Den Syaopin



Den Syaopin (22-avgust 1904, Sichuan – 19-fevral 1997, Pekin) — Xitoy davlat va siyosat arbobi, Xitoy Kompartiyam (XKP) maslahatchilar Markaziy komissiyasining raisi (1982—1987). XXR Markaziy harbiy kengashi raisi (1983—1990). 1975–76 va 1977—1982-yillarda XKP Markaziy Komiteti raisining oʻrinbosari. XKP MK bosh kotibi (1956—1966). XXR Davlat maʼmuriy kengashi bosh vazirining oʻrinbosari (1952—1954), XXR Davlat kengashi bosh vazirining oʻrinbosari (1954—1966). XKP MK Harbiy kengashining raisi (1981—1989). „Madaniy inqilob“ davrida (1966—1976) „Mao Szedunga qarshi qaratilgan yoʻlni oʻtkazganligi“ uchun Den Syaopin taʼqibga uchragan va surgun qilingan. Mao Szedun oʻlimidan keyin (1976-yil sentabr) rahbarlik ishiga qaytarildi va avvalgi hamma lavozimlariga tiklandi (1977). XKP MK ll-chaqiriq 3-plenumida (1978-yil dekabr) Den Syaopin tashabbusi bilan mamlakat miqyosida tub iqtisodiy islohotlar oʻtkazish, bozor tizimini yaratish, xorijiy mamlakatlar bilan savdo, sanoat, moliya sohalarida hamkorlikni keng yoʻlga qoʻyish va boshqalar yirik tadbirlar majmui ishlab chiqildi va muvaffaqiyatli amalga oshirila boshlandi. Den Syaopin butun dunyoda „Xitoyni qayta qurish meʼmori“, „Xitoy islohotining otasi“ sifatida tan olindi. Uning Xitoyda bozor munosabatlarini karor toptirishga oid fikrlari „Hozirgi Xitoyning asosiy masalalari“ kitobida (1988) bayon qilingan.

Manbalar



uz.wikipedia.org


Uzpedia.uz