Gippel-Lindau kasalligi

Hippel-Lindau kasalligi (inglizcha: Von Hippel–Lindau disease — VHL Von Hippel-Lindau kasalligi — VHL) — kam uchraydigan genetik kasallik. Ushbu kasalga chalingan odamlarda kistalar hosil boʻlishi hamda yaxshi va yomon xulqli oʻsmalarning ayrim turlarini rivojlanish xavfi ortadi.

Koʻpincha ushbu kasallika chalingan bemorlarda retinal gemangioma qayd etiladi. Kapillyar devorlarining oʻtkazuvchanligi buzilganligi sababli ularda lipidlarni oʻz ichiga olgan sub- va intraretinal ekssudat toʻplanishi holatlari kuzatiladi. Kasallikning keyingi bosqichlarida ekssudativ retina rivojlanadi.

Etiologiya

Von Hippel-Lindau sindromi Vhl genidagi oʻzgarishlar (mutatsiyalar) tufayli yuzaga keladi.

Bu gen oʻlimini nazorat qilish va qon tomirlari rivojlanishini tartibga solishda ishtirok etadigan oʻsimtani bostiruvchi (onkosupressor) gen hisoblanadi.

Onkosupressorlar hujayralarni juda tez va nazoratsiz ravishda oʻsishi hamda koʻpayishini oldini oladi.

Shuning uchun VHL geni tomonidan ishlab chiqarilgan oqsil yoʻq boʻlganda yoki bu oqsil hususiyati oʻzgarganda, hujayralar nazoratsiz ravishda koʻpayadi natijada kistalar va oʻsmalar paydo boʻladi.
Bu autosomal dominant tarzda uzatiladigan irsiy holat hisoblanadi.

Epidemiologiya

VHL 36 000 yangi tugʻilgan chaqaloqdan faqatgina 1 tasida kuzatilishi mumkin. VHl geni mutatsiyaga uchragan shaxslarda 65 yoshga kelib kasallik 95% holatda paydo boʻladi.

Klassifikatsiya

Klinik jihatdan kasallikni ikki turga boʻlish mumkin:

Diagnostika

Davolash

Davolash kasllikning klinink belgilarning namoyon boʻlishiga bogʻliq. Feoxromotsitomalar jarrohlik yoʻli bilan olib tashlanadi. Agar gipertenziya mavjud boʻlganda uni davolash talab etiladi.

Oʻsmalar odatda jarrohlik yoʻli bilan davolanadi, xavfli oʻsmalar mavjud boʻlsa, jarrohlik amaliyotidan tashqari, dori-darmonlar bilan davolash va radioterapiya qoʻllash talab qilinadi.

Retinal angiyomalar lazer koagulyatsiyasi yoki kriyoterapiya yoʻli bilan davolanadi.

Manbalar

uz.wikipedia.org