tepaligida 4,404m 8 million yillik tsirkon topilgan; bu Yerda paydo boʻlgan eng qadimgi jins materialdir; bu jins Hadean eonining Kriptik davriga toʻgʻri keladi. Ular suprakrustal ketma-ketlikning bir birligida topilgan, metamorfizmga uchragan konglomerat yoshi taqriban olganda 3,0 Ga boʻlgan deb hisoblanadi. Togʻ jinslarining detrital xususiyatini hisobga olgan holda, tsirkonlar avvaldan mavjud boʻlgan jinslardan olingan, keyinchalik esa ular parchalanib ketgan va choʻkindiga oʻtgan.

Tsirkonlar va ularning geokimyosining turli jihatlari Hadean eoni davrida Yer yuzasida kontinental tipdagi qobiq mavjudligini isbotlaydi va bu Yer tarixining eng dastlabki bosqichidagi oldingi gʻoyalarga zid hisoblanadi. Bundan tashqari, tsirkonlardagi kislorodning izotopik nisbati sifatida agar suv okeani boʻlmasa, sirtda suyuq magma mavjudligini tasdiqlaydi shuningdek, Yer tarixi haqidagi oldingi gʻoyalarga qarama-qarshi ekanligi koʻrinib turibdi. Kech boʻlgan ogʻir bombardimondan oldin nam va salqin sharoitlar haqidagi gipoteza salqin yer sifatida ilgari surildi.

Iqtisodiy geologiyasi



Jek-Hills tarmoqli temir konida (BIF) Mitsubishi Corporation kompaniyasining 100% ilik shoba korxonasi boʻlgan. Mitsubishi Development Pty Ltd kompaniyasiga tegishli boʻlmagan kichik temir rudasi konining maydoni bor boʻlib, u oʻtmishda 1-yiliga 3 million tonnagacha neft eksport qilgan. Jeraldton porti orqali sinf detrital gematit temir javhari hioblangan.

hozirgi paytda Hududda faoliyat yurituvchi boshqa kompaniyalar ham magnetit BIF asosidagi yirik temir rudalarini qazib olishni rejalashtirmoqda.

Saqlanishi



Jek Hills geologiya tadqiqot ob'ekti sifatidagi ahamiyati tufayli 2003-yilda Milliy mulk reestriga nomzod qilib koʻrsatilgan. Ularda „Oraliq roʻyxat“ mavjud, yaʼni ular reestrga kiritish uchun rasman taklif qilingan. 2020-yil iyul oyida Eravondou tepaligi hududi doimiy ravishda Milliy meros roʻyxatiga kiritilganligi eʼlon qilindi.

Manbalar




uz.wikipedia.org

Uzpedia.uz