Dudu Miyan

Muhsin ad-Din Ahmad (1819—1862) — Dudu Miyan nomi bilan tanilgan Bengaliyadagi Faraizi harakati yetakchisi. 1857-yilgi Hindiston qoʻzgʻolonida faol rol oʻynagan.

Yoshligi

Ahmad 1819-yilda Madaripurning Mulfatganj shahrida Bengal musulmonlari oilasida tug‘ilgan. Otasi Hoji Shariatulloh Faraiziylar harakatining asoschisi edi. Yoshligida otasidan taʼlim olgan Ahmad oʻn ikki yoshida Arabistonning Makka shahriga taʼlimni davom ettirish uchun yuboriladi.

Harakat

Shariatulloh vafotidan keyin Miyan harakatni yanada radikal, agrar xarakterga olib keldi va samarali tashkiliy tuzilma yarata oldi. Uning fikricha yer uni ishlaganlarga tegishli edi. Oʻzining boshqaruv tizimini oʻrnatdi, har bir qishloqqa bir xalifa (rahbar) tayinladi. Uning siyosati Britaniya boshqaruvidagi davlat tarkibida davlat yaratish edi. 1838-yilda Miyan oʻz izdoshlarini zamindorlarga daromad toʻlamaslikka chaqirdi. Indigo Kuthis, tez-tez raiyatlar tomonidan hujumga uchragan va talon-toroj qilingan. Qasos sifatida uy egalari va indigo ekuvchilar Miyanga qarshi ish qoʻzgʻatib, uni ushlab turishga harakat qilishdi. 1838-, 1844-, 1847-yillarda bir necha bor hibsga olingan, ammo dehqonlar orasida dinidan qatʼi nazar, shu qadar mashhur boʻlganligi sababli qoʻyib yuborilgan va bu holatlarda sudlar kamdan-kam hollarda unga qarshi guvoh topardi.

Vafoti

1857-yilgi Hindiston qoʻzgʻoloni paytida Britaniya hukumati uni ehtiyot chorasi sifatida hibsga oldi va Kalkutta shahridagi Alipore qamoqxonasida saqladi. 1859-yilda ozod qilindi va qayta hibsga olindi. 1860-yilda yana ozod qilindi. 1862-yilda Miyan Dakkada 42-43 yoshlarida vafot etdi.

Manbalar

uz.wikipedia.org