Geringiya

Geringiya ( lat. Heringia senilis ) — g‘ingpashshalar (Syrphidae) oilasi turkumiga mansub Heringia. kamyob pashshalar turi. O‘zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan.

Tarqalishi

Janubiy Yevropa, Kavkaz, Qrim, Qozog'iston, O'zbekiston. Rossiyada u Shimoliy Kavkazda ( Kabardino-Balkariya ) va G'arbiy Sibirda qayd etilgan. Ukraina : Lugansk viloyatidan , Odessa viloyatidan va Qrimdan topilgani maʼlum. Oʻzbekistonda Oqsakota ( Chotqol tizmasi ), Xayot ( Nurotov tizmasi) yo‘llarida qayd etilgan. Dengiz sathidan 1300-1800 m balandlikdagi tog‘li keng bargli o‘rmonlarda yashaydi.

Tavsif

Qop-qoragini g‘ingpashshalarning bu turi (tashqi ko‘rinishidan (Pipizella)jinsi vakillariga o‘xshaydi). Bosh tekis yuzli (o‘rtasida pufakchasi bo‘lmagan), 3-aʼzosi bo‘lgan mo‘ylovi uzun. Peshonasi yumaloq-qavariq. Oyoqlari ingichka. Erkakning orqa pufakchasi ko‘pincha uzun tayoq shaklidagi o‘simtaga yoki osilmachoqqa o‘xshash pufakchali qorin bo‘shlig‘iga ega. Qanotlari shaffof. Urg‘ochilarning peshonasi odatda yaltiroq bo‘lad.

Yashash tarzi

Yiliga bir marta nasl beradi. Ilk uchishi va tuxum qo‘yishi aprel-may oylarida; soyabonguldoshlar (Apiaceae) va murakkabguldoshlarda (Asteraceae) oziq-lanadi. Lichinkalari qayrag‘ochda (Ulmus) uchraydigan g‘allali o‘simlik shiralari bilan oziqlanadi va o‘sha yerda qishlaydi.

Soni

Hamma joyda qisqarib bormoqda, ayrim yillari mavsumda bir necha dona, keyingi yillari esa lokal populyatsiyalarda har 100 kv. metrda 1 donagacha uchratish mumkin.

Cheklovchi omillar

Daraxt va butalarni kesib tashlash, ozuqa o‘simligini yo‘q qilish, haddan tashqari ko‘p pichan tayyorlash, yaylovdan chorvachilik uchun meʼyoridan ortiqcha foydalanish.

Muhofaza choralari

Nurota qo‘riqxonasi va Ugom-Chotqol milliy tabiat bog‘ida muhofaza ostiga olingan. Katta qayrag‘ochlar kesilishini taqiqlash lozim.

Manbalar

Adabiyot

Havolalar

uz.wikipedia.org