Grodno Azot
Grodno Azot (belaruscha:
«Гродна Азот» ) ochiq aksiyadorlik jamiyati, Belarus davlat kompaniyasi, azotli birikmalar va oʻgʻitlar ishlab chiqaruvchisi. 1963-yilda azotli oʻgʻitlar zavodi sifatida tashkil etilgan.
„Belneftexim“ Belarus davlat neft va kimyo konserni tarkibiga kiradi. Grodno shahri, Kosmonavtlar shoh koʻchasi, 100-uy manzilida joylashgan.
5 ta ishlab chiqarishni oʻz ichiga oladi. Bu yerda 50 ga yaqin turdagi kimyoviy mahsulotlar: suyuq texnik ammiak, azotli oʻgʻitlar – karbamid, karbamid-ammiak aralashmasi, ammoniy sulfat, metanol tenik, kaprolaktam, biodizel va suyuq karbonat angidrid ishlab chiqariladi.
2016-yildan beri Grodno Azot AQSh, keyinroq Yevropa Ittifoqi va boshqa qator davlatlar tomonidan xalqaro sanksiyalar ostida[⇨].
Tarixi
1960-yil oktabr oyida vaqtinchalik yordamchi inshootlar qurilishi boshlandi. Ammiak va karbamid ishlab chiqarish 1963-yilda boshlangan. 1965-yil yanvar oyida ammiak-1 va karbamid-1 sexlarining birinchi navbatlari ishga tushirildi. 1970-yilda kaprolaktam ishga tushirilgach, zavod kimyo zavodiga aylantirildi.
1970-yil oktabr oyida Grodno azotli oʻgʻitlar zavodi S. O. Prititskiy nomidagi Grodno kimyo zavodiga, 1975-yil may oyida esa S. O. Prititsiy nomidagi „Azot“ Grodno ishlab chiqarish birlashmasiga aylantirildi.
1981-yilda korxona Xalqlar doʻstligi ordeni bilan taqdirlandi.
2000-yil avgust oyida „Azot“ Grodno ishlab chiqarish birlashmasi „GPO Azot“ Grodno ishlab chiqarish respublika unitar korxonasiga, 2002-yilda esa „Grodno Azot“ ochiq aksiyadorlik jamiyatiga aylantirildi.
Natijalari soxtalashtirilgan deb ishoniladigan 2020-yilgi Belarus prezidentlik saylovlaridan soʻng, „Grodno Azot“ OAJ xodimlari Belarusdagi norozilik namoyishlarini va milliy ish tashlashga chaqiruvlarni qoʻllab-quvvatladilar, biroq ularning koʻpchiligi politsiya tomonidan hibsga olindi va kaltaklandi . Grodno-Azot mamlakatdagi barcha korxonalar orasida ish tashlashni qoʻllab-quvvatlaganlarning eng koʻp soniga ega edi.
Sanksiyalar
2006-yildan beri (uzilishlar bilan) „Grodno Azot“ OAJ va „Grodno Ximvolokno“ filiali demokratik jarayonga putur yetkazishi tufayli AQShning maxsus belgilangan fuqarolar va bloklangan shaxslarning sanksiyalar roʻyxatiga kiritilgan . Oxirgi kiritish 2021-yil iyun oyida boʻlib oʻtdi. 2021-yil 9-avgust, Grodno Azot bosh direktori Igor Lyashenko AQShning maxsus tayinlangan fuqarolari va bloklangan shaxslar roʻyxatiga kiritilgan.
Grodno Azot va Grodno Ximvolokno 2021-yil 2-dekabrda kuchga kirgan Yevropa Ittifoqi sanksiyalarining beshinchi paketiga kiritildi chunki „Grodno Azot ishchilari, shu jumladan Ximvolokno zavodi ishchilari rejimga qarshi tinch namoyishlarda qatnashgan va ham Grodno Azot rahbariyati, ham rejim vakillari tomonidan ish tashlagani tufayli ishdan boʻshatilgan, qoʻrqitilgan va tahdid qilingan. Shuning uchun Grodno Azot fuqarolik jamiyatiga qarshi repressiyalar uchun javobgardir“.
20-dekabrda Shveytsariya, 22-dekabrda esa Albaniya, Islandiya, Lixtenshteyn, Norvegiya, Shimoliy Makedoniya, Serbiya, Chernogoriya Yevropa Ittifoqi sanksiyalariga qoʻshildi.
Grodno Azot 2022-yil mart oyidan Yaponiya, oktabr oyidan Ukraina sanksiyalari ostida.
Sanksiyalarga munosabat
2021-yilning 3-aprelida „Grodno Azot“ AJ shoʻba korxonasi mahsulotlarni joʻnatish boʻyicha tender eʼlon qilgani, uning shartlaridan biri hujjatlarda boshqa kompaniyani joʻnatuvchi sifatida koʻrsatish imkoniyati boʻlganligi haqida xabar berilgan edi. Murojaatga koʻra, bu holat sanksiyalar tahdidi bilan bogʻliq boʻlgan.
2023-yil fevral va mart oylarida Belarus tergov markazi va Litva Siena jurnalistlari Grodno Azot kompaniyasining mahsulotlari zavodga qarshi sanksiyalar kiritilgandan soʻng, Yevropa Ittifoqida bir nechta kompaniyalar yordamida sotilayotganini taʼkidladilar.
Manbalar
Adabiyot
Havolalar
uz.wikipedia.org