Gott erhalte Franz den Kaiser

Gott erhalte Franz den Kaiser (nemischa talaffuzi: [ɡɔt ɛʁˈhaltə fʁants dən ˈkaɪ̯zɐˈ]; tarjimasi: '"Xudo imperator Fransiskni asrasin"') Fransisk II va keyinchalik Muqaddas Rim imperatorining shaxsiy madhiyasi edi. Mahiya soʻzlari Lorenz Leopold Haschka (1749-1827) tomonidan yozilgan va Joseph Haydn tomonidan musiqasi bastalangan. Madhiya „Kaiserhymne“ (nemischa: [ˈkaɪ̯zɐˈhʏmnə]; Imperator madhiyasi) nomi bilan ham ataladi.

Musiqa va soʻzlari

Tarix

Qoʻshiq Avstriyaga Fransiya tomonidan jiddiy tahdid solingan davrda yozilgan. „Gott erhalte Franz den Kaiser“ birinchi marta imperatorning tugʻilgan kunida, 1797-yil 12-fevralda ijro etilgan. U mashhur boʻlib, norasmiy ravishda Avstriyaning birinchi milliy madhiyasi sifatida foydalanila boshlandi.

Kompozitsiya

Madhiya musiqasining tahliliga koʻra asosiy instrumental ovozlar xalq qoʻshiqlaridan olingan deb taxmin qilinada. Bu gipoteza hech qachon oʻz tasdigʻini topmagan, muqobil varianti shundaki, madhiyaning asl kuyi xalq tomonidan turli versiyalarda xalq qoʻshiqlari sifatida moslashtirilgan.

Tarixiy manbalarga koʻra, madhiya kompozitsiyasi bir nechta qoralamalardan oʻtgan, ular Rosemary Hughes tomonidan kompozitorning tarjimai holida muhokama qilingan. Rosemary Hughes quyida keltirilgan qoralama parchani (yaʼni, qoʻshiqning beshinchi va sakkizinchi qatorlari) takrorlaydi va shunday yozadi: „Uning Vena Milliy kutubxonasida saqlangan eskizlari [qoʻshiqning] qisqartirilgan. Beshinchi va oltinchi satrlarning oldingi, aniqrogʻi qiziqarli versiyasi uning taʼsirchanligini kamaytirgan.“ Musiqachi Joseph Haydn oʻz ijodi davrida ushbu madhiyani pianinoda ijro etishni yoqtirgan.

Matn

Joseph Haydn hayotlik chogʻida uning doʻsti musiqashunos Charles Burney, madhiya birinchi misrasini ingliz tiliga tarjima qildi.

Manbalar

Havolalar

uz.wikipedia.org