Gugu Mbatha-Raw
Gugulethu Sophia Mbatha-Raw MBE (/ˈɡuːɡuː əmˈbætərɔː/; 1983-yil 21-aprelda tugʻilgan) — britaniyalik aktrisa. Qirollik dramatik sanʼat akademiyasida oʻqiganidan soʻng u Britaniya televideniyasi va sahna asarlarida aktyorlik faoliyatini boshladi, „Doctor Who“ (2007) ilmiy-fantastik serialida va Tom Hanksning „Larry Crowne“ (2011) komediya filmida suratga tushdi, shuningdek, qisqa muddatli teleseriallar „Undercovers“ (2010) va „Touch“ (2012) ham shular qatoriga kiradi.
Mbatha-Rawning yutugʻi Britaniyaning „Belle“ (2013) davriy dramasi bilan keldi, bu uchun u „Eng yaxshi aktrisa“ uchun BIFA mukofotini qoʻlga kiritdi va „Beyonds the LIghts“ (2014) romantik dramasi ham mashxurlikka yoʻl ochdi. U Jessica Swalening 2015-yilgi Nell Gwynn pyesasidagi bosh qahramon roli uchun eng yaxshi aktrisa uchun Evening Standard Theatre mukofotiga nomzod boʻldi, „Black Mirror“ antologiyasi seriyasining uchinchi faslidagi „San Junipero“ (2016) filmidagi bosh roli uchun tanqidchilarning eʼtirofiga sazovor boʻldi. Uning karyerasi „Miss Sloane“ (2016), „Beauty and the Beast“ (2017), „Motherless Brooklyn“ (2019), „Misbehaviour“ (2020), „Summerland“ (2020), Apple TV+ seriali „The Morning Show“ (2019) va Disney+ning „Loki“ filmlaridagi rollar bilan rivojlandi.
2017-yilda u qirolicha Elizabeth II tomonidan dramatik xizmatlari uchun Britaniya Imperiyasi ordeni (MBE) aʼzosi etib tayinlangan. 2021-yil fevral oyida Mbatha-Raw Birlashgan Millatlar Tashkilotining Qochqinlar bo‘yicha Oliy komissarligining (UNHCR) global yaxshi niyat elchisi etib tayinlandi.
Yoshlik va taʼlimi
Gugulethu Sophia Mbatha-Raw 1983-yil 21-aprelda Oxfordda janubiy afrikalik shifokor Patrick Mbatha va ingliz hamshirasi Anne Rawning qizi boʻlib tugʻilgan. Uning otasi talaba sifatida Afrika Milliy Kongressining aʼzosi hamda Janubiy Afrikadagi aparteidga qarshi faol boʻlgan va natijada qochishga majbur boʻlgan.
Mbatha-Raw Oxfordshire Witney bozor shaharchasidagi The Genri Box School davlat umumtaʼlim maktabida tahsil olgan va u yerda oʻsgan. Uning ismi igugu lethu, bu Zulu tilida „bizning faxrimiz“ degan maʼnoni anglatadi.
Yoshligidan aktyorlik, raqs va musiqali teatrga qiziqqan Mbatha-Raw Milliy yoshlar teatrida qatnashgan. Uning kreditlari Judy Tompsett raqs maktabida raqsga tushishni oʻz ichiga oladi (hozirda Marsh Tompsett raqs maktabi sifatida tanilgan). 2001-yilda u Londonga koʻchib oʻtdi va Qirollik dramatik sanʼat akademiyasida tahsil oldi. Talabalik davrida u yangi ochilgan London Eye attraksionida ishlagan.
Faoliyati
Dastlabki karyera
Mbatha-Raw „Bad Girls“ (2006) va „Marple“ (2007) kabi teleseriallarda kichik rollarni oʻynagan. „Doktor Who“ filmida u Martha Jonesning singlisi Tish Jones rolini oʻynagan, eng koʻp „The Lazarus Experiment“ (2007) epizodida. Uning dramadagi eng dastlabki yutuqlaridan biri 2005-yilda Manchester Qirollik birja teatrida Romeo and Julietda Rameo rolida Andrew Garfield bilan Juliet rolini ijro etgan. Mbatha-Raw Juliet obrazi uchun Manchester Evening News Theatre Awards mukofotining eng yaxshi aktrisasi nominatsiyasiga sazovor boʻldi. U 2005-yilda xuddi shu teatrda Antony and Cleopatrada Oktavia rolida ham paydo bo‘lgan.
2009-yilda Mbatha-Raw Londonning West End va Broadwaydagi Hamlet filmida Opheliani Jude Law bilan birga bosh rol sifatida ijro etdi. 2010-yil sentabr oyida „Hamlet“ filmida uni koʻrganidan keyin J.J. Abrams oʻzining „Undercovers“ teleserialiga taklif etdi, taklif qabul qilindi. Biroq, ikki oydan keyin serial bekor qilindi.
2011-yil iyun oyida Mbatha-Raw Foxning „Touch“ teleserialida Kiefer Sutherland qarshisida ayol bosh rolga tayinlangan. U bosh rolni ijro etgan Tom Hanks tomonidan yozilgan va rejissyorlik qilgan Larry Crowne (2011) romantik komediyasida yordamchi rol oʻynagan. Shuningdek, u Britaniya kino va televideniya sanʼati akademiyasi tomonidan tomosha qilinadigan 42 britaniyalikdan biri deb topildi.
2013-yildan hozirgi kungacha
Mbatha-Raw Amma Asantening „Belle“ (2013) filmida maqtovga sazovor boʻldi, u epinomik tarixiy qahramon Dido Elizabeth Belle rolini oʻynadi, u rolda aralash irqli ayol, 18-asrda amakisi Lord Bosh Justice Mansfildning xonadonida xonim sifatida tarbiyalangan qahramonni gavdalantirdi.
Filmning ilk debyuti 2013-yilda Toronto xalqaro kinofestivalida boʻlib oʻtgan va uni Fox Searchlight Pictures kompaniyasi sotib olgan. U 2014-yilda chiqarilgan. Mbatha-Raw oʻzining ijrosi uchun koʻplab mukofotlarga nomzod boʻlgan, jumladan, Britaniya mustaqil filmidagi aktrisaning eng yaxshi spektakli uchun ikkita Britaniya mustaqil film mukofotida „Eng istiqbolli yangi ishtirokchi“ sifatida gʻolib boʻlgan. Shuningdek, u eng yaxshi ayol roli uchun Satellite mukofotiga nomzod boʻlgan. 2014-yilda Mbatha-Raw Birlashgan Millatlar Tashkilotining shtab-kvartirasida qullik va Transatlantika qul savdosi qurbonlarini xotirlash xalqaro kuni sharafiga film namoyish etilganida nutq soʻzlagan edi.
2014-yilda Mbatha-Raw Beyond the Lights romantik dramasida mashhur qoʻshiqchi sifatida rol oʻynadi. Film 2014-yilda Toronto xalqaro kinofestivalida debyut qilgan. Beyond the Lights filmidagi ishi uchun Mbatha-Raw 2014 Gotham mukofotida eng yaxshi aktrisa nominatsiyasiga sazovor boʻldi.
2014-yilda Mbatha-Raw Elle jurnali tomonidan Woman in Hollywood Awards marosimi chogʻida ayollarni kinodagi ajoyib yutuqlari uchun taqdirlashda eʼtirof etildi. Ushbu mukofotlar kino sanoatining barcha jabhalarini, jumladan aktyorlik, rejissyorlik va prodyuserlikni qamrab oladi.
Mbatha-Raw 2015-yilda BAFTA Rising Star mukofotiga nomzod qilib koʻrsatilgan. Oʻsha yili u „Jupiter Ascending“ kosmik operasida yordamchi rolni ijro etdi.
2015-yil 3-iyulda Mbatha-Raw birinchi bo‘lib Jessika Swalening „Nell Gvinn“ filmida Angliya qiroli Charles II ning bekasi bo‘lgan aktrisa rolini ijro etishi eʼlon qilindi; 2015-yil 19-sentyabrdan 17-oktyabrgacha Shakespeareʼs Globe sahnasida premyerasi boʻlib oʻtdi. U ijrosi uchun eng yaxshi ayol roli uchun Evening Standard Theatre mukofotiga nomzod boʻlgan.
Shuningdek, 2015-yilda u Will Smithning bosh rolini oʻynagan biopik „Concussion“ filmida paydo boʻldi. Bu sud nevropatologi Bennet Omaluning hikoyasi, u birinchi marta NFL oʻyinchilarida miya chayqalishi tufayli katta miya shikastlanishini aniqlagan va bu holatga hissa qoʻshadigan amaliyotlarni toʻxtatishga harakat qilgan. U doktor Omaluning rafiqasi Prema Mutiso rolini o‘ynadi. Film premyerasi 2015-yilgi AFI festivalida boʻlib oʻtdi.
Mbatha-Raw Gary Ross rejissyori boʻlgan „Free State of Jones“ (2016) yangi fermer va Konfederatsiyaning qarshilik koʻrsatuvchisi amerikalik Newton Knight haqidagi biografik filmda Matthew McConaughey bilan rol oʻynadi. U fuqarolik urushidan keyin ozod boʻlgan ritsarning rafiqasi Rachel rolini oʻynaydi.
2016-yilda Mbatha-Raw „Black Mirror“ antologiyasi serialining epizodi boʻlgan „San Junipero“da paydo boʻldi va Jessica Chastain ishtirokidagi Vashington lobbichilari haqidagi drama „Miss Sloane“da asosiy yordamchi rolni oʻynadi. Filmning premyerasi noyabr oyida AFI kinofestivalida bo‘lib o‘tdi.
Rejissor Jina Prins-Baytvud 2016-yilning mart oyida Mbatha-Raw Roksan Geyning „An Untamed State“ romaniga moslashtirilgan filmida rol o‘ynashini eʼlon qildi.
Mbatha-Raw dramatik xizmatlari uchun 2017-yilda „Birthday Honours“da Britaniya imperiyasi (MBE) ordeni aʼzosi etib tayinlangan.
2017-yilda Mbatha-Raw Bill Kondon rejissyorligida Emma Watson va Den Stivens bilan birgalikda bosh rollarni ijro etgan „Beauty and the Beast“ filmining jonli efirga moslashuvida Plumette rolini o‘ynadi.
2018-yilda Mbatha-Raw bir qator ilmiy-fantastik spektakllarda, jumladan Ava DuVernay rejissyorligidagi „A Wrinkle in Time“ va „The Cloverfield Paradox“ filmlarida rol o‘ynadi. Oxirgi film oʻsha yili 2018 Super Bowlda butun dunyo boʻylab eʼlon qilinganidan soʻng Netflix oqim platformasiga chiqarilishini taʼminlagan marketing kompaniyasi tufayli tarixga kirdi. Mbatha-Raw, shuningdek, Texasdagi South by Southwest kinofestivalida butun dunyo boʻylab premerasi boʻlib oʻtgan „Fast Color“ mustaqil badiiy filmida oʻynadi.
2020-yil fevral oyida u Loki Disney+ filmida qora tanli Ravonna Lexus Renslayer rolini o‘ynashi eʼlon qilindi. U Apple TV+ „Surface“ serialining bosh rolini ijro etish va prodyuserlik qilish uchun tayinlangan.
2021-yilda Mbatha-Raw Birlashgan Millatlar Tashkilotining Qochqinlar boʻyicha Oliy Komissarligining (UNHCR) global yaxshi niyat elchisi etib tayinlandi. 2018-yildan beri u Ruanda va Ugandadagi Burundilik va Kongolik qochqinlar boshpanasiga tashrif buyurdi, shuningdek, UNHCRning EveryOneCounts va Films of Hope kompaniyalarida qatnashdi. 2021-yil iyun oyida u Qochqinlar Paralimpiya terma jamoasini eʼlon qilishda yordam berdi, xususan, kaltak uloqtirishda ishtirok etadigan Alia Issani qoʻllab quvvatladi. 2021-yil noyabr oyida u rejissyor Izabel Koixet tomonidan Edgar Ramires bilan „Nobody’s Heart“ romantik filmida rol oʻynadi.
2022-yil aprel oyida Mbatha-Raw Netflixning Kevin Hart ishtirokidagi Lift jangovar filmida ayol bosh rolini o‘ynashi kerak edi.
Filmografiyasi
Film
Televizion
Teatr
Radio
Mukofotlar va nominatsiyalari
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org