Idris Asanin
Idris Asanovich Asanin (Qrim tatar. İdris Asan oğlu Asanin; 1927-yil 12-oktabr, Quyi Foti-Sala, Kuybishev tumani — 2007-yil 6-avgust, Baxchisaroy, Qrim Avtonom Respublikasi) — qrim tatar shoiri. Ukraina Yozuvchilar milliy uyushmasi a’zosi (1997). Olti yilini lagerlarda oʻtkazgan.
Tarjimai holi
1927-yil 12-oktabrda Quyi Foti-Sala qishlogʻida tugʻilgan. Otasi — Asan Chelebi. 1944-yilda Qrim tatarlari deportatsiya qilinganidan keyin oilasi bilan Samarqand viloyatida yashagan. Deportatsiya paytida Idrisning ota-onasi vafot etgan. Uning yagona yaqin qarindoshi singlisi edi.
Maktabni tugatgach, Samarqand pedagogika institutining tarix fakultetiga oʻqishga kirgan. 1950-yilda institutning uchinchi kursida qrim tatarlarining ahvoli va qrim tatarlarini vatanlariga qaytarish boʻyicha guruh tashkil etish haqidagi shaxsiy asarlari uchun hibsga olingan. Asanin 25 yilga ozodlikdan mahrum etilgan. Xrushchev oʻzgarishlari boshlanishi bilan uning jazo muddati 10 yilga qisqartirildi va 1956-yilda u ozod qilindi.
1962-yilda Pedagogika institutini, 1971-yilda esa Toshkent politexnika institutini sirtdan tamomlab, „muhandis-quruvchi“ mutaxassisligini olgan. Qurilish uchastkasi boshligʻi, ishlab chiqarish-texnik boʻlim boshligʻi lavozimlarida ishlagan. „Samarqandximqurilish“ tresti bosh muhandisi boʻlgan. Oʻzbekistonda yirik sanoat obʼyektlari qurilishida ishlagan.
Qrim-tatar milliy harakati a’zosi. Qrim-tatar milliy harakati tashkiloti faoliyatida ishtirok etgan. 1989-yilda Qrimga qaytib kelgan. 1997-yildan — Ukraina Yozuvchilar milliy uyushmasi a’zosi. Qrim tatarlarining madaniy yodgorliklari bilan shugʻullanuvchi „Azizler“ („Muqaddas narsalar“) jamiyatiga rahbarlik qilgan.
Birinchi marta she’rlar kitobi „Bir avuch Toprak“ (tatar. „Бир авучь топракъ“) 1997-yilda nashr etilgan. Uch jildli „Adalet kurashi saflarynda” (tatar. „Адалет куреши сафларында“) kitobi chop etildi. „Bekir Coban-zade“ haqida she’r yozib „Yildiz“ jurnali tanlovi gʻolibi boʻlgan. Qrim xalqlari milliy jamiyatlari va jamoalari uyushmasi, Qrim respublika madaniyat jamgʻarmasi laureati (2000).
2007-yil 6-avgustda Baxchisaroyda vafot etgan. Baxchisaroyda dafn etilgan.
Xotira
Pionerskoye qishlogʻidagi koʻchaga Idris Asanin nomi berilgan.
2009-yilda Asaninning rafiqasi uning 200 dan ortiq hujjatlar arxivini Ismoil Gasprinskiy nomidagi kutubxonaga topshirgan.
2015-yilda Gasprinskiy nomidagi kutubxonada Asanin xotirasiga bagʻishlangan kecha oʻtkazilgan.
Mukofotlari
Oilasi
Xotini — Lemara Seyfullayeva.
Ishlari
Adabiyotlar
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org