Huy
Huy- Belgiyaning Liej provinsiyasida joylashgan.Valloniyadagi shahar va munitsipalitetdir . Huy Meuse daryosi bo'yida, kichik Hoyoux daryosining og'zida joylashgan. U Valloniyatning sobiq sanoat asosi bo'lgan sillon industrielda joylashgan bo'lib, Vallon aholisi yashaydi.
Munitsipalitet quyidagi tumanlardan iborat: Ben-Ahin, Huy, Neuville-sous-Huy va Tihange .
Tarixi
Birinchi qishloq Rim castrum, Meuse daryosining o'ng qirg'og'ida joylashgan. Qishloq 6-asrda Tongeren yepiskopi Avliyo Domitian tomonidan asos qilingan va shahar birinchi marta 7-asrdagi vasiyatnomada qayd etilgan.( Hoius vicus sifatida, uning nomi Hoyux daryosidan olingan.
Ilk o'rta asrlarda Huy Meusening eng gullab-yashnagan shaharlaridan biri bo'lib, iqtisodiyoti asosan metallurgiyaga, shuningdek, konchilik, haykaltaroshlik, yog'ochga ishlov berish va vinochilikka asoslangan. 10-asrda Huy okrug maqomiga ko'tarildi, ammo tez orada u sakkiz asrdan ko'proq vaqt davomida o'z tarixiga ega Lyej knyaz yepiskopligining bir qismiga aylanadi. Huy Alp tog'larining shimolida tarixan ma'lum bo'lgan birinchi nizomini 1066-yilda shahar sifatida tasdiqlagan. Taxminan o'sha paytda, Peter Hermit mahalliy aholini qo'zg'atdi va ularni Birinchi salib yurishida qatnashishga ko'ndirdi, 1096-yilda o'zi ham xalq salib yurishlarida va Reynland qirg'inida qatnashgan.
13—14-asrlarda gazlama sanoati tufayli iqtisodiyoti yuksaldi. Shaharning o'rtasida joylashgan tepalikdagi qal'a urush yillarida ishlatilgan va shunga mos ravishda mustahkamlangan. 15-asrga kelib u tepalik shaharning ramziga aylandi. Keyingi ikki asrda esa shaharning boyligi asta-sekin pasayib bordi. 17-asrning ikkinchi yarmida Lyudovik XIVning urushlari shaharga qayta-qayta hujum qilib,shaharni qilichdan oʻtkazishga sabab boʻldi,natijada 1715-yilda hafsalasi pir boʻlgan aholi oʻz qasrini buzib tashladi.
1818-yilda gollandlar tomonidan shahar tepasida xuddi shu strategik joyda yangi qal'a qurilgan. 19-asrda qog'oz va boshqa sohalarga nisbatan gullab-yashnash davri edi. 20-asrda ogʻir sanoatning tanazzulga uchrashi Valloniyaning boshqa qismlarida boʻlgani kabi bu yerda ham sezildi. Bugungi kunda shahar qisman qalay mahsulotlari va sayyohlik agentligi tufayli yana gullab-yashnay boshladi.
1970-yilda yaqin joyda Tihange atom elektr stansiyasi qurilgan.
Folklor
Har yetti yilda bir marta 1656-yilda qurg'oqchilik tugashi munosabati bilan "yeti yillik bayramlar" deb nomlangan diniy marosim o'tkaziladi. Oxirgisi 2019-yil 15-avgustda bo‘lib o‘tgan.
Asosiy diqqatga sazovor joylar
Huyning to'rtta mo''jizasi ( Hyu lahjasida ):
Velosport
Huyda aprel oyining o'rtalarida hafta o'rtalarida bo'lib o'tgan muhim 1 kunlik velosport poygasi La Flèche Wallonne (inglizcha: Walloon Arrow ; golland: Waalse Pijl ) yakunlanadi. Poyga Mur de Huy cho'qqisidan o'tadi va tugaydi, o'rtacha gradienti 10%, uchastkalari 20% bo'lgan taxminan 1 kilometrlik ko'tarilish. Huy ham Tour de Franceda to'rt marta ishlatilgan: 1995, 2001, 2006 va 2015 .
Ommaviy madaniyatda
Huy 2014-yilda BBC teleseriali The Missing serialining birinchi seriyasi uchun joy sifatida ishlatilgan.
Taniqli shaxslar
Suratlari
Manbalar
uz.wikipedia.org