Imperiya nefriti (Fabergé tuxumi)
Imperiya nefriti tuxumi (baʼzan xato qilib
Aleksandr III medali tuxumi deb ataladi) zeb-ziynat buyumlari bilan bezatilgan Pasxa tuxumi boʻlib, rus zargari Peter Carl Fabergé nazorati ostida 1901-1902-yillarda Nikolay II uchun tayyorlangan Fabergé tuxumlaridan biri hisoblanadi. Nikolay II 1902-yil Pasxa bayramida
Imperiya nefriti tuxumini onasi qirolicha Maria Feodorovnaga sovgʻa qilgan.
Imperiya nefriti tuxumining kelib chiqishi haqida baʼzi Fabergé mutaxassislari tomonidan bildirilgan eʼtirozlar mavjud .
Tarixi
Imperiya nefriti tuxumining nomidan tuxum nefritdan yasalganligi va imperiya uslubida ishlov berilganligi anglashiladi. Fabergé hisob-fakturasining asl nusxasida shunday deyilgan: "Tuxum, „Imperiya“, nefrit, oltin, ikkita olmos va miniatyura".
Imperiya nefriti tuxumi 1990-yillarning oʻrtalarida topilgan va baʼzi Fabergé tadqiqotchilari bu tuxumda Rossiya imperatori Aleksandr III portret medali bor degan notoʻgʻri fikrda edilar, lekin asl buyruq koʻrsatmasida Aleksandr III portretiga ishora qilmagan.
Bu xatolik Moskva qurol-yarogʻ palatasining qimmatbaho buyumlarning roʻyxatini notoʻgʻri talqin qilishi natijasida yuzaga keldi. Ushbu roʻyxatda „Nefrit tuxumi, oltin asosda va medalyonda imperator Aleksandr III portreti“ qayd etilgan. Shu sababli, koʻplab tadqiqotchilar 1902-yilgi imperator tuxumida Aleksandr III portreti borligiga amin edilar, ammo buni tasdiqlovchi dalillar yoʻq.
Biroq, 2015-yilda maxsus ekspertlar guruhi tomonidan olib borilgan tadqiqotlar davomida mutaxassislar eʼtiboriga noyob tarixiy hujjat — „Gatchina saroyida saqlanadigan Dowager imperatori Maria Feodorovnaning shaxsiy mulki roʻyxati (1917-yil 28-iyul)“ taqdim etildi. Ushbu 12 sahifali bukletda kamida 150 ta narsa, jumladan Dowager imperatori Maria Feodorovnaga tegishli 7 ta Imperial Fabergé tuxumi qayd etilgan. Ushbu hujjat birinchi marta 2013-yilda nashr etilgan.
Ushbu hujjatning ikkinchi sahifasida, 10-raqamda, „Oltin asosida oʻrnatilgan tuxum, ikkita nefrit ustunida, Gr. Dss portretlari bilan. Olga Alexandrovna va Dyuk PA Oldenburg“ soʻzlari yozilgan. Ushbu taʼrif Fabergé tadqiqotchilarining 1902-yil tuxumiga nisbatan eng toʻgʻri boʻlib, ilgari „nefrit tuxumi, oltin asosda va medalyonda imperator Aleksandr III portreti“ bilan xato qilingan.
Imperiya nefriti tuxumi hozirda AQShning Nyu-York shahridagi shaxsiy kolleksiyada.
Tuxumning haqiqiyligi,
Imperiya nefriti tuxumi hali ham yoʻqolgan deb hisoblagan baʼzi Fabergé mutaxassislari tomonidan bahsli mavzu hisoblanadi. Fabergé mutaxassisi Geza fon Habsburg, Forbes kollektsiyasining sobiq xodimi Kerol Eyken, Sothebydan Caren Cettering va Wartski direktori Kiran MacCarty (2014-yilda Uchinchi imperator tuxumi 90 yil davomida yoʻqolganidan keyin topilganida autentifikatsiya qilingan) kabi boshqa ekspertlar tuxumni tekshirgan va uning haqiqiyligini tasdiqlash uchun hech qanday ochiq bayonot bermagan.
Yana qarang
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org