Ertak terapiya
Ertak terapiyasi -bu taʼlim, xulq-atvorni toʻgʻirlash, psixologik ogʻishlarning oldini olish, psixologik va psixoterapevtik yordam va boshqa sohalardagi muammolarni hal qilish uchun ertakdan foydalanadigan psixologiya usuli.
Tarixi
Ertak terapiya kontseptsiyasining manbalari L.S.Vygotskiyning asarlarida, D.B.Elkonin, tadqiqot va tajribada, B.Bettelxaym hikoyalarida, Gardner asarlarida, E.Fromma va E.Bernning gʻoyalariG.Jung va M.-L.fon Franzning masallari va hikoyalarida ertak terapiya aks etgan. Pezeshkyan, bolalar submulturasini oʻrganish M.Osorina, V. ning asarlarida,Proppa gʻoyalarida E.Romanova psixoterapevtik ertaklar va gʻoyalarida shuningdek,A.Gnezdilova va A.Zaxarova tajribalarida aks etgan.
Ertak terapiya usulidan foydalangan holda bolalar psixologlari va bolalar bogʻchalari tarbiyachilari uchun maxsus yozilgan birinchi kitob Natalya Yurievna Rittinaning 2016-yilda nashr etilgan „Bizning oʻrmonimizda“ ertaklari toʻplami edi.
Sanʼat, fantaziya elementlarini, shaxs bilan oʻzaro munosabatlarning madaniy kontekstining oʻziga xos xususiyatlarini oʻz mazmunida birlashtirgan amaliy psixologiya maktabi sifatida ertak terapiya tarixi XX asrning 90-yillaridan boshlangan.
O.I.Kayashevaning tadqiqotlariga koʻra, ertak terapiyani shakllantirishda hikoyalarni oʻz-oʻzidan qoʻshish va yetkazish bosqichini, metaforik materialni ilmiy tahlil qilish bosqichini va ertakni psixologik va pedagogik ish texnikasi sifatida ishlatish bosqichini ajratib koʻrsatish mumkin. Ushbu sxemani tugatgandan soʻng, u ertak terapiya tarixida usul sifatida toʻrtta asosiy bosqichga ajratiladi:
Usul va texnikalar
I.V.Vachkov ertak bilan ishlashning 24 usuli va texnikasini aniqladi. Mana ulardan baʼzilari:
Xususiyatlari
Ertak terapiya eshitish qobiliyati cheklangan bolalarni reabilitatsiya qilishda, xususan, koxlear Implantatsiyadan keyin logoritmikani boshlashda ishlatiladi.
Ushbu usulga boʻlgan talabga qaramay, uni oʻtkir psixotik holatlarda, konvulsiv sindromning rivojlanish xavfi yuqori, miyaning sezilarli darajada shikastlanishi, somatik patologiyaning dekompensatsiyasida qoʻllash mumkin emas.
Manbalar
Adabiyot
uz.wikipedia.org