Hindustaniylar




Hindustaniylar (hindaviylar) — Shimoliy Hindistonning hind-oriy xalqi, hind tilining (xari-boli, xaryani, braj, kanachji, bundeli, avadhi, bageli, Chhattisgarxi) kabi shevalarida soʻzlashadi. Ularning umumiy soni 500 million kishiga yaqin (2016-yil, taxminiy hisob-kitob). Eʼtiqodi: hinduizm. Hindistonning eng koʻp sonli xalqi. Ularning asosiy yashash hududlari — Uttar-Pradesh, Madxya-Pradesh shtatlari, Rajastan shimoli, Dehli hududi markazidan boshqariluvchi Bixar va Panjob shtatining bir qismi. Hindustaniylarning asosiy mashgʻuloti dehqonchilik (bugʻdoy, sholi, paxta, shakarqamish yetishtirish). Shu bilan birga, soʻnggi yillarda sanoat ham jadal rivojlandi, ishchilar sinfi oʻsib bormoqda (Bixar, Madxya-Pradesh).

Hind tili kuchli shevalarga boʻlinadi va ikkita adabiy shaklga ega — hind va urdu. Bu ikki tilning grammatikasi va asosiy lugʻati bir xil, ammo hind tilida devanagari yozuvi, urdu tilida esa arab yozuvi ishlatiladi. Shuningdek, bu tilda boy adabiyot saqlanib qolgan. Hindaviylar madaniyatining eng qadimiy markazlari Dehli, Laknau, Agra, Allohobod, Varanasi shaharlaridir. Hindustaniylar Hindiston milliy ozodlik harakatida faol ishtirok etgan, ulardan Hindistonning bir qancha atoqli arboblari chiqqan.

Asosiy yashash manzillari




Yaqin xalqlar




Hindaviy asketlari



Hindistondagi brahminlar va buddistlar orasida asketizm amaliyotlari keng tarqalgan. Biroq, bunday maʼnaviy oʻsishga erishish nafaqat astsetik turmush tarzidan tashqari qator marosimlar, shuningdek, hindaviylar tomonidan tan olingan oltita falsafa maktabi (Mimamsa, Vedanta, Yoga, Sankhya, Nyaya Vaisheshika) tufayli mumkinligi aytiladi.

Yana qarang




Manbalar




Adabiyotlar



 

Havolalar




uz.wikipedia.org

Uzpedia.uz