Chexiya-Polsha munosabatlari
Polsha va Chexiya Yevropa Ittifoqi va NATO aʼzolaridir. Ikkalasi ham 2004-yil 1-mayda bir vaqtning oʻzida Yevropa Ittifoqiga qoʻshildi. Ularning ikkalasi ham 1999-yil 12-martda NATOga qoʻshildi. Ikkala davlat ham Slovakiya va Vengriya bilan birgalikda Markaziy Yevropada muhim mintaqaviy guruh boʻlgan Visegrad guruhini tashkil qiladi. Ikkala davlat ham Buxarest toʻqqiz, uch dengiz tashabbusi, OECD, YXHT, Yevropa kengashi va Jahon savdo tashkiloti aʼzolaridir.
Ikki davlat 796 km masofa bilan chegaralangan. Chexiya-Polsha chegarasi, Shengen shartnomasi boʻyicha chegara nazoratisiz istalgan joyda kesib oʻtish mumkin.
Tarixi
Oʻzaro munosabatlar oʻrta asrlarga borib taqaladi, oʻshanda ikkala davlat ham IX-X asrlarda oʻrnatilgan. Polsha va Chexiyaning (Bogemiya) asos solgan Piast va Pjemislid sulolalari bir necha bor oʻzaro nikoh orqali bogʻlangan. Birinchi Polsha hukmdori Mieszko I bogemiya malikasi Dubravkaga uylangan va birinchi bogemiya qiroli Vratislaus II Polsha malikasi Świettoslavaga uylandi.
Zamonaviy munosabatlar
2010-yil 17-18-aprel kunlari Chexiya Respublikasida Smolenskdagi aviahalokat qurbonlarining 96 nafari, jumladan Polsha prezidenti Lex Kachinski va uning rafiqasi Mariya Kachinska xotirasi uchun milliy motam kunlari eʼlon qilingan.
2010-yilda Chexiya Respublikasida CVVM tomonidan oʻtkazilgan soʻrovda Polsha bilan munosabatlar Slovakiyadan keyin 13 mamlakat ichida ikkinchi oʻrinni egalladi, respondentlarning 92 foizi ularni juda yaxshi yoki aksincha yaxshi deb baholadi. 1993-yilda, soʻrovlarga koʻra, chexlar 38 % polshaliklar uchun ijobiy javobni tanlagan, 28 % salbiy fikrlar bildirilgan. Oʻshandan beri o‘rtada katta yaxshilanish boʻldi va yaqinda chexlar Polshadagi eng koʻp ijobiy fikrlar bildirilgan xalqlar qatoriga kirib, 2010-yildan beri soʻrovlarda yetakchilik qilmoqda (2010-yilda ijobiy fikrlarning 53 %, 2019-yilda 56 %ni egallagan).
Polsha oʻt oʻchiruvchilari 2002- va 2013-yilgi suv toshqini paytida Chexiya Respublikasida suv toshqinlarini tiklashda yordam berishgan.
Chexiya va Polsha muhim savdo sheriklari hisoblanadi. 2019-yilda Polsha Chexiya uchun import va eksport boʻyicha uchinchi yirik manba boʻlgan, Chexiya esa yettinchi yirik import manbai va Polsha uchun ikkinchi yirik eksport yoʻnalishi boʻlgan.
2021-yil fevral oyida Chexiya Polshani Turov ko‘mir koni bo‘yicha Yevropa sudida sudga berdi, bu birinchi marta Yevropa Ittifoqiga aʼzo davlat atrof-muhit muammosi bo‘yicha boshqa bir davlatni sudga berishi edi.
Chexiya va Polsha 2021-yilgi erkaklar oʻrtasidagi voleybol boʻyicha Yevropa chempionatiga mezbonlik qilishgan.
Polsha oʻt oʻchiruvchilari va politsiya uchuvchilari 2022-yilda Chexiyadagi oʻrmon yongʻinlarini oʻchirishga yordam berishgan.
Doimiy diplomatik vakolatxonalar
Faxriy konsulliklar
Bydgosh, Chestochova, Lodz, Poznan, Shetsin va Vrotslavda Chexiya Respublikasining faxriy konsulliklari va Brno shahrida Polshaning faxriy konsulligi mavjud.
Manbalar
uz.wikipedia.org