Dekolonizatsiya
Dekolonizatsiya — bu mustamlakachilikni yo'q qilish jarayoni. Asosan ikkinchi jahon urushidan keyin Yevropa mustamlakalarining (dominionlar, protektoratlar va mandat hududlar), asosan Osiyo va Afrikadagi, siyosiy mustaqillikka erishish jarayoni. Ushbu atamaning ma'nosi va qo'llanilishi bahsli. Ba'zi dekolonizatsiyani o'rganuvchi olimlar, ayniqsa, mustamlakalarning mustaqillik harakatlariga va global mustamlaka imperiyalarining qulashiga e'tibor berishadi. Boshqa olimlar bu atamaning ma'nosini mustamlakachilik tajribasining iqtisodiy, madaniy va psixologik jihatlarini qamrab olgan holda kengaytiradilar.Dekolonizatsiyani o'rganuvchi olimlar dekolonializm deb nomlanuvchi tafakkur maktabini tashkil etadilar va muvaffaqiyatli mustaqilliq uchun harakatlardan keyin ham mustamlaka davlatlarda hokimiyat mustamlakasi va bilimlar mustamlakasiga qarshi kurashda dekolonial asosni qo'llaydilar. Dekolonizatsiya olimlari dekolonializm deb nomlanuvchi tafakkur maktabini shakllantiradilar va muvaffaqiyatli harakatlardan keyin ham ko'chmanchilar mustamlakachi davlatlarda hokimiyat mustamlakasi va bilimlarning mustamlakaligiga qarshi kurashda dekolonial asosni qo'llaydilar. Mustamlakadan keyingi davr olimlari gʻarb dunyoqarashlarini tanqid qilib, bilimlarni mustamlakachilikdan chiqarish va anʼanaviy ekologik bilimlarni markazlashtirish tarafdori. Dekolonizatsiya ma'nosini siyosiy mustaqillikga erishish jarayonidan, tashqari kengaytiradigan bu keng yondashuv munozaralar va tanqidlarni keltirib chiqardi.
uz.wikipedia.org