Grafik va analitik usullar - nochiziqli zanjirda

---

Chiziqli boʻlmagan doimiy elektr zanjirlari

---

Bunday sxemalarning chiziqli boʻlmagan xususiyatlari ulardagi chiziqli boʻlmagan rezistorlar mavjudligi bilan belgilanadi.

Chiziqli boʻlmagan rezistorlarda kuchlanish va oqim oʻrtasida toʻgʻridan-toʻgʻri proportsionallik yoʻqligi sababli ularni bitta parametr (bitta R qiymati) bilan tavsiflash mumkin emas. Umumiy holatda bu miqdorlar orasidagi nisbat nafaqat ularning oniy qiymatlariga, balki vaqt hosilalari va integrallariga ham bogʻliq.

Chiziqli boʻlmagan rezistorlarning parametrlari

---

Chiziqli boʻlmagan rezistorning ish sharoitlariga va muammoning tabiatiga qarab, statik, differentsial va dinamik qarshiliklar farqlanadi.

Agar chiziqli boʻlmagan element inertial boʻlsa, u sanab oʻtilgan parametrlarning birinchi ikkitasi bilan tavsiflanadi.

Statik qarshilik qarshilik elementidagi kuchlanishning u orqali oʻtadigan oqimga nisbatiga tengdir:





R

c


m
=



U

1



I

1




=

m

R


t
g
α


{\displaystyle R_{c}m={\frac {U_{1}}{I_{1}}}=m_{R}tg\alpha }


Differensial qarshilik ostida kuchlanishning cheksiz kichik oʻsishining tegishli oqim oʻsishiga nisbati tushuniladi:





R

∂


=



d
u


d
i



=

m

R


t
g
β


{\displaystyle R_{\partial }={\frac {du}{di}}=m_{R}tg\beta }

Grafik hisoblash usullari

---

Ushbu usullardan foydalanganda muammo tekislikdagi grafik konstruktsiyalar bilan hal qilinadi. Bunday holda, zanjirning barcha tarmoqlarining xarakteristikalari bitta umumiy argumentning funktsiyalari sifatida yozilishi kerak. Shu tufayli tenglamalar tizimi bitta nomaʼlum boʻlgan bitta chiziqli boʻlmagan tenglamaga keltiriladi. Rasmiy ravishda, hisoblashda ketma-ket, parallel va aralash ulanishlarga ega boʻlgan sxemalar ajratiladi.

Ikki tugun usuli

---

Ikki tugunni oʻz ichiga olgan yoki qisqartiradigan sxemalar uchun ikkita tugun usulidan foydalanish mumkin. Usulni amalga oshirishning toʻliq grafik usuli bilan u quyidagicha:

Barcha i-tarmoqlardagi oqimlarning




I

i


(

U

m
n


)


{\displaystyle I_{i}(U_{mn})}

-bogʻliqlik grafiklari umumiy qiymat funksiyasi sifatida chizilgan — m va n tugunlari orasidagi kuchlanish




U

m
n




{\displaystyle U_{mn}}

, buning uchun dastlabki egri chiziqlarning har biri




I

i


(

U

i


)


{\displaystyle I_{i}(U_{i})}

kuchlanish oʻqi boʻylab oʻziga parallel ravishda siljiydi, shuning uchun uning boshlanishi i-tarmoqdagi EYK




E

i




{\displaystyle E_{i}}

ga toʻgʻri keladigan nuqtada, keyin esa bu nuqtada tiklangan perpendikulyaga nisbatan aks ettiriladi.

Manbalar

---

Havolalar

---

uz.wikipedia.org