Ispaniya fuqarolar urushi




Ispaniya fuqarolar urushi (ispancha: Guerra Civil Española) [2-eslatma] - Ispaniyada 1936-yildan 1939-yilgacha respublikachilar va millatchilar o'rtasida kurashgan fuqarolar urushi. Respublikachilar Ikkinchi Ispaniya Respublikasining chapga moyil Xalq fronti hukumatiga sodiq edilar. Xalq fronti Ispaniya Sotsialistik ishchilar partiyasi (PSOE), Ispaniya Kommunistik partiyasi (PCE) va respublikachilar - Respublikachilar chap (IR) (Azana boshchiligidagi) va Respublikachilar ittifoqi (UR) (Diego Martines Barrio boshchiligidagi) tomonidan tashkil etilgan.). Ushbu paktni Galisiya (PG) va Kataloniya millatchilari (ERC), POUM, sotsialistik ittifoq ishchilar umumiy ittifoqi (UGT) va anarxistik kasaba uyushmasi Konfederasiya Nacional del Trabajo (CNT) qo'llab-quvvatladi.

Manbalar




uz.wikipedia.org

Sun'iy intellekt javobi:

Ispaniya fuqarolar urushi (1936-1939) — Ispaniyada bo‘lgan katta siyosiy va harbiy mojarodir bo‘lib, respublika hukumatiga qarshi millatchi va ultrakonservativ kuchlarning harbiy to‘ntarishi sifatida boshlangan. Ushbu urush nafaqat Ispaniya hududida, balki butun dunyo siyosatida katta ta’sir ko‘rsatgan, chunki u vaqtning o‘sha global siyosiy qarama-qarshiliklarini, xususan, fashizm va kommunizm o‘rtasidagi kuch sinovini ifodalagan.

Urushning Sabablari

1920-1930-yillarda Ispaniya ichki siyosiy beqarorlik, iqtisodiy muammolar va ijtimoiy noroziliklarga duch kelgan. 1931 yilda monarxiya ag‘darilib, respublika tuzildi, biroq yangi hukumat turli siyosiy kuchlar o‘rtasidagi murosasizlik va qarama-qarshiliklarni bartaraf eta olmadi. O‘ng qanot partiyalari, armiyadagi yuqori lavozimlilar va katolik cherkovi respublika rejimiga qarshi chiqdilar.

Urushning Boshlanishi

1936 yil 17-18 iyulda general Fransisko Franko boshchiligidagi harbiy to‘ntarish boshlangan. Bu to‘ntarish mamlakatning janubi-sharqiy qismida, ayniqsa Andalusiya va Kataloniyada qattiq qarshilikka duch keldi. Shu tariqa, Ispaniya ikki qismga bo‘lingan: respublikachilar (chap qanot, ijtimoiy demokratlar, sotsialistlar, kommunistlar va anarkistlar) va millatchilar/frankistlar (fashistik ruhdagi harbiylar, o‘ng qanot guruhlari va katolik cherkovi tomonidan qo‘llab-quvvatlangan kuchlar).

Urush Jarayoni

Ispaniya fuqarolar urushi g‘arblik demokratik davlatlar va italiya-fashistik kuchlarning aralashuvida davom etdi. Franko boshchiligidagi Millatchilar Italiya Mussolinisi va Germaniya Gитleri tomonidan harbiy yordam oldi, shu jumladan Luftwaffe bombardimon aviatsiyasi. Respublika esa asosan sobiq Sovet Ittifoqi tomonidan moliyalashtirildi, biroq G‘arbiy davlatlarning ko‘plab siyosiy izolyatsiyasi sababli yetarli yordam oldi deb bo‘lmaydi.

Urush joylarda shaharlar va qishloqlarni vayron qildi, ko‘plab insonlar halok bo‘ldi yoki qochqinlarga aylandi. Ispaniya fuqarolar urushi asosan populistik va ideologik asoslarda tartibsizlik va terror bilan ajralib turdi.

Natijalar va Ta’sirlar

1939 yilda Fransisko Franko yuqoridagi kuchlarni mag‘lubiyatga uchratib, diktatorlik hukumatini o‘rnatdi. Urush va uning oqibatida yuzlab minglab inson halok bo‘ldi; Ispaniya uzoq yillar davomida avtoritar hukmronlik ostida qoldi.

Ispaniya fuqarolar urushi Butunjahon urushiga tayyorgarlik sifatida ham qaralgan, chunki u Yevropadagi fashistik va demokratik kuchlar o‘rtasidagi birlamchi qarama-qarshilikni oldindan ko‘rsatdi. Shuningdek, bu urush xalqaro brigadalar va ko‘plab xorijiy ixtiyoriylar ishtirokida ko‘plab madaniy va siyosiy e’lonlarga sabab bo‘lgan.

Xulosa

Ispaniya fuqarolar urushi mamlakat tarixida chuqur iz qoldirgan va uning siyosiy, ijtimoiy va madaniy evolyutsiyasiga ta’sir ko‘rsatgan murakkab vaziyat edi. Ushbu urush siyosiy ekstremizmning oldini olish, demokratik institutlarni yanada mustahkamlash va ijtimoiy adolatga erishishda katta fojialar natijasida saboq olib chiqishga undadi.



Loyiha rivoji uchun hayriya qiling: 9860 3501 4465 8134. @Shaka_rj
Maqsad sun'iy intellekt javoblarini ko'paytirish

Uzpedia.uz