Demokratiya uchun Yevropa jamgʻarmasi

Demokratiya uchun Yevropa jamgʻarmasi ( EFD ,inglizcha: European Endowment for Democracy) 2013-yilda Yevropa Ittifoqi va Yevropa Ittifoqiga aʼzo davlatlar tomonidan tashkil etilgan xalqaro nohukumat tashkilotdir. Demokratiyaga qaratilgan loyihalarni moliyalashtiradi. Tashkilot byudjetining toʻrtdan uch qismi toʻgʻridan-toʻgʻri muxolifat aʼzolarini qoʻllab-quvvatlashga yoʻnaltiriladi. 2013-yil yozida fond oʻz faoliyatini boshladi.

Tarixi

EEDni yaratishda asosiy harakatlantiruvchi kuch Polsha boʻlgan, shuningdek,Shvetsiya va Yevropa Komissiyasi ham ishtirok etdi. 2015-yil holatiga koʻra, Germaniya va Ispaniya kichik hissa qoʻshgan, Fransiya va Buyuk Britaniya esa moliyalashtirishga hissa qoʻshgani yoʻq.

Polsha tashqi ishlar vaziri Radoslav Sikorskiyning tashabbusi bilan 2011-yilda Polsha Yevropa Ittifoqi Kengashi raisligi Yevropa Ittifoqidan tashqarida demokratlashtirishni qo‘llab-quvvatlash uchun moliyalashtirish vositasini yaratish tashabbusi bilan chiqdi. Aytilishicha, Sikorski bunga "2010-yilda Belorussiyadagi saylovlardagi firibgarlikka qarshi bostirilgan norozilik namoyishlari va „arab bahori“ voqealari hal qiluvchi turtki bo‘lgan. Dastlab u Ukraina kabi Yevropa Ittifoqining sharqiy va janubiy qoʻshnilarida ishlash uchun tashkil etilgan, 2015-yilga kelib geografiya kengaytirildi, moliyalashtirishning 15% Eron va Rossiya kabi uzoqroq mamlakatlarda ishlash uchun ajratildi.

2020-yilda EED Rossiyada "nomaqbul tashkilot " sifatida tan olingan.

Faoliyati

2013-2015-yillarda EED 192 ta loyihani moliyalashtirdi. 2015-yil holatiga koʻra, ariza topshirilgan loyihalarning 10 foizi moliyalashtiriladi va umumiy byudjet yiliga 7-8 million yevroni tashkil qiladi.

2021-yilda EED 293 ta loyihani moliyalashtirdi, ulardan 34 foizi Sharqiy hamkorlik mamlakatlari, 44 foizi media grantlari edi. Jami byudjetining 25 million yevrosini sarfladi.

Manbalar

uz.wikipedia.org