Indoneziya — Pokiston munosabatlari
Indoneziya — Pokiston munosabatlari Indoneziya Respublikasi va Pokiston Islom Respublikasi oʻrtasida 1955-yilda oʻrnatilgan diplomatik munosabatlarga tegishli. Indoneziya dunyodagi eng katta musulmon aholisiga ega, Pokiston esa dunyodagi ikkinchi eng katta musulmon aholiga ega. Pokistondan farqli oʻlaroq, Indoneziya konstitutsiyaviy dunyoviy davlatdir va islomni davlat dini sifatida qabul qilmaydi; ammo, har ikki davlat ham Islom hamkorlik tashkilotiga aʼzo davlatlardir. Ikki davlat ham Rivojlanayotgan 8 likning bir qismidir. Pokistonning Jakartada elchixonasi, Indoneziya esa mos ravishda Islomobod va Karachida elchixona va bosh konsullikka ega. BBC Jahon Xizmatining 2014-yilgi so‘roviga ko‘ra, indoneziyaliklarning 40 foizi Pokiston taʼsiriga ijobiy, 31 foizi esa salbiy fikr bildirgan.
2015-yilning 8-may kuni Indoneziyaning Pokistondagi elchisining turmush o‘rtog‘i Heri Listyavati Gilgit-Baltiston tog‘li viloyatida Pokiston armiyasining Mi-17 vertolyoti qulashi oqibatida halok bo‘ldi. Heri Listyavatining turmush oʻrtogʻi elchi Burhon Muhammad yaralanganlar orasida boʻlgan va 19-may kuni Singapurdagi shifoxonada olgan jarohatlaridan keyin vafot etgan. Halokatda Norvegiya va Filippinning Pokistondagi elchilari, shuningdek, Malayziya diplomatining turmush o‘rtog‘i va boshqa diplomatlar ham halok bo‘lgan.
Mamlakatni taqqoslash
Tarixi
Indoneziya milliy inqilobi davrida Pokiston asoschisi Muhammad Ali Jinnah Britaniya Hindiston armiyasida xizmat qilayotgan musulmon askarlarni Gollandiya imperiyasining Indoneziyani mustamlaka qilishiga qarshi kurashda indoneziyaliklar bilan bir tomonda boʻlishga undagan. Natijada, Britaniya Hindiston armiyasining 600 ga yaqin musulmon askarlari oʻz taqdirini xavf ostiga qoʻyib, jang qilish uchun Indoneziyaga ketishgan. Bu 600 nafar askardan 500 nafari janglarda halok boʻlgan, tirik qolganlar esa Pokistonga qaytishgan yoki Indoneziyada yashashda davom etishgan. Avgust oyida Jinnah Britaniyadan ruxsat olganidan so‘ng mamlakat hududidga qo‘ngan Niderlandiya samolyotlarini Karachi aeroportida ushlab turishni buyurdi. Bu samolyotlar qurolga toʻla edi. Gollandiya Indoneziya Respublikasiga qarshi adovatni kuchaytirish uchun qurol zaxirasini kuchaytirish uchun Jakartaga yoʻl olgandi. Jinnah Gollandiyaga qarshi partizan urushini qoʻllab-quvvatlash uchun Indoneziyaga yana 100 Pokiston qurolli kuchlari piyoda askarlarini yubordi. Pokistonlik musulmon askarlarning yordamini eʼtirof etish sifatida Indoneziya 1995-yil 17-avgustda Indoneziyaning Oltin yubileyini nishonlash chogʻida koʻngilli jangchilarga Mustaqillik urushi mukofotlarini va Muhammad Ali Jinnahga vafotidan keyin Adipuraning eng oliy sharafini topshirdi.
1965-yilgi Hind — Pokiston urushi davridagi aloqalar
Pokistonning Indoneziya bilan munosabatlari Pokiston Prezidenti Ayub Xon davrida ancha rivojlandi. Ikkinchi Hind-Pokiston urushi paytida Indoneziya Pokistonni qoʻllab-quvvatladi va Hindistonning Andaman va Nikobar orollariga hujum qilib, ikkinchi frontni ochish va Pokistonning Gibraltar operatsiyasidan keyin Hindiston hujum qilishga uringan Kashmir va Pokiston Panjobidagi bosimni yumshatish orqali mojaroga harbiy aralashuvni taklif qildi.
Mudofaa sohasida hamkorlik
Indoneziya va Pokiston mudofaa sohasida hamkorlik boʻyicha kelishuv memorandumini imzolagan, uning asosiy shartlaridan biri Indoneziyaga JF-17 Thunder yengil koʻp maqsadli qiruvchi samolyotini Pokiston va Xitoy oʻrtasida birgalikda ishlab chiqarishda ishtirok etish taklifidir. Ikki davlat, shuningdek, harbiy kadrlar tayyorlashni yoʻlga qoʻygan.
2018-yil 4-sentabrdagi press-relizga ko‘ra, tomonlar barcha mavjud forumlar orqali mudofaa sohasidagi ikki tomonlama hamkorlikni mustahkamlash, kengaytirish va diversifikatsiya qilishga kelishib oldilar.
Savdo munosabatlari
2016-yilda Pokiston va Indoneziya o‘rtasidagi o‘zaro tovar ayirboshlash hajmi 2.3 milliard AQSh dollariga yetdi. Pokistonning Indoneziyaga eksporti mandarin, dengiz mahsulotlari, toʻqimachilik, paxta iplari, tibbiy asbob-uskunalar, guruch, bugʻdoy va gilamlarni oʻz ichiga oladi, Indoneziya esa Pokistonga palma yogʻini eksport qiladi. Ikki davlat oʻrtasida 2012-yil fevral oyida imzolangan Indoneziya — Pokiston imtiyozli savdo bitimi deb nomlanuvchi doimiy imtiyozli savdo bitimi mavjud.
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org