Darre Shahr okrugi
Darre Shahr okrugi (forscha: شهرستان درهشهر) Eronning Ilom viloyatida joylashgan. Okrug markazi — Darre Shahr. 2006-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, okrug aholisi (shu jumladan, keyinchalik Badreh okrugini tashkil qilish uchun boʻlinib ketgan qismlari bilan birga) 56,346 kishi, 11,487 oiladan iborat boʻlgan. 2016-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, okrug aholisi 43,708 kishi, 12,012 xonadondan iborat edi. Bu Ilom viloyatidagi aholi soni koʻpligi boʻyicha oltinchi okrug.
Geografiyasi
Darre Shahr okrugi 1,480 km (570 mi²) hududga ega. Darre Shahr janubdan Kabir Kuh tizmasi, shimoldan Seymare va Karxe daryolari bilan chegaralangan. Togʻlar va daryolar orasidagi tekisliklar ming yillar davomida ekin ekilgan unumdor dehqonchilik yerlaridir. Taxminan 1,220 km (470 mi²) hududda oʻrmonzorlar mavjud. Ularning aksariyati janubdagi Kabir Kouh tizmasining balandliklarida joylashgan. Kabir Kouh qoʻriqlanadigan hududi okrugdagi eng muhim qoʻriqxonadir. U 2001-yilda 179 km (69 mi²) maydonda tashkil etilgan.
Daryolar Koʻllar Iqlimi
Darre Shahr okrugi yozda issiq va quruq, qishda iliq iqlimga ega. Iyul-avgust oylarida maksimal sutkalik harorat 48 °C (118 °F) darajaga yetishi mumkin.Qish odatda iliq, lekin vaqti-vaqti bilan harorat keskin pasayadi.
Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 465.1 mm (18.31 in). Yillik eng kam yogʻingarchilik 2007—2008-yillardagi dehqonchilik mavsumida 188.2 mm (7.41 in) boʻlgan. Yillik eng yuqori yogʻingarchilik 1990—1991-yillarda 872.7 mm (34.36 in)ni tashkil qilgan. Buning oqibatida suv toshqini sodir boʻlgan. Bu rekord 2018—2019-yillarda 1,046.5 mm (41.20 in) ball bilan yangilangan, bu yana Eronning janubi-gʻarbiy qismida kuchli suv toshqiniga olib keldi.
Iyun-sentyabr oylarida yogʻingarchilik deyarli yoʻq. Ilgari Darre Shahrga yiliga bir yoki ikki marta qor yogʻar edi, ammo bugungi kunda global isish tufayli qor kamaymoqda. Doʻl va chaqmoqli boʻronlar kuz va bahor oylarida tez-tez uchramaydi. Buning oqibatida ekinlar va qishloq xoʻjaligi mahsulotlari jiddiy taʼsir koʻradi.
Oʻrta yer dengizi va Qora dengizdan kelgan gʻarbiy havo massalari viloyatda kuzgi va qishki yomgʻirlarga sabab boʻladi. Sudan, Qizil dengiz va Saudiya Arabistoni oqimlari ham qishki va bahorgi yomgʻirlarda samarali boʻlib, yozda issiq havoga sabab boʻladi.
Seymare koʻchkisi
Qadimgi davrlarda Kabir Kuh tizmasining janubi-sharqiy qismlarida katta koʻchki sodir boʻlgan. Hodisa 1937-yilda Xarrison va Falkon tomonidan chop etilgan Qirollik Geografik Jamiyatiga oid maqolada keltirib oʻtilgan. Ushbu ulkan hodisaning sababi zilzila boʻlgan boʻlishi ham mumkin. Oʻzining ulkanligi tufayli Seymare koʻchkisi sharqiy yarim sharda qayd etilgan eng katta koʻchki hisoblanadi.
Maʼmuriy boʻlinmalar
Abdanan okrugi va Badreh okruglari 1995-yildan 2013-yilgacha Darre Shahr okrugining tumanlari boʻlgan. Keyinchalik oʻzlari okrug (baxsh) ga aylantirilgan.
Qoʻshni tumanlar Iqtisodiyoti
Darre Shahr iqtisodiyoti asosan dehqonchilik va chorvachilikka asoslangan. 2018-yil fevral oyi holatiga koʻra, Darre Shahr fermerlari yiliga 190 ming tonnadan ortiq qishloq xoʻjaligi va 23 ming tonna chorvachilik mahsulotlari yetishtirmoqda. Darre Shahrdagi qishloq xoʻjaligi bozori taxminan 17,7 million AQSh dollariga teng.
Darre Shahr yirik zaʼfaron ishlab chiqaruvchisi boʻlib, ularning aksariyati Tehron, Isfahon, Ahvaz va Arak shaharlarida sotiladi.
Shaharlarda yashovchi aholining aksariyati, xususan, Darre Shahr qurilish va xizmat koʻrsatish sohasida ishlaydi. Viloyat markazi sifatida Darre Shahr okrugning deyarli barcha davlat idoralariga mezbonlik qiladi.
Turizm
Darre Shahr okrugi 2018-yilda 400 000 dan ortiq turistni qabul qildi. Ulardan 120 000 nafari faqat bahorda tashrif buyurgan. Darre Shahr Ilom viloyatidagi eng koʻp sayyohlar tashrif buyuradigan hududdir. Darre Shahrda milliy yodgorlik sifatida roʻyxatga olingan 145 ta obidalar, binolar va tarixiy joylar bor. Darre Shahr Elam sivilizatsiyasining muhim shahri boʻlgan qadimiy Madaktu shahri yonida qurilgan. Shahar tarixda bir necha bor vayron qilingan va qayta qurilgan va har safar nomi oʻzgargan. Darre Shahr okrugi yaqin atrofdagi tabiiy resurslarning koʻpligi, xususan, suv, unumdor tuproq, oʻrmonlar manbai sifatida Kabir Kouh tizmasining yaqinligi tufayli tarix davomida mashhur aholi punkti boʻlgan.
Darre Shahr olov ibodatxonasi toʻrtta kamarli bino boʻlib, mahalliy aholi Taaq deb ataydi. Dastlab bino moloz tosh va gipsdan qurilgan va yaqinda taʼmirlangan.
Gavmishan koʻprigi Darre Shahrning janubida, Kabir Kuh chekkasidagi xuddi shu nomdagi daraning boshida joylashgan boʻlib, qayta tamirlangan (2008-yil holatiga koʻra) uchta arkli qadimiy koʻprikdir. Bu Sosoniylar koʻprigi Seymare va Qashqon daryolarining qoʻshilishida qurilgan. bir necha bor taʼmirlanganiga qaramay, hozir deyarli vayronaga aylangan.
Shayx Makan qal’asi Darre Shahrdan 6 kilometr janubi-sharqda joylashgan boʻlib, bu qal’aning xarobalari xuddi shu nomdagi 150 yillik tarixga ega qishloqning kirish qismida koʻrish mumkin. Qurilish materiallari uning Qajar davriga tegishli ekanligini koʻrsatadi. Qal’aning devorlari tosh va gipsdan nozik tarzda qurilgan. Suv tegirmonining qoldiqlari ham bor.
Shimoliy kirish eshigi bilan Suzadagi Doniyor qabriga oʻxshab ketadigan Jabir maqbarasi uzunligi 15 metr, kengligi 9 metr, 8 ta ustunli. Pastki qismida suvoqdan qilingan va gul naqshlari va muqaddas misralar bilan bezatilgan yozuv mavjud. Bu maqbara Darre Shahrdagi muhim ziyoratgohlardan biri hisoblanadi.
Galereya
Manbalar
uz.wikipedia.org