H&M

H&M ( Hennes & Mauritz ) — Shvetsiya kompaniyasi boʻlib, Yevropadagi eng yirik kiyim-kechak chakana savdo tarmogʻi boʻlib, bosh qarorgohi Stokgolm va Nyu-Yorkda joylashgan. H&M va uning shoʻba korxonalari 2018-yil noyabr holatiga koʻra 4968 ta doʻkonga ega boʻlgan va dunyoning 71 ta davlatida ishlaydi.Bu Ispaniyaning Inditex korporatsiyasidan (Zara, Oysho, Massimo Dutti, Bershka, Pull va Bear brendlari egasi) keyin ikkinchi yirik jahon kiyim-kechak sotuvchisi. Kompaniya 1947-yilda Erling Persson tomonidan tashkil etilgan.

Tarix

1947-yilda Erling Persson Shvetsiyaning Västerås shahrida Hennes ayollar kiyimlari doʻkonini ochdi. Soʻngra 1968-yilda u Mauritz Widforss va baliq ovlash doʻkonini sotib oldi. Assortimentga erkaklar va bolalar uchun kiyim-kechak liniyalari qoʻshildi, kompaniya nomi Hennes & Mauritz ga oʻzgartirildi.

1974-yildan kompaniya aksiyalari Stokgolm fond birjasida sotila boshlandi. 1976-yilda Skandinaviyadan tashqarida birinchi doʻkon Londonda ochildi. 2000-yilda esa kompaniya Yevropadan tashqariga chiqib, 2000-yil 31-martda Nyu-Yorkdagi Beshinchi avenyuda oʻzining birinchi AQSh doʻkonini ochdi.

2008-yilda kompaniya uy-roʻzgʻor buyumlari savdosi boshlanishini eʼlon qildi.

2011-yil oxirida H&M 2325 ta, 2012-yil avgust oyi oxirida esa 2629 ta doʻkonga ega boʻlgan. Shuningdek,2013-yil sentabr oyida Xitoyning Chengdu shahrida 3000- H&M doʻkoni ochildi.

2021-yil boshida Rossiyada kompaniyaning 155 doʻkoni ochildi, 2021-yil oxirida esa Rossiyadagi yillik daromad 745 million dollarni tashkil etdi.

Rossiyaning Ukrainaga bosqinidan soʻng, 2022-yil mart oyida kompaniya Rossiyadagi doʻkonlarining faoliyatini toʻxtatdi, ammo OAV xabarlariga koʻra, H&M kompaniya Rossiyadagi xodimlariga maosh toʻlashda davom etgan.

Egalari va boshqaruvi

Kompaniyaning eng yirik aktsiyadori H&M raisi Stefan Perssonning oilasi boʻlib, u 37 foizga yaqin aksiyalarga egalik qiladi. Prezident va bosh direktor — Karl-Yohan Persson.

Faoliyat

Kompaniya kiyim-kechak ishlab chiqaradi va sotadi. H&M kiyim-kechakdan tashqari, mijozlarga turli xil interyer mahsulotlarini (yostiqlar, toʻqimachilik va boshqalar) taklif qiladi. 2009-yil holatiga koʻra, ushbu mahsulot liniyasi faqat kompaniyaning onlayn katalogi orqali tarqatilgan, shuning uchun u faqat Daniya, Finlandiya, Germaniya, Niderlandiya, Norvegiya, Shvetsiya va Angliya kabi onlayn-doʻkon orqali sotiladigan mamlakatlarda mavjud). Kompaniya 71 mamlakatda 4000 dan ortiq doʻkonlar orqali ishlaydi. Kompaniyada taxminan 104 000 kishi ishlaydi va 2009-yilda AQSni hisobga olgan holda 118 700 million SEK sotuvga erishdi.

2017-yilning 4-choragida H&M savdosi 4 foizga kamaydi. Bu soʻnggi 10 yildagi eng yomon koʻrsatkich boʻlib, shu munosabat bilan brend aksiyalari 13 foizga arzonlashgan — 2009-yil darajasiga. Samarasiz doʻkonlarni yopish va Xitoyning Alibaba kompaniyasiga tegishli Tmall internet-doʻkonida kiyim-kechak sotilishini yoʻlga qoʻyish rejalashtirilmoqda.

Hamkorlik

2004-yildan beri kompaniya mashhur dizaynerlar bilan hamkorlikda kolleksiyalar ishlab chiqarish amaliyotini joriy qildi. Shunday qilib, 2004-yil noyabr oyida H&M doʻkonlarida Karl Lagerfeld kolleksiyasi taqdim etildi. Matbuot bu narsalar uchun katta shov-shuv haqida xabar berdi, yirik shaharlarda toʻplam bir soat ichida sotildi.

Bundan tashqari, 2005-yil noyabr oyida Stella Makkartni toʻplami, 2006-yil noyabr oyida Gollandiyaning avangard moda uyining toʻplami (Viktor va Rolf) va 2006-yilning mart oyida kompaniya Madonna bilan ishlay boshladi.

2007-yil noyabr oyida italiyalik dizayner Roberto Kavalli kolleksiyasi taqdimoti boʻlib oʻtdi. Shuningdek, 2007-yilda Shanxayda Kylie Minoguedan suzish kiyimlari kolleksiyasi taqdim etildi. 2008-yil kuzida yapon brendi Comme des Garçons bilan hamkorlikda toʻplam chiqarildi.

2009-yil bahor-yoz kolleksiyasi britaniyalik dizayner Metyu Uilyamson tomonidan yaratilgan buyumlarni oʻz ichiga olgan. Birinchi toʻplam faqat ayollar kiyimlarini oʻz ichiga olgan va faqat baʼzi doʻkonlarda taqdim etilgan, ikkinchisi — ayollar va erkaklar (bu dizaynerning birinchi erkaklar kolleksiyasi edi) va barcha H&M doʻkonlarida sotilgan. 14-noyabr kuni 200 ta doʻkonda Jimmi Chuning poyabzal va sumkalar kolleksiyasi taqdimoti boʻlib oʻtdi.

2011-yil oxirida H&M va Versace hamkorligida yaratilgan liboslar kolleksiyasi chiqarildi.

2015-yilning kuz oyida H&M Balmain dizayneri Olivier Rousteing bilan „H&M x Balmain“ kolleksiyasini ishlab chiqdi.

Shu yil noyabr oyida esa H&M Katy Perri bilan yangi yil liboslari kolleksiyasini ishlab chiqardi.

2019-yilning yozida kompaniya Ariana Grande bilan hamkorlikda toʻplamni chiqardi. Shuningdek, 2020-yil yanvar oyida H&M Billi Eilish bilan birga Divided kolleksiyasini ishlab chiqardi.

Tanqid

Kompaniya atrof-muhitga salbiy taʼsir koʻrsatishi va uchinchi dunyo mamlakatlarida ishchilar huquqlarining buzilishi tufayli bir necha bor tanqid qilindi. Bunga javoban kompaniya organik paxta va qayta ishlangan matolardan tayyorlangan H&M Conscious kiyim-kechak liniyasini yoʻlga qoʻyadi, doʻkon ularni 2013-yilda toʻplay boshlagan.

Xayriya

2020-yil mart oyida H&M kompaniya Jahon sogʻliqni saqlash tashkilotining COVID-19 birdamlik choralari jamgʻarmasiga yarim million dollar xayriya qildi.

Manbalar

uz.wikipedia.org