Helvella
Helvella — Helvellaceae oilasiga mansub askomitset qoʻziqorinlari turkumiga kiruvchi qoʻziqorinlar hisoblanib, odatda,
elfin egarlari sifatida tanilgan. Ularning notoʻgʻri shaklli qalpoqlari, nayli poyalari va rangsiz pastki yuzalari bilan ajralib turadi. Ular Shimoliy Amerika va Yevropada keng tarqalgan. Eng asosiy turlarga oq rangli H. crispa va kulrang H. lacunosa kiradi. Ular xom holda isteʼmol qilinganda oshqozon-ichak simptomlarini keltirib chiqarishi haqida maʼlumotlar mavjud.
Tavsifi
Helvelladagi turlarning mevali tanalari (texnik jihatdan askokarplar) mavjud boʻlib, ular yerdan koʻtarilib oʻsadi va odatda poyali qoʻziqorindir. Kosaga oʻxshash meva tanasi (apotekiy) turli shakllarda boʻlishi mumkin: u quloq (auriculate) yoki egar shaklida boʻladi. Shuningdek, konveks yoki tartibsiz lobli va egilgan boʻlishi mumkin. Tanasi sporali sirt, gimeniumsimon silliq, toʻlqinsimon yoki ajinli koʻrinishda boʻladi va rangi oqdan qora ranggacha yoki turli xildagi kulrang yoki jigarrang ranglarga ega boʻlishi mumkin. Xuddi shunday, meva tanasining tashqi yuzasi silliq, qovurgʻali yoki mayda sochli proektsiyalarga ega boʻlishi mumkin (villi). Poyasi silindrsimon va toraygan yoki yivli va qovurgʻasimon koʻrinishda boʻladi. Tanasi odatda 1-2 – mm qalinlikda boʻladi.
Turlari
2016-yil holatiga koʻra, „Index Fungorum“ tashkiloti Helvellaning 105 turini roʻyxatga kiritgan.
Oʻsish sharoitlari
Ushbu turga mansub qoʻziqorinlar nam iqlim va subtrioik mintaqalarda oʻsadi. Ayrim turlari oʻrta darajadagi issiqlikka chidamli hisoblanadi. Helvella asosan daraxtlar koʻp oʻsadigan joylarda, toʻnkalar orasida, nam tuproqli, soya joylarda oʻsadi.
Yana qarang
Manbalar
Media related to Helvella at Wikimedia Commons
uz.wikipedia.org