F-1 (granata)
F-1 (GRAU indeksi 57-G-721) ; (sodda tilda- „fenyusha“ yoki „limonka“) — qoʻld piyodalarga qarshi qoʻllaniladigan mudofaa granatasi. Grenata mudofaa jangida tirik kuchni magʻlub etish uchun moʻljallangan. Parchalarning sezilarli radiusi (150 metrgacha) tufayli uni faqat pana joydan, zirhli transport vositasidan yoki tankdan uloqtirish mumkin.
"
Limonka " nomiga kelsak, u Birinchi jahon urushi paytida paydo boʻlgan. Koʻpchilik granata bu nomni oʻziga xos shakli uchun olgan deb hisoblashadi, ammo bu toʻgʻri emas. Gap shundaki, bugungi kunda biz odatda „limon“ deb ataydigan F-1 xuddi shu markaning 1915-yildagi fransuz qoʻl granatasining nusxasi, faqat fransuz tilida — F.1. Biroq, bunday granata juda nomukammal zapalga ega edi, bu esa uni zarba paytida portlatar edi va shuning uchun ishlov berishda juda ehtiyot boʻlishni talab qilar edi. Britaniyaliklar kapitan Lemon tomonidan ishlab chiqilgan silliq korpusli va pinli yanada ishonchli zapal bilan parchalanadigan granataga ega boʻldilar. Bu nom „gaplashuvchi“ boʻlib chiqdi va rus armiyasida turli xil tizimlarning granatalari ishlatilganligi sababli, lekin ularning aksariyati fransuzlar edi, „limonka“ nomi ularga oʻtdi, garchi ingliz granatalari dastlab shunday deb atalgan — ammo, bu yerda bugungi kunda konsensus yoʻq.
Dastlab, F-1 granatalari F. V. Koveshnikovning zapali bilan jihozlangan. Keyinchalik, 1941-yilda Koveshnikov tizimining zapali oʻrniga, sovet dizaynerlarining UZRG („qoʻl granatalari uchun unifikatsiyalangan zapal“) E. M. Vitseni va A. Bednyakovning zapali qabul qilingan, urushdan keyin u qayta ishlab qichilgan va bugungi kungacha UZRGM (qoʻl granatalari uchun zamonaviylashtirilgan universal zapal) nomi bilan xizmat qiladi.
Manbalar
uz.wikipedia.org