German Anna
Anna Viktoriya (nemischa: Anna Hörmann, polyakcha: Anna Wiktoria German; 1972-yildan – polyakcha: Anna Wiktoria German-Tucholska) – asli nemis boʻlgan xonanda, shoir va bastakor. Dunyoning turli tillarida, birinchi navbatda, polyak va rus tillarida qoʻshiqlarning taniqli ijrochisi. Monte-Karlo, SanRemo, Neapol, Viareggio, Cannes, Sopot kabi koʻplab milliy va xalqaro festivallar laureati.
Biografiyasi
Bolaligi va yoshligi. Oilasi
Anna German 1936-yil 14-fevralda SSSRda Oʻzbekiston SSRning Urganch shahrida tugʻilgan. Onasi – Irma Davydovna Berner (15.11.1909—30.01.2007). Velikoknyazheskoe qishlogʻida tugʻilgan (hozirgi Kochubeevskoye qishlogʻi, Stavropol oʻlkasi). U Yekaterina davrida Rossiyada yashagan. U nemis tilidan dars bergan. Irmaning oilasi odatdagi mennonit nemis-platan dialektida (Plättdeutsch) gaplashardi. Otasi – Yevgeniy Fridrixovich German (nemischa: Eugen Hörmann), (1909, Lodz—10.11.1937) – Urganchdagi novvoyxonada hisobchi boʻlgan. Nemis va golland koʻchmanchilari avlodining oʻgʻli. 1937-yilda qoʻshnilarining qoralashidan soʻng u josuslikda ayblanib hibsga olinib, „oʻn yilga yozishma huquqisiz“ qamoq jazosiga hukm qilindi va Toshkentda qatl etildi. 1957-yilda vafotidan keyin reabilitatsiya qilingan.
Buvisi – Anna Friesen Martens (18.01.1886 – 17.09.1971). 1940-yillarda Sibirdagi Stalin lagerlarida vafot etgan . Kichik ukasi Fridrix 1940-yilda Toshkentda skarlatinadan 2 yil 2 oyligida vafot etdi. Botkin qabristoniga dafn etilgan.
1967-yilgacha ijodiy faoliyati
1960-yilda Anna German talabalar teatri „Pun“ sahnasida debyut qildi. U yerda qizni ushbu teatr direktori Yerji Litvinets taklif qildi. Biroq, birinchi spektakllaridan birida Anna bu soʻzlarni unutdi va bundan shunchalik xafa boʻldiki, tez orada teatrni tark etdi.
Italiya hukumati stipendiyasini olgach, intiluvchan qoʻshiqchi bir necha oyga Rimga yoʻl oldi. Ajratilgan stipendiya uy-joy uchun zoʻrgʻa yetarli edi. 1962-yilda Anna universitetining geologiya fakultetini tamomlagan.
Birinchi eʼtirof Germanga Rzeshovlik aktyor va rejissyor Julian Krzywka uni oʻz truppasiga taklif qilganidan keyin keldi.
Avtohalokatga uchrashi va davolanishi
Italiyadagi gastrol safari paytida German jiddiy avtohalokatga uchraydi. Bu avtohalakoat 1967-yil 27-avgustda Forli va Milan shaharlari oʻrtasidagi hudud sodir boʻlgan. Kechasi katta tezlikda German va uning impresariosi ketayotgan mashina beton toʻsiqga borib urilgan (mashina haydovchisi Renato Serio rulda uxlab qolgan). Mashinaning beton toʻsiq urilishi Germanni mashinaning old oynasidan chakalakzorga uloqtirib tashlagan, natijada u yerdan Anna Germanni darhol topisha olishmagan. Ertalab yetib kelgan tez yordam mashinasi dastlab mashinada boʻlgan, qoʻli va oyogʻi singan Renatoni olib ketadi. Germanga 49 joyidan sinishlar (shu jumladan, umurtqa pogʻonasi) va ichki organlariga shikast yetgan.
Baxtsiz hodisadan keyin Anna German bir hafta davomida hushiga kelmaydi. Olti oy davomida kasalxonada Anna gipsda harakatsiz yotgan. Keyin, bir necha oy davomida Anna German chuqur nafas olishni, oʻtirishni va yurishni qayta oʻrganishga majbur boʻladi.
1960-yillarning oxirida Anna German oʻz faoliyatining Italiya davriga bagʻishlangan „Sorrentoga qaytgin?“ avtobiografik kitobini yozadi. Kitobning tiraji 30 000 nusxani tashkil etgan. Shu bilan birga, xonanda bir muncha vaqt bolalar uchun fizika boʻyicha radioeshittirish olib borgan va musiqa yozishni boshlagan.
Shaxsiy hayoti
1972-yil 23-martda Zakopane shahrida German Politexnika institutining metallurgiya kafedrasi muhandisi Zbignev Tuxolskiyga (1928-yilda tugʻilgan) turmushga chiqqan, Zbignev Tuxolskiy bilan 1960-yilda Vrotslavdagi plyajda uchrashishgan. 1975-yil 27-noyabrda ularning oʻgʻli Zbignev tugʻilgan.
German sharqona taomlarni pishirishni yaxshi koʻrardi. Spirtli ichimlik isteʼmol qilmagan.
Faoliyati
Dastlabki musiqa saboqlarini Xorazmda olgan. 1946-yildan Polshada yashagan. Wroclaw politexnika institutini tugatgan (1961). Shu davrdan boshlab estrada ansambllarida xonanda sifatida qatnashib, dastlab Polsha (Sopot, 1963—1965; Opole, 1964), keyinchalik Vena (1965) va Sorrento (1967) xalqaro estrada tanlovlari laureati unvoniga sazovor boʻldi. Xonanda lirik-dramatik hamda hazilnamo qoʻshiqlarni oʻta samimiylik va oʻziga xos tarzda talqin etgan. Repertuaridan zamonaviy kompozitorlar (Katarzyna Gärtner, „Raqsga tushuvchi evridikalar“; Aleksandra Paxmutova, „Umid“; Yevgeniy Ptichkinning „Sevgi sadosi“), kuylarini oʻzi yaratgan („Inson taqsiri“, „Boʻlishi mumkin“), shuningdek, polyak, rus, italyan qoʻshiqlari oʻrin olgan. Yevropa, Amerika, Avstraliya va Osiyo (xususan, Markaziy Osiyo, 1979) mamlakatlarida gastrolda boʻlgan. Ijodiga bagʻishlangan „Anna German bilan uchrashuv“ filmi yaratilgan (1976). Urganchda koʻchalardan biri, Zielona Góradagi konsert zali hamda mazkur shaharda oʻtadigan estrada festivaliga (1988) German nomi berilgan.
Manbalar
Adabiyotlar
Havolalar
uz.wikipedia.org