Defibrillyator
Defibrillyator yurak urishini normal holatga qaytarish uchun yurakka elektr impuls yoki zarba yuboradigan tibbiy qurilma. Defibrillyator aritmiyalarni oldini olish yoki tuzatish uchun qoʻllaniladi. Agar yurak toʻsatdan toʻxtab qolsa, defibrillyator yurak ishini qayta tiklashi mumkin.
Turlari
Bugungi kunda defibrilatorning bir qancha turlari ishlatiladi:
Tarixi
Defibrillyator birinchi marta 1899-yilda Shvetsariyaning Jeneva universiteti fiziolog olimlari
Jean-Louis Prévost va Frédéric Batelli tomonidan yaratilgan. Ular kichikroq zaryad itlarda qorinchalar fibrillyatsiyasiga olib kelishi mumkinligi, kattaroq zaryad esa fibrillyatsiyani yoʻqotilishiga olib kelishi mumkinligini aniqladilar. [1] Bugungi kunda maʼlum boʻlgan qoʻlda ishlatiladigan tashqi defibrillyator 1930-yilda elektrotexnika muhandisi
William Kouwenhoven tomonidan ixtiro qilingan.
William Kouwenhoven Johns Hopkins universiteti talabasi boʻlganida elektr toki urishi va uning odam yuragiga taʼsirini oʻrganadi.
William Kouwenhoven kuzatuvlarini
Claude Beck tajribalarda sinab koʻrdi va 1947-yilda 14 yoshli bemorning yuragida operatsiya amaliyoti oʻtkazayotganida, bemor yuragi toʻxtab qolganligi sababli birinchi marta qoʻlladi.
Claude Beck 110voltli tok kuchi bilan defibrillyatorning ikki "qoshiqchasi" orqali yurakka taʼsir oʻtqizadi, birinchi urinish muvofaqiyatsiz boʻlsada, ikkinchi urinishda muvofaqiyatli amalga oshdi va bemor hayotga qaytdi. Ammo bundan soʻng yopiq koʻkrak qafasiga manipulyatsiyani oʻtqazganlar qovurgʻa sinishi, terining kuyishi, yurak mushaklarining shikastlanishi kabi asoratlarga duchor boʻlishdi.
Tuzilishi
Har qanday defibrillyator batariya, dasturlashtirilgan "kompyuter qsim" hamda elektrodlardan tashkil topadi.
Ishlash mexanizmi
Avtomatlashtirilgan tashqi defibrillyator
Koʻplab jamoat joylarida oʻrnatilgan avtomatlashtirilgan tashqi defibrilyator (AED) dan favqulotda vaziyatlarda maxsus odamlar ham bu qurulmadan foydalanishi mumkin.Bu defibrilyatorning sensorli elektrodlari boʻlib, yordam koʻrsatuvchi ushbu elektrodlarni shunchaki bemorning koʻkrak sohasiga yopishtirishi talab qilinadi. Elektrodlar orqali bemorning yurak ritmi haqidagi maʼlumotlar AED ning kompyuteriga yuboriladi. Kompyuter qism yurak ritmini tahlil qiladi va agar kerak boʻlsa, elektrodlar orqali maxsuslashgan elektr kuchi orqali zarba beradi.
Implantatsiyalanadigan kardioverter defibrillyator
Implantatsiyalanadigan kardioverter defibrillyator (ICD) lar jarrohlik yoʻli bilan koʻkrak qafasi yoki oshqozon sohasiga joylashtiriladi. Bu yerda joylashtirilgan qurilma aritmiyalarni tekshirishi mumkin. Agar yurak ritmida buzilish yuzaga kelsa ICD yurak ritmini tiklash uchun zarba yuboradi. ICD yurakning peysmeker hujayralariga oʻxshasada, ammo turli holatda turlicha elektrik zarba berish qobilyatiga ega. ICD maxsus maʼlumotlar ketma-ketligi bilan ishlaydi: ritm buzilishlarida dastlab kichik zaryad beradi, agar kichik zaryad ritmni tiklay olmasa, soʻng katta zaryadga oʻtadi.
Manual defibrilyator
Qoʻlda ishlatiladigan tashqi defibrilyator tibbiy xodim boʻlishini talab qiladi.Bunday defibrilyator tarkibida elektrokardiogramma mavjud boʻlib, tibbiy xodim holatni baholay olishi kerak. Oʻz navbatida bunday defibrillyatorlar koʻchiriladigan va maxsus xona (jonlantirish boʻlimi)da oʻrnatilgan boʻlishi mumkin. Shifokor dastlab elektrokardiogramma yozuviga baho beradi va kerak boʻlsa, maʼlum ketma-ketlikda 3martagacha elektr zarba berishi mumkin. Manual defibrillyatorning 2 elektrodi boʻlib, elektrodlarning oʻzida har birining qoʻyish oʻrni yozib qoʻyilgan. Apex elektrod yurak choʻqqisiga, sternum elektrodi toʻsh suyagi dastasidan biroz oʻngda. Shuningdek, elektrodlarning oʻzida uchta raqamlangan tugma boʻlib, 1-tugma elektr kuchlanishni kiritadi, 2-tugma zaryadni yigʻadi, 3-tugma zaryadni tarqatadi.
Manual elektrodni ishlatayotganda 2 qoidaga amal qilish kerak:
Qoʻllanishi[1]
Qarshi koʻrsatma[1]
Qoʻshimcha
https://medlife.uz/encyclopedia/d/defibrillyatsiya/
https://en.wikipedia.org/wiki/Defibrillation
Manbalar
uz.wikipedia.org