Harry Potter and the Order of the Phoenix (film)
Harry Potter va Feniks jamiyati (inglizcha: Harry Potter and the Order of the Phoenix) — 2007-yilda David Yates tomonidan ishlangan hamda Warner Bros. Pictures va Heyday Pictures tomonidan ishlab chiqarilgan fantastika janridagi AQSh filmi. Ushbu film Harry Potter filmlar seriyasining beshinchisi boʻlib, film gʻoyasi J. K. Rowling qalamiga mansub 2013-yilda yozilgan Harry Potter va Feniks jamiyati kitobiga asoslangan. Bu film voqealari Harry Potterning Hogwarts sehrgarlik maktabidagi beshinchi yilida sehrgarlik vazirligi Lord Voldemortning qaytishini inkor etishi bilan bogʻliq. Film produserlari David Heyman va David Barron, ssenariynavisi Michael Goldenberg boʻlib, Daniel Radcliffe (Harry Potter sifatida), Rupert Grint (Ron Weasley sifatida), Emma Watson (Hermione Granger sifatida), Helena Bonham Carter, Robbie Coltrane, Warwick Davis, Ralph Fiennes, Michael Gambon, Brendan Gleeson, Richard Griffiths, Jason Isaacs, Gary Oldman, Alan Rickman, Fiona Shaw, Maggie Smith, Imelda Staunton, David Thewlis, Emma Thompson va Julie Walters kabi aktyorlar rol oʻynashgan.
Jonli harakatlarni suratga olish sahnalari Angliya va Shotlandiyada boʻlib oʻtdi (iyun oyida bir oylik tanaffus bilan). Vizual effektlarni qoʻshish uchun filmda keyingi suratga olish jarayonlari bir necha oy davom etdi. Xabarlarga koʻra, filmning budjeti 75—100 million funt sterling ($150–200 million) ni tashkil etgan. Warner Bros. kompaniyasi filmni Buyuk Britaniyada 2007-yil 12-iyulda, Shimoliy Amerikada esa 11-iyulda anʼanaviy va IMAX formatdagi kinoteatrlarida namoyish etdi. Shuningdek, ushbu film IMAX 3D formatida chiqarilgan ilk Potter haqidagi film sanaladi.
Feniks jamiyati filmi butun jahon boʻylab $942 million jamgʻarishga muvaffaq boʻldi. Film 2008-yilda ikkita BAFTA film mukofotiga nomzod boʻlgan.
Mazmuni
Yoz davomida, xolasi Petunia va amakisi Vernon bilan yashayotgan Harry Potter oʻzini va Dudley Dursleyni demetorlardan saqlab qolish uchun sehr ishlatganidan keyin Sehrgarlik Vazirligi tomonidan Hogwartsdan haydaladi. Keyin Harry shu kuni kechasi Mad-Ey Moody, Remus Lupin, Nymphadora Tonks va Kingsley Shackleboltni oʻz ichiga olgan sehrgarlar guruhi tomonidan olib ketiladi va ularning guruhiga qoʻshiladi. Guruh Grimmauld Placega boradi, ushbu joy Harryning choʻqintirgan otasi Sirius Blackning uyi edi. Bino yana Albus Dambledore tomonidan Lord Voldemortga qarshi kurashish maqsadida asos solingan sirli Feniks jamiyatining shtabi boʻlib ham xizmat qilgan. Shuningdek, Dambledore Harryni yoz davomida sirli ravishda Sehrgarlik Vazirligi Lord Voldemortning qaytishiga ishonmayotganligi haqida xabardor qilib turgan.
Sehrgarlik Vazirligida Harryning haydab chiqarilishi toʻgʻrisadagi buyruq bekor qilinadi va u Hogwartsga yana qaytadi. Bu Harryning Hogwartsda beshinchi yil oʻqishi edi. U yerda Sehrgarlik Vaziri Cornelius Fudge Qora sanʼatga qarshi yangi mudofaani belgilab qoʻyadi. Hogwartsda qora sanʼat boʻyicha yangi oʻqituvchi tayinlanadi. U professor Dolores Umbridge edi. Umbridge tezda Harry bilan toʻqnashadi va uni Voldemortning qaytishi haqidagi yolgʻon soʻzlarni tarqatishda ayblaydi. Umbridge Harryni jazolash maqsadida sehrli pat bilan qogʻozga yozishga majbur qiladi. Harry qogʻozga,,Men yolgʻon gapirmaymanʼʻ deb yozadi va biroz muddatdan soʻng, uning qoʻlida xuddi shu koʻrinishdagi soʻzlar ogʻriqli paydo boʻladi. Harryning eng yaqin doʻstlari boʻlmish Hermione Granjer va Ron Weasleyning jon kuydirishlariga qaramay, Harry yozdan beri sirli ravishda yoʻqolgan Dambledorega Umbridgening jazosi toʻgʻrisida xabar berishdan bosh tortadi. Umbridege maktab ustidan nazoratni kuchaytirar ekan, Harry, Hermione va Ron oʻzlarini,,Dambledore Otryadiʼʻ deb nomlagan oʻquvchilar bilan birgalikda Voldemortga qarshi himoya afsunlarini oʻrgatadigan maxfiy guruh tuzadilar. Bu orada Harry va Cho Chang bir-biriga nisbatan romantik tuygʻularni rivojlantiradilar.
Harry Voldemort bilan sirli aloqada boʻlib, tushida Arthur Weasleyga hujum qilinishini koʻradi va buni darhol Dumbledorega xabar qiladi. Keyin Arthur Weasley qutqarilib qolinadi. Dumbledore, Voldemortning Harry bilan bu aloqadan foydalanishidan xavotirga tushib, Severus Snapega Voldemortning taʼsiridan oʻz ongini himoyalash uchun Harryga bu boʻyicha dars berishni buyuradi. Bu esa Harryni doʻstlaridan uzoqlashtirishga majbur qiladi. Shu bilan birga, Siriusning qarindoshi,,Ajal kasofatlariʼʻ aʼzosi Bellatrix Lestrange va boshqa toʻqqiz nafar Ajal kasofatlari bilan birgalikda Azkabandan qochib ketadi. Hogwartsda Umbridge va uning „Inkvizitorial guruhi“i Choni haqiqatni ayttiradigan Veritaserum ichishga majburlab, Dumbledore Otryadini fosh qiladilar. Keyin Fudge Dumbledoreni hibsga olishga buyruq berganida, Dumbledore qochib ketadi. Umbridge esa yangi bosh direktorga aylanadi.
Harryning Choni kechirishdan bosh tortishi ularning munosabatlari buzilishiga olib keladi. Harry otasi James Snapeni tez-tez masxara qilganlarini Snapening xotiralaridan bilganidan keyin, Occlumency darslar tugaydi. Tushida Sirius Voldemort tomonidan qiynoqqa solinayotganini koʻrgan Harry, Ron va Hermione Ambrijning kaminiga shoshilib, Floo Network orqali buyurtma berishadi, lekin uni ushlashadi. Garri sirli til orqali vaziyat haqida Sneggni ogohlantiradi, ular esa oʻz navbatida Buyurtmani ogohlantiradilar. Umbridge Harryni oʻquvchilarga qoʻllash taqiqlangan qargʻishdan foydalanish bilan tahdid qilganida, Hermione Umbridgega Dumbledorening „yashirin quroli“ bor deb yolgʻon gapiradi. Keyin Hermione va Harry Umbridgeni Rubeus Hagridning ulkan ukasi Grafning taqiqlangan oʻrmonda joylashgan yashirin joyiga olib boradilar. U yerda Umbridge kentavrlarga hujum qiladi. Ammo, Umbridge Graf tomonidan magʻlubiyatga uchratiladi va kentavrlar tomonidan olib ketiladi.
Harry, Hermione, Ron, Ginny Weasley, Luna Lovegood va Neville Longbottom Siriusni qutqarish uchun Sehrgarlik vazirligiga uchar supurgilar yordamida uchib ketishdi. Oltovlon sirlar boʻlimiga kirishadi va Voldemortga aloqador boʻlgan shisha bashoratni ochishadi. Biroq, ular Lucius Malfoy va Bellatrix boshchiligidagi Ajal kasofatlari guruhi tomonidan pistirmaga tushishadi. Luciusning aytishicha, Harry Siriusning qiynoqqa solinayotgani haqidagi tushni koʻrgan, bu esa Harryni Death Eaterʼning tuzogʻiga tushirish uchun qoʻl kelgan. Harry Luciusga bashoratni berishdan bosh tortib, Dumbledore Otryadi bilan Ajal kasofatlari oʻrtasida jang keltirib chiqardi.
Ajal kasofatlari Harryning doʻstlarini tutib olishadi va Harryni bashoratni bermasa, ularni oʻldirish bilan tahdid qiladi. Keyin Feniks jamiyati kelib, Death Eastersga hujum qilishadi. Bu Luciusning bashoratni yoʻq qilishiga olib keladi. Sirius Luciusni yengganida, uni Bellatrix oʻldiradi. Keyin Voldemort paydo boʻladi, ammo Dumbledore Floo Network orqali uning Harryni oʻldirishidan oldin keladi. Voldemort va Dumbledore oʻrtasida jang boʻlib, unda Bellatrix qochib ketadi. Keyin Voldemort Harryning tanasiga kirib, uning ongiga ogʻriqli va kuchli taʼsir koʻrsatadi. Harry Dumbledorening koʻz oʻngida halok boʻlayotgan edi, lekin Harry doʻstlari va Sirius haqida oʻylab, Voldemortni uning tanasidan chiqib ketishiga muvaffaq boʻladi.
Vazirlik xodimlari Voldemort ketishidan avval kelishadi va Voldemort qaytganligiga ishonch hosil qilishadi; Fudge Voldemortning qaytishini tan olishga majbur boʻlib, sharmandali tarzda ishdan boʻshatiladi. Umbridge Hogwartsda egallab turgan lavozimidan ozod etiladi va Dumbledore direktor sifatida yana qaytadi. Dumbledorening Harryga aytishicha, butun bir yil davomida u Harrydan uzoqlashdi, chunki bu Harry va Voldemort oʻrtasidagi bogʻlanishdan Voldemort xavfini kamaytirish maqsadida edi. Keyin Harry Dumbledorega bashoratni aytadi: „Ikkinchisi tirik boʻlsa, boshqa biri yashay olmaydi“.
Rollarda
Ishlab chiqarish
Ishlab chiqish
Feniks jamiyati filmining suratga olish jarayonlari 2006-yil 6-fevralda boshlangan va 2006-yil dekabrda nihoyasiga yetgan. Film rejissori — David Yates. Dastlab, film produserlari joriy filmning prikveli hisoblanmish Harry Potter va Alanga kubogi filmiga rejissorlik qilgan Mike Newellning ushbu filmda ham rejissor boʻlishi haqda oʻylashgan. Biroq, Newell bu taklifni rad etishga majbur boʻldi, chunki u Love in the time of Cholera filmiga qiziqish bildirgan edi. David Yatesning film haqidagi fikrlari quyidagicha:
Bu hikoya aktyorlar ulgʻaygan va hamma narsa murakkabroq boʻlgan paytda sodir boʻlishi men uchun hayajonli. Bu dunyo qanchalik qiyin va murakkab boʻlishi mumkinligi va baʼzida oʻzingizni qanday yaratishingiz kerakligi haqidadir. Qisqacha aytganda, ushbu filmning hikoyasi J. K. Rowling qalamiga mansub kitoblarga asoslangan boʻlib, sehrlar va zavqli sahnalar hamda avvalgi filmlarda boʻlgan ajoyib va aql bovar qilmas narsalarning birlashmasidir; film biroz murakkabroq mavzular va gʻoyalarni oʻz ichiga oladi va kattalarga koʻproq mos keladigan narsalarga tegishli sanaladi.[10]
Bu film ssenariysini avvalgi toʻrtta filmning ssenariynavisi boʻlgan Steve Kloves yozmagan. Sababi, Kloves oʻsha paytdagi boshqa loyihalarga qiziqishi bilan izohlangan. Shuning uchun Michael Goldberg film ssenariysini kitobdan filmga moslashtirdi. Klovesning Harry Potterning navbatdagi filmi hisoblanmish Harry Potter va Tilsim shahzodasi filmiga qaytishi maʼlum qilindi.
Avvalgi filmlarda suratga olingan sahnalarni yaratgan Stuart Craig ushbu filmda xuddi shu vazifani oʻz zimmasiga oldi. Uning filmdagi eng muhim dizayni — Sehrgarlik vazirligi binosi boʻlib, u avvalgi filmlarda namoyish etilmagan. Binoning uzunligi 70 metrni tashkil etadi. Bu uni barcha Potter filmlarining eng katta toʻplamiga aylantiradi.
Ushbu filmning soundtrackini birinchi uchta film uchun soundtrack yaratgan John Williams va toʻrtinchi film uchun soundtrack yaratgan Patrick Doyledan soʻng, Nicholas Hooper yaratdi. Hooper maʼlum boʻlgan musiqalar asosida turli xil oʻzgarishlarni amalga oshirib, filmga hissa qoʻshdi. Masalan, John Williams tomonidan yaratilgan „Hedwigʻs Theme“ musiqasi ushbu filmda avvalgi har bir filmdagi kabi namoyish etilgan. Filmda namoyish etilgan musiqiy qismlar London Kamera Orkestri tomonidan 2005-yil dekabr va 2006-yil yanvar oylarida ijro etilgan va Abbey Music Studios (London) ovoz yozib olish studiyasida yozib olingan. Ushbu film musiqalarida dahshatli mavzular ham mavjud, chunki bu filmda boshqa filmlarga qaraganda dahshatli va qoʻrqinchli sahnalar koʻproq hisoblanadi. Ayniqsa, Dolores Umbridge va Lord Voldemort ishtirokidagi sahnalarda musiqa mavzuni samarali tarzda namoyon etadi. Shuningdek, anʼanaviy yapon Tayko janglari tovushlarning chuqurligini taʼminlash va musiqani taʼsirchan qilish uchun ishlatilgan. Soundtrackni oʻz ichiga olgan musiqiy albom 2007-yil 10-mayda, film premyerasidan 3 kun oldin chiqarilgan.
Filmda oʻynagan aktyorlar soʻnggi jang sahnasiga tayyorgarlik koʻrayotganda sehrli tayoqchalarni silkitish boʻyicha saboq olishdi. Raqs boʻyicha xoreograf Paul Harris turli sehrlar uchun turli xil harakatlarni ishlab chiqdi. U asosiy harakatlanish diapazonini aniqlashdan tashqari, aktyorlar bilan alohida jang uslublarini yaratishda ham birga ishlagan. Hermione Granger rolini oʻynagan Emma Watson jangovar sahnalar uchun intervyuda shunday deydi:
Bu juda qiziqarli edi. Harakatlar jangovar sahnani avvalgidan koʻra dinamikroq koʻrinishga keltirdi.[15]
Film muharriri — Mark Day. Kinematografiya bilan esa, Slawomir Idziak shugʻullangan. Kostyumlar boʻyicha dizayner Jany Temime, vizual effektlar boʻyicha rahbarlar — John Richarson, Tim Burke va Nick Dudman. Filmdagi yangi personajlardan biri, Hagridning ukasi hisoblanmish — dev Grawp, Image Metrics kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan texnikadan foydalangan holda filmda paydo boʻldi. Ilgari David Yates bilan bir necha bor ishlagan xoreograf Paul Harris aktyorlar tarkibiga qoʻshilib, personajlarning harakatlarini tahrirlash hamda tayoq yordamida qilingan sehrlar kabi sahnalarda baʼzi yangiliklarni amalga oshirdi.
Feniks jamiyati video-oʻyini Electronic Arts kompaniyasi tomonidan ishlab chiqildi. Kompaniya, oʻyinning chiqish sanasi filmning chiqishidan bir hafta oldin ekanligini eʼlon qildi.
The Scotsman filmning budjeti 75 million funt sterlingni (taxminan, 1.006 trillion soʻm) tashkil etganini eʼlon qildi.
Dastlabki toʻrtta filmning suratga olish sahnalarini yaratgan Stuart Craig ham ushbu filmdagi toʻplamlarni yaratgan. Sehrgarlik vazirligining 70 metr balandlikdagi kirish zali Harry Potter filmlar seriyasidagi eng katta va eng qimmat toʻplam boʻlib, uni yopish uchun 30 ming dona alohida joylashtirilgan plitkalardan foydalanilgan. Boshqa tomondan, katta ekranda, vizual effektlar tufayli zal asl koʻrinishidan kattaroq koʻrinadi. Produser-dizayner Stuart Craig vazirlikning katta zalining bezaklarini „Fudgening sovet uslubidagi propaganda posteri“ deb taʼriflaydi. Vazirlikda faoliyat yurituvchi Arthur Waesley vazirlikka kirishda foydalanidigan London markazida joylashgan sehrli eshik, ayrim sabablarga koʻra oddiy telefon kabinasi shaklida edi. „Sehrgarlik vazirligini Muggle vazirliklari tarkibiga kiritish qiziqarli boʻlardi“, — deydi produser Craig, „shuning uchun biz telefon kabinasini Mudofaa vazirligiga juda yaqin boʻlgan piyodalar yoʻlagiga oʻrnatdik. Shu sababli Mugglelar bilmasa ham, Sehrgarlik vazirligi Buyuk Britaniya Mudofaa vazirligiga boʻysunadi“.
Harry Potterning Sehrgarlik vazirligidagi sud jarayoni Igor Karkaroffning Alanga kubogi filmidagi sahnasiga sodiq qolish orqali yanada yaxshilandi. Ishlab chiqaruvchilar Rowlingdan Grimmauld maydonidagi 12-uyda joylashgan uchta devorni egallagan Blacklarning oilaviy shajarasi uchun tafsilotlarni soʻrashdi. Rowling ishlab chiqaruvchilarga javoban, har bir oila aʼzosining ismi va tugʻilgan sanasini oʻz ichiga olgan „Black oilasi“ shajarasini faks orqali yuborgan.
Bundan tashqari, Dolores Umbridgening xonasini Stuart Craig va uning jamoasi pushti ranglarda bezatishgan va bezashda toʻr, baxmal va mayda bezaklardan foydalanishgan. Ular mebel dizaynida fransuzcha uslubni afzal koʻrishdi. Umbridgening xonasidagi eng koʻzga koʻringan xususiyat — bu mushukchaning surati aks ettirilgan devorlaridagi 200 ta likopchalardir. Ushbu mushukchalarning baʼzilari ovozli va harakatlanishadi.
Harry va uning doʻstlari Sehrgarlik vazirligining bashoratlar boʻlimiga kelganlarida, D.O. (Dumbledore otryadi) ga aʼzo boʻlgan baʼzi Harryning doʻstlari, u bir necha oydan beri orzu qilgan bashoratlar zaliga yoʻl olishdi. Kitobga binoan, ushbu bashoratlar xonasi har biri shisha sharga qoʻyilgan, soʻngra qator-qator javonlarda joylashgan behisob bashoratlar bilan toʻldirilgan keng xona koʻrinishida tasvirlangan. Stuart Craig ularning asl rejasi „aslida 15 000 dona shisha shar ishlab chiqarish va ularni shisha javonlarga joylashtirish“ ekanligini aytdi. Biroq, keyinchalik ular javonlar buzilsa, toʻldirish uchun yangi javonlarni tayyorlash va sharlarni oʻrnatish uchun bir necha hafta vaqt kerakligini tushunib yetishdi. Shuning uchun ham barcha sahnalar yashil fon oldida suratga olingan. Aktyorlar qayerga yugurishini koʻrsatadigan yorugʻ yashil lenta polga yopishtirilgan. Shunday qilib, bashoratlar zali Harry Potter filmidagi toʻliq kompyuter grafikasida yaratilgan birinchi toʻplam sifatida qayd etildi.
Vizual effektlar
Filmda Tim Burke vizual effektlar boʻyicha supervizor, John Richardson maxsus effektlar boʻyicha supervizor hamda Nick Dudman jonzotlar effektlari boʻyicha supervizor boʻlgan. Filmda 1 400 dan oshiq vizual effekt ishlatilgan. Kentavrlar ishtirok etgan sahnalar suratga olinayotganda, aktyorlar kentavrlar oʻrniga tayoqlarga yopishtirilgan sharlar, karaton modellari va maxsus koʻk liboslar kiygan odamlar oldida harakat qilishdi. Chunki, filmdagi jonzotlar butunlay kompyuter grafikasi yordamida yaratilgan hisoblanadi.
Film effektlari ustida ish olib borgan kompaniyalardan biri boʻlgan Double Negative, 250 kishilik xodimlar bilan birgalikda taqiqlangan oʻrmon, Hogwarts, ehtiyojlar xonasi, bashoratlar zali va Patronus afsunini suratga olishda ishlagan. Ushbu sahnalarni suratga olish jarayonlari 19 hafta davom etdi. Yashil fon oldida olingan aktyorlar sahnalari kadrlari maxsus qoʻl kamerasi bilan yozib olingan.
Hagridning dev oʻgay ukasi Grawp ushbu filmning yangi qahramoni sifatida paydo boʻldi. Shuningdek, Tony Maudsleyning imo-ishoralari va yuz ifodalari Grawpning harakatlarini amalga oshirishda ishlatilgan.
Kasting
Kasting 2005-yil may oyidayoq, Radcliffe Harry rolini oʻynashi maʼlum boʻlganida boshlangan. Harry Potter va Alanga kubogi filmi chiqarilgandan keyin yuz bergan ommaviy axborot vositalarining tanqidlariga qaramay, aksariyat asosiy aktyorlar ushbu filmga qaytishlarini eʼlon qilishdi. Yuqorida aytib oʻtilgan aktyorlarga, Grint, Watson, Lewis, Wright, Leung va Fienneslarni kiritib oʻtishimiz mumkin.
Suratga olish sahnalari olib borilgan joylar
Leavesden studiyasida hamda Watforddagi Privet Drive, Grimmauld maydonida filmning koʻplab sahnalari suratga olingan sanaladi.
Harry va Feniks jamiyati aʼzolari Temza daryosi boʻylab Grimmauld maydonida joylashgan Feniks jamiyati bosh shtab-kvartirasi tomon uchib ketayotganlarida London Eye, Canary Wharf, Big Ben, Buckingham saroyi va HMS Belfastni ham koʻrishingiz mumkin. 9¾ platformasi esa avvalgi filmlardagi kabi Kingʻs Cross stadionida suratga olingan.
Ochiq osmon ostidagi sahnalarni suratga olish uchun Shotlandiyaning turli joylaridan foydalanilgan. Film uchun muhim boʻlgan sahnalar, Shotlandiyaning Fort-William shahri kitobda aytib oʻtilgan „qorli togʻlar va tor vodiylar“ uchun ishlatilgan. Hogwarts Express oʻtadigan vodiylar uchun esa Glenfinnan shahri avvalgi filmlarda boʻlgani kabi ishlatilgan. Ochiq osmon sahnalari Shotlandiyaning Glen Coe, Clachaig Gully va Glen Etive shaharlarida olingan. The Scotsman nashriyotida chop etilgan maqolaga koʻra, 2006-yilda Shotlandiyada suratga olingan ochiq sahnalar uchun produserlar 50 000 funt sterling sarflashgan sanaladi.
Relizi
Marketing
Filmning ilk treyleri 2006-yil 17-noyabrda chiqarildi hamda Warner Bros. Picturesning yana boshqa filmi — Quvnoq oyoqchalar kartinasi bilan birgalikda ommaga havola etildi. Bu film, 2006-yil 20-noyabrda Quvnoq oyoqchalar filmi bilan onlayn tarzda namoyish etildi. Xalqaro treyler esa ilk marotaba 2007-yilning 22-aprelida soat 14:00 UTC da onlayn tarzda namoyish qilindi. 2007-yil 4-mayda esa Spider-Man 3 filmi treyleri namoyish etildi.
Internetda Harryning oltita sinfdoshi, jumladan Hermione Granger hamrohligi aks etgan uchta poster ommaviy axborot vositalarida munozaralarga sabab boʻldi. Film ishlab chiqaruvchilar, filmning IMAX versiyasini targʻib qilishgan boʻlsa-da, film posteri munozaralarga sabab boʻldi. Munozaralar sababi shunda edi-ki, Emma Watson jonlantirgan Hermione personaji, film posterida uning koʻkragi kompyuterda tahrir qilinganligi sababli egri boʻlib qolgan. The Leaky Cauldron saytining veb-maʼmuri Melissa Anelli shunday deb yozgan edi:
EA UK tomonidan ishlab chiqilgan Harry Potter va Feniks jamiyati nomli videooʻyin versiyasi 2007-yil 25-iyunda chiqarildi. Lego ham Hogwartsning modeli hisoblangan bir dona toʻplamni ishlab chiqardi, bu hozirga qadar ushbu film uchun eng past toʻplamdir.
Kinoteatrlar
Warner Bros. kompaniyasi filmni Buyuk Britaniyada 2007-yil 12-iyulda, Shimoliy Amerikada esa 11-iyulda anʼanaviy va IMAX formatdagi kinoteatrlarida namoyish etdi. Shuningdek, ushbu film IMAX 3D formatida chiqarilgan ilk Potter haqidagi film sanaladi.
Kitob bilan film orasidagi farqlar
Harry Potter va Feniks jamiyati — Harry Potter romanlari turkumiga kiruvchi, J. K. Rowling qalamiga mansub 766 betlik beshinchi kitob. Garchi William Melling oʻynagan Nigel obrazi kitobda mavjud boʻlmasa-da, filmda kameo tarzda rol oʻynaydi. Xuddi shuningdek, Ryan Nelson jonlantirgan Slightly Creepy obrazi ham filmda koʻrinish bergan. Bundan tashqari, Harryning Rita Skeeter bilan suhbati, Harry, Weasley va boshqalarning avtobus bilan Hogwartsga borishlari, Dobby ishtirokidagi sahnalar, Quidditch sahnalari va Slytherin oʻquvchilarining „Qirolimizsan Weasley“ qoʻshigʻi singari sahnalar filmga kiritilmagan. Shuningdek, Cho Chang filmda Harry yoqtirgan qiz sifatida tasvirlangan; Biroq, u kitobda Harryning doʻsti. Hermione, Ron ve Draconing oʻquvchilar prezidenti etib saylanishi filmda qayd etilmagan.
Kitobda mavjud boʻlib, filmda mavjud boʻlmaganlar: Siriusning ukasi Regulus Black, Sirius bergan oyna va Sirius Blackning onasining portreti filmda batafsil tilga olinmagan, ammo uy elfi sanalgan Kreacher, u bilan portretida suhbatlashgan.
Daromadi
Film katta ekranlarga chiqqanidan buyon ikki hafta ichida dunyo boʻylab $558 million yigʻishga muvaffaq boʻldi. Film 11-iyul, chorshanba kunida 29 ta mamlakatda $29.2 millionlik ochilish bilan xalqaro kassa rekordlarini qoʻlga kiritdi. Film Gollandiya va Belgiyada ochilish boʻyicha eng yuqori daromadli film boʻldi; Fransiya, Italiya va Braziliyada esa ochilish boʻyicha ikkinchi eng yuqori daromadga erishdi. Shuningdek, Warner Bros. Pictures ushbu filmni kunlik eng yuqori daromadli va Harry Potter filmlar seriyasining shu kunga qadar eng yuqori daromadli fimi sifatida qayd etdi.
Harry Potter va Feniks jamiyati Amerika Qoʻshma Shtatlarida $280.8 million (140.1 million funt sterling) va Buyuk Britaniyada $92.7 million dollar (46,2 million funt sterling) jamgʻardi. Bu daromad koʻrsatkichi AQShda eng yuqori daromadli Potter filmlari orasida uchinchi va Buyuk Britaniyadagi esa eng yuqori daromadli Potter filmi boʻldi. Boshqa mamlakatlarda, ushbu kartina $502.3 million (253.5 million funt sterling) yigʻdi. Film butun jahon boʻylab jami $874.8 milliondan oshiq mablagʻ jamgʻarishga muvaffaq boʻldi. Bundan tashqari, film katta ekranlarga chiqqanining 54-kunida jahon boʻylab topgan daromadi $928 millionni tashkil etdi.
Mukofotlari
Izohlar va fikrlar
Film haqidagi sharhlar — ijobiydir. Britaniyaning The Telegraph gazetasi filmni „eng dahshatli va eng yaxshi film“ deb talqin qildi. New York Daily News gazetasi bu filmga 4 ta yulduzdan 4 ta yulduzni berdi va „Tomoshabinlar, Potter filmlariga rejissorlik qilgan Yatesni, J. K. Rowlingning bepoyon olamini ehtiyotkorlik va ehtirom bilan aks ettirganidan bagʻoyatda xursand boʻlishadi“ deya taʼkidladilar. The Sunday Mirror ushbu filmga 5 ta yulduzdan 4 ta yulduz berdi va filmni „eng dahshatli va zavqli film“ deya taʼrifladi. Film olamiga oid yangiliklarni nashr etuvchi The Empire jurnalining avgust oyidagi sonida esa bu film „eng hayajonli va jangari sahnalarga boy film“ sifatida taʼkidlandi. MTV musiqiy kanali veb-saytida chop etilgan maqolada, Harry Potter va Feniks jamiyati filmi Oʻrgimchak-odam 3 va Fantastik toʻrtlik singari kabi mashhur filmlar roʻyxatiga kirmasdan oʻlaroq, koʻp tomosha qilinadigan birinchi raqamli film sifatida tanlangan. Londonda nashr etiladigan Times gazetasi taʼkidlashicha, uchta asosiy aktyor oʻz qahramonlarining his-tuygʻularini toʻliq ifoda eta olmaganidan hafsalasi pir boʻlgan va bu kamchilik filmning eng zaif nuqtasi boʻlgan.
Rolling Stone jurnali uchta asosiy aktyorning muvaffaqiyatini, ayniqsa Radcliffe jonlantirgan rolni taqsinga loyiq deb, quyidagicha taʼriflagan: „Filmning eng yoqimli qismlaridan biri — Daniel Radcliffe tomoshabinlar oldida Harry obrazida oʻsib ulgʻaygan. Har doim dahshatli tushlar qahramonni yanada chuqurlashtirdi. Yumshoqlikdan dahshatgacha boʻlgan barcha muhim narsalarga teginish Daniel uchun shov-shuvli ijrodir“. Bundan tashqari, Rolling Stone jurnali oʻz sharhida film avvalgi toʻrtt filmdan yaxshiroq boʻlganligini taʼkidlagan.
Harry Potter va Feniks jamiyati filmlar va televizion seriallar, aktyor-aktrisalar va televizion shoularlarni oʻz ichiga olgan maʼlumotlar bazasi hisoblanmish IMDbda 44 657 ta ovoz bilan 10 dan 7,7 ni oldi.
Film 9 ta nominatsiya boʻyicha Saturn mukofotiga nomzod boʻlgan. Bular eng yaxshi rejissor, eng yaxshi fantastika janridagi film, eng yaxshi kostyum, eng yaxshi makiyaj, eng yaxshi musiqa, eng yaxshi yosh aktyor (Daniel Radcliffe), eng yaxshi vizual effektlar, eng yaxshi ikkinchi darajali aktrisa (Imelda Staunton) va eng yaxshi ssenariy nominatsiyalaridir. Shuningdek, film 2008-yildagi BAFTAning „Eng yaxshi maxsus effektlar“ va „Eng yaxshi produser dizayni“ nominatsiyalarida nomzod boʻlgan.
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org