Dusheti
Dusheti (gruzincha: დუშეთი) — Gruziyadagi shahar, Dusheti munitsipalitetining maʼmuriy markazi, Mtskheta-Mtianeti viloyati, mamlakat poytaxti Tbilisidan 54 km shimoli-sharqda joylashgan.
Tarixi
Dusheti kichik, togʻli Dushetis-Khevi daryosining ikkala qirgʻogʻida, 900 m balandlikda, Katta Kavkaz tizmasining etaklarida joylashgan. U Dusheti munitsipalitetining markazi boʻlib, shaharning oʻzidan tashqarida Pkhovi tarixiy jamiyatining bir nechta qishloqlarini (Pkhovi va Khevsureti) oʻz ichiga oladi. 2014-yilgi butun Gruziya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, shaharda taxminan 6,167 kishi bor edi.
Dusheti birinchi marta 1215-yilda gruzin yozuvlarida uchraydi 17-asrda u mahalliy togʻli lordlar — Aragvi gersoglarining qarorgohi boʻlib xizmat qilgan, ularning Gruziya tojiga boʻysunmasliklari qirol qoʻshinlari tomonidan bir necha marta shaharga bostirib kirishlari va vayron boʻlishiga olib kelgan. 1740-yillarda Aragvi gersogligi tugatilgandan soʻng, Dusheti tojga oʻtdi, ammo sezilarli darajada pasayib ketdi. 1801-yilda ruslar Dushetiga shahar maqomini berishdi. Keyingi yili u Dusheti uezdining markaziga aylandi. Shahar va uning atrofi 1905-yilgi rus inqilobi, 1918-yildagi dehqonlar qoʻzgʻoloni, 1924- yil avgust qoʻzgʻoloni chogʻida sovet hokimiyatiga qarshi qurolli toʻqnashuvlar sahnasi boʻlgan. Dusheti Sovet Ittifoqi davrida qishloq xoʻjaligi va yengil sanoat markazi boʻlgan, ammo Sovet Ittifoqi parchalanganidan keyingi yillarda iqtisodiy pasayish va aholi sonining qisqarishini boshdan kechirgan. Hozirgi kunda koʻpchilik xizmat koʻrsatish sohalarida (bank, taʼlim, avtotaʼmirlash va chakana savdo), shuningdek, yordamchi dehqonchilikda ishlaydi. Shahar Gruziyada juda mashhur taom goʻshtli chuchvara boʻlgan khinkali bilan ham mashhur.
Transporti
Dusheti Tbilisi va Stepantsmindani bogʻlaydigan avtomobil yoʻliga asfaltlangan yoʻl orqali kirish imkoniyatiga ega. Dusheti va Tbilisi oʻrtasida muntazam avtobus qatnovi mavjud.
Madaniyati va oromgohlari
Dusheti va uning atrofida Ananuri qal’asi va Bazaleti koʻli kabi bir qancha tarixiy va dam olish joylari mavjud. Shaharning oʻzida bir qancha meʼmoriy yodgorliklar, jumladan, 9—10-asrlardagi Avliyo George cherkovi va Chilashvili oilasining 18-asrdagi saroyi joylashgan.
Taniqli odamlar
Manbalar
uz.wikipedia.org