Ibn Hojar al-Asqaloniy
Ibn Hojar al-Asqaloniy yoki Ibn Hojar ( arabcha: ابن حجر العسقلاني , toʻliq ismi: Shihobud-Din Abul-Faxil Ahmad ibn Nurud-Din Ali ibn Muhammad ibn Xajar al-Asqaloniy al-Kinoniy ). Hijriy 1372 yil –yil 18-fevralda tavallud topgan. Hadis ilmining olimi, fiqh, tafsir ulamosi hisoblanadi. U hadis, tarix, tarjimai hol, tafsir sheʼr va Shofeʼiy fiqhiga oid 150 ga yaqin asar muallifi boʻlib, ulardan eng mashxuri “Sahih al-Buxoriy ” sharxi berilgan “ Fath al-Boriy ” nomli asaridir.
Yoshlik yillari
U 1372-yilda Qohiradagi shofe'iy olimi va shoir Nur ad-Din Alining oilasida tug'ilgan. Uning ota-onasi asli Ashkelondan bo'lib, Iskandariyadan ko'chib kelishgan ( arabcha: عَسْقَلَان , Asqalan ). Ibn Hojarning ota-onasi go‘daklik vaqtida vafot etishgan. U va uning singlisi Sitt ar-Rakb otasining birinchi xotini va akasi Zaki ad-Din al-Xarrubiyning qaramog‘ida qolishadi. Ibn Hojar 5 yoshidan Qur’on ilmiga o‘qishga kirishgan. 7 yoshidaMaryam surasini bir kunda o‘rganib atrofidagi olimlarni lol qoldiradi, 9 yoshida Qur’onni to‘liq hifz qiladi. U Ibn al-Hojibning fiqh asoslariga oid asarining qisqartirilgan sharxi matnlarini yod olishni boshlaydi.
Ilm yo'li
U 12 yoshida al-Xarrubiy bilan Makkaga jo'nab ketadi, u yerda katta olimlar qatorida Ramazon oyida o'qiladigan tarovih namozini o'qiydi .1386-yilda uning vasiysi vafot etgach, Ibn Hojarning Misrdagi ta’limi muhaddis Shams ad-Din ibn al-Qatton zimmasiga yuklanadi va uni Sirojuddin al -Bulqiniyning(vaf. 1404) fiqh kurslariga o‘qishga kiradi. Shofe’iy fiqhidan al- Mulaqqin (vaf. 1402), hadisdan Zayniddin al-Iroqiy (vaf. 1404) kabi islomning katta ulamolaridan dars oladi. Shundan so’ng Shamsud-Din al-Qalqashandiy (vafoti 1402)dan ilm olish uchun Damashq va Quddusga boradi. U yerda Badriddin al-Balisiy (vaf. 1401) va Fotima binti al-Manja at-Tanuxiya (vaf. 1401) bilan ilm halqalarida ilm oladi. Makka, Madina va Yamanga safar qilgandan keyin Misrga qaytib keladi.
Suyutiy: «U zot yod olishda Zahabiy darajasiga yetish niyatida zamzam suvini ichgan va bu ishni uddalagan, hatto undan ham oshib ketgan» deganlar.
Shaxsiy hayoti
Ibn Hojar 1397-yil 25 yoshida Olimi ulamo, as-Saxaviydan dars bergan katta olim Abdurahim al-Iroqiydan ijoza oladi, keyinchalik uning qizi Unus Xotun bilan turmush quradi.
Lavozimlari
Ibn Hojar bir necha bor Misrda bosh qozi ( qozi ) lavozimiga tayinlangan.
Vafoti
Ibn Hojar 852-yil zulhijjaning 8 kuni (1449 yil 2 fevral)xuftondan keyin 79 yoshida vafot etadi. Uning Qohiradagi dafn marosimida 50 000 ga yaqin odam, jumladan Sulton Sayfud-Din Jaqmaq (milodiy 1373–1453) va Qohira xalifasi Al-Mustakfiy II ham qatnashishadi.
Faoliyati
Ibn Hojar hadis, hadis terminologiyasi, biografik baho, tarix, tafsir, sheʼriyat va Shofeʼiy fiqhiga oid150 ga yaqin asarlar yozgan.
Yana qarang
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org