CHORSU
CHORSU (fors, chor—to’rt, Suk, — bozor; chorrahadagi bozor joy) — 1) tarixiy shaharlarning asosiy chorrahasidagi odatda usti yopiq bo’lgan savdo-sotiq joyi; aksari shaharning o’rtasida qurilib, Markaziy mujassamotga ega bo’lgan; 2) umuman savdosotiq joyi. Chorsularning paydo bo’lishi shaharning o’zi kabi qadimiydir. Qadimgi Misrda “shahar” ma’nosi doyra ichidagi chorraha shaklidagi ieroglif orqali ifodalangan. Qadimgi Rim shaharsozligida chorraha maxsus imorat (tetrapil)lar bilan ajratilgan. Bolqon mamlakatlari me’morligida Chorsu nomi “charshiya” deb talaffuz etiladi (masalan, Makedoniyadagi Skople va Bitola shaharlarining qadimgi bozorlari). Shahrisabzda Chorsularning yaqqol namunasi saqlangan. Samarqand Chorsusi ham tarixiy shaharning savdo-sotiq markazida, olti asosiy ko’cha yo’nalishlarning kesishgan joyida barpo bo’lgan. Buxoroda Chorsular “toq” iborasi bilan mashhur: Toqi Zargaron, Toqi Sarrofon va boshqalar Toshkent, Shahrixon kabi shaharlarda Chorsu binolari sinchdan, yassi tomli qilib ishlangan (saqlanmagan). Xivada Chorsu do’konlari ko’proq Ota va polvon darvozalar ko’chalari bo’ylab joylashgan edi.
Manba
O'zbekiston Milliy Ensiklopediyasi
Uzpedia.uz