Elektromagnit nurlanish
Fizikada
elektromagnit nurlanish (
EMN ) elektromagnit nurlanish energiyasini tashuvchi, fazoda tarqaladigan elektromagnit (EM) maydon toʻlqinlaridan iborat. U past chastotali toʻlqinlar, radiotoʻlqinlar, infraqizil, koʻzga koʻrinadigan nurlar, ultrabinafsha, rentgen nurlari va gamma nurlarini oʻz ichiga oladi. Bu toʻlqinlarning barchasi elektromagnit nurlar spektrning bir qismini tashkil qiladi.
Elektromagnit toʻlqin turlari
Klassik tarzda, elektromagnit nurlanish
elektromagnit toʻlqinlardan (ET) iborat boʻlib, ular elektr va magnit maydonlarining sinxron tarqalishidir. Elektromagnit nurlanish yoki elektromagnit toʻlqinlar elektr yoki magnit maydonning davriy oʻzgarishi tufayli hosil boʻladi. Ushbu davriy oʻzgarish qanday sodir boʻlishiga va ishlab chiqarilgan quvvatga qarab, elektromagnit spektrning turli toʻlqin uzunliklari ishlab chiqariladi. Vakuumda elektromagnit toʻlqinlar yorugʻlik tezligida tarqaladi, odatda c bilan belgilanadi. Bir xil, izotrop muhitda ikki maydonning tebranishlari bir-biriga perpendikulyar va energiya va toʻlqin tarqalish yoʻnalishiga perpendikulyar boʻlib, koʻndalang toʻlqin hosil qiladi. Elektromagnit toʻlqinning elektromagnit spektrdagi holati, uning tebranish chastotasi yoki toʻlqin uzunligi bilan tavsiflanishi mumkin. Har xil chastotali elektromagnit toʻlqinlar turli xil nomlar bilan ataladi, chunki ular turli xil manbalarga ega. Chastotasi oshish yoki toʻlqin uzunligini kamayish tartibida ular quyidagicha joylashadi: past chastotali ET, radiotoʻlqinlar, infraqizil nurlar, koʻzga koʻrinadigan nurlar, ultrabinafsha nurlar, rentgen nurlari va gamma nurlari.
Maxwell tenglamalari
James Clerk Maxwell elektr va magnit tenglamalarning toʻlqin shaklini yaratdi va shu bilan elektr va magnit maydonlarining toʻlqinga oʻxshash tabiatini va ularning simmetriyasini ochib berdi. Toʻlqin tenglamasi tomonidan bashorat qilingan EM toʻlqinlarining tezligi yorugʻlikning oʻlchangan tezligiga toʻgʻri kelganligi sababli, Maksvell yorugʻlikning oʻzi EM toʻlqini degan xulosaga keldi. Maksvell tenglamalari Genrix Gerts tomonidan radiotoʻlqinlar bilan tajribalar orqali tasdiqlangan.
Manbalar
uz.wikipedia.org