Ina Beasley
Ina M Beasley (1898 — 1994) ingliz pedagogi, yozuvchisi va maʼruzachisi boʻlib, 1939-1949-yillarda Sudanda taʼlim sohasida ishlagan.
Tarjimai holi
Ina Beasley 1898-yilda Angliyada tugʻilgan. U 1919 — 1921 yillarda London Universitetining kollejida tahsil olgan va 1922-yilda London taʼlim institutining oʻqituvchilik diplomi bilan taqdirlangan. Beasley 1930-yilgacha Nottingem universitetining yoshlar taʼlimi boʻlimida dars bergan. Beasley Nottingemda rus adabiyotiga qiziqib qolgan va oʻzining „Ostrovskiyning dramatik sanʼati“ mavzusidagi falsafa doktorligi dissertatsiyasi uchun rus tilini oʻrgangan. Ina Beasley 1928-yilda pyesa uchun muqaddima chop etgan.
Birmadagi faoliyati davomida Beasley Rangun universitetida maʼruzachi va ayol talabalarning oʻqituvchisi boʻlib ishlagan. 1939-yilga kelib, uning turmushida inqiroz yuz bergan va qizi bilan Angliyaga qaytib kelgan. U ishga joylashishi kerak boʻlgan va Sudan xizmatiga qoʻshilishni tanlagan.
Sudandagi faoliyati
Beasley 1939-yil oktyabr oyida oʻz lavozimiga kirishganida, sudanlik erkaklar ayollarning taʼlim olishiga qarshi emasligini, lekin ular „maosh oluvchilar yoki avtonom mutafakkirlarni“ emas, balki „yaxshi xotinlarni“ tarbiya qilishlarini xohlashlarini aniqlagan. Beasley har doim taʼlimning muhimligini taʼkidlagan. Beasley Sudanga kelganida, taʼlim va sogʻliqni saqlash, ayniqsa ayollar uchun rivojlanmagan edi.
Sudandagi faoliyati davomida Beasley taʼlim sohasidagi oʻzgarishlarni amalga oshirish uchun Sudanning madaniy sohasida ishlashga eʼtibor qaratdi. U shunday degan:
Eng dalda beruvchi xususiyat bu qizlarning o'zlarida mavjud bo'lgan imkoniyatlarni tan olish va ular oxir-oqibat rivojlanish yo'lidagi ko'plab to'siqlarni yengib o'tishlari mumkinligini his qilishdir
Ayollarni xatna qilish Oʻz faoliyati davomida Beasleyning ayollar taʼlimga qoʻshgan hissalari Sudandagi ayollar taʼlim tizimiga katta taʼsir koʻrsatgan, shuningdek, u keng miqyosda amalga oshirilgan ayollarni xatna qilish (FGM) amaliyoti bilan qattiq shugʻullangan. Beasley bu amaliyotlarni oʻzgartirish faqat ayollarning oʻzlarini tarbiyalash va ularga qarshilik koʻrsatish orqali amalga oshirilishi mumkinligiga ishongan. Beasley Sudandagi turli xil madaniy urf-odatlarni, oʻziga xosliklarni juda yaxshi oʻrganib, ayollar bilan ishlash zarurligini tushungan. Garchi Beasley bu amaliyotga oʻzi ham qarshi boʻlsa-da, erkaklar va ayollarga taʼsir qiladigan madaniy oʻziga xoslikni muhim ekanligini ham tan olgan. U xatnani rad etishning yon taʼsiri boʻlishi mumkin boʻlgan ayol tanasining avtonomiyasini qoʻllab-quvvatlagan. Beasley maktablarga qaratilgan taʼlim harakatini uyushtirgan va sudanlik oʻqituvchilar bilan xatna amaliyoti va uning sogʻliqqa taʼsirini muhokama qilish uchun chekka maktablarga tashriflar tashkillashtirgan.
Keyingi faoliyati
1951-yildan 1961-yilgacha Beasley oʻqituvchilarni tayyorlash kollejida ingliz tili boʻyicha katta maʼruzachi va Londondagi Taʼlim institutida oʻqituvchi boʻlgan. Shuningdek, u ikki yozda Portlend shtati kollejida rivojlanmagan mamlakatlarda taʼlim boʻyicha maʼruza oʻqigan. U davlat xizmatining nafaqa tizimini, xususan, Sudan hukumati Britaniya nafaqaxoʻrlar assotsiatsiyasini isloh qilish zarurati toʻgʻrisidagi munozaraning bir qismi boʻlgan. 1969-yilda Beasley BBC Radio 4 da Sudandagi ayollar taʼlimi sohasidagi faoliyatini muhokama qilgan. U ayollar FGMga qarshi harakatni davom ettirgan.
Arxivlari Beasley oʻzining professional va shaxsiy hujjatlarini Angliyadagi turli arxivlarga topshirdi. Uning maqolalari Sudanning mustamlakachilik oʻtmishini tahlil qilish va Afrikadagi ayollarning taʼlimini tahlil qilish uchun noyob manba sifatida keng tan olingan. Uning Sudandagi ishi, ayniqsa, sudanlik antropolog Rogaya Mustafo Abusharaf tomonidan FGM haqidagi qarashlariga alohida eʼtibor qaratilgan holda oʻrganilgan. Ularga quyidagilar kiradi:
Manbalar
uz.wikipedia.org