Fatemeh Behboudi
Fotimah Behbudiy (1985-yilda tugʻilgan) — eronlik fotojurnalist va hujjatli fotograf . U 2015-yilda World Press Photo mukofotiga, 2014-yilda "Yil suratlari" xalqaro mukofotiga sazovor boʻlgan, va „Ayollar fotosuratlari“ aʼzosi. Fotime 2015-yilgi World Press Photo mukofotini qo‘lga kiritgan birinchi eronlik ayol fotografdir. U „Sabr onalari“, „Urush hali ham tirik“ „Shokdan keyingi hayot“ va „Bir lahza“ loyihalari bilan mashhur.
Yoshlik yillari va martabasi
Behbudiy Eron va Iroq urushi paytida Tehronda tugʻilgan. Uning butun bolaligi urush va uning taʼsiri ostida oʻtdi, bu uning fotografiyadagi eng muhim mavzusiga aylandi. Behbudiy bolaligi urush va mojarolar tufayli parchalanib ketgan hududda o‘tganidan so‘ng, nega urush qurbonlari hech qachon avvalgi holatiga qayta olmasligi yoki har qanday normal hayotga qaytmasligini o‘z sanʼati orqali ifodalaydi. Bu dahshatli gipoteza, uning eng yaqin doʻstining oʻlimi bilan birga, uni suratga olishni boshlashga undadi.
Behbudiy Tehron universiteti sanʼat markazida fotografiya boʻyicha tahsil olgan (2005-2007) va professional fotografiya bilan 2007-yildan boshlab shugʻullangan. U Islom Respublikasi axborot agentligi, Fors axborot agentligi, Mehr axborot agentligi, Borna, Isca News, Iqna, Jam-e jam gazetasi va Donya-e-Eqtesad gazetasi kabi bir qancha Eron axborot agentliklarida ishlagan. Uning hujjatli fotografiya sohasidagi asosiy yo‘nalishi Eron-Iroq urushi qurbonlari, madaniyati, dini va Erondagi tabiiy inqirozlar haqida boʻlgan. Syuzan Tischendorfga bergan intervyusida Behbudiy "Erondagi ayol fotograflar uchun eng katta muammolar jamiyatda va ishda gender kamsitish, missiyalar sonining kamligi, kam daromad, shartnomalar yo‘qligi, sug‘urta va tegishli suratga olish imkoniyatlari yoʻqligini taʼkidlaydi. "Behbudiyning fotografiya olamiga kirishida kichik „sababi“ bor edi, chunki uning otasi ham fotografiya bo‘yicha talaba bo‘lgan, biroq ko‘p ayollar bu sohaga kirib, gullab-yashnash qobiliyatiga ega emaslar .
„Sabr onalari“ uzoq muddatli loyiha bo‘lib, 2013-yilda World Press Photoʻning Joop Swart master-klassi uchun boshlangan va 2018-yilgacha davom etgan. Bu hikoya Eron-Iroq urushi va urush paytida oʻgʻillarini yoʻqotgan va jasadlari topilmagan eronlik askarlarning onalari haqida. 10 000 dan ortiq Eron askari jasadning shaxsi aniqlanmay, jangda bedarak yo‘qolgan. Ushbu hikoya World Press Photo 2015 va Xalqaro 2014-yil rasmlari mukofotiga sazovor boʻldi.
Behbudiyning „Ozodlik izlab“ portfelida ko‘rilgan „ Husayn uchun motam“ loyihasi islom madaniyati qahramoni, buyuk payg‘ambar Muhammadning nabiralari Husayn haqida katta qiziqish uyg‘otdi. Ushbu loyihadagi tasvirlar Ashoura kunining muqaddas tabiati va ayollarning shahid ketganlar motam tutishi, 40 ta ziyoratgohga borib, sham yoqib, Husaynni qiyomat kunida ular bilan birga bo‘lishini so‘rashi anʼanalarini aks ettiradi. Behbudiy o‘sha paytda Husayn xalqiga hukmronlik qilgan Yazid zulmiga berilishdan ko‘ra, sharafli o‘limni tanlagan 1337 yoshli qahramonning xotirasini namoyish qilish uchun bu taraqqiyot suratlarini suratga olgan.
2014-yilda Behbudiy Time jurnalida chop etilgan „Fotografiyadagi ayollar: dunyo bo‘ylab 34 ta ovoz“ nomli maqolasida qatnashgan. 2017 va 2018-yillarda u LensCultureʼning „Tomosha qilish kerak bo‘lgan ayol fotograflar“ filmida ishtirok etdi. 2020-yilda Behbudiy Daniya Media va Jurnalistika maktabining xalqaro dasturi orqali kuzgi semestrga tanlab olindi. 2020-yilda u „Yuz qahramonlar“ning „50 ta ilhomlantiruvchi ayol fotograflari“ uchun tanlangan.
Urush fotosuratlari
Boshqa fotosuratlar
Mukofotlari
Koʻrgazmalari
Manbalar
uz.wikipedia.org